Profilaktyka kluczem do dobrego zdrowia

Profilaktyka to działania, które pozwalają uniknąć wielu chorób lub wykryć je na wczesnym etapie, gdy leczenie jest najbardziej skuteczne. To prosty sposób na długie życie w dobrej formie i lepsze samopoczucie każdego dnia. O nowym programie NFZ „Moje zdrowie” rozmawiamy z Iwoną Karasowską-Stepaniak, zastępcą dyrektora ds. medycznych Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ.

Czym dokładnie jest profilaktyka?

– Profilaktyka pierwotna obejmuje wszystko to, co robimy my sami, aby nie dopuścić do pojawienia się choroby. To m.in.: zdrowe odżywianie – zbilansowana dieta bogata w witaminy i minerały, regularna aktywność fizyczna dostosowana do indywidualnych możliwości, unikanie szkodliwych nałogów, takich jak: palenie papierosów i e-papierosów czy nadmierne spożywanie alkoholu oraz odpoczynek i dbanie o równowagę psychiczną. Profilaktyka wtórna to z kolei wczesne wykrywanie chorób dzięki regularnym badaniom, które pozwalają na pełne wyleczenie. Te działania finansuje NFZ.

To znaczy?

– W ramach profilaktyki wtórnej od 1 maja ruszył nowy program „Moje zdrowie”. Jest on realizowany w każdym gabinecie POZ. Jego kluczowym elementem jest personalizacja opieki medycznej. Zamiast jednego, standardowego pakietu badań, pacjenci otrzymają skierowania dopasowane do wieku, płci oraz czynników ryzyka zidentyfikowanych podczas wywiadu zdrowotnego.

Obejmie wszystkich pacjentów?

– Program „Moje Zdrowie” opiera się na kompleksowym wywiadzie zdrowotnym i indywidualnym podejściu do pacjenta. Będzie dostępny dla ubezpieczonych osób od 20 roku życia. Pacjenci w wieku 20 – 49 lat będą mieć wykonywane profilaktyczne badania bilansowe raz na 5 lat, w przypadku pacjentów powyżej 49 roku życia będą one przeprowadzane raz na 3 lata. U osób 60+ będzie dostępne dodatkowe badanie funkcji poznawczych w kierunku diagnostyki chorób otępiennych. Osoby, które korzystały z programu „40+”, będą mogły skorzystać z nowego programu po upływie 12 miesięcy.

Na czym będzie polegał ten bilans zdrowia osoby dorosłej?

– Obejmie on ankietę bilansu zdrowia dorosłych, która będzie wypełniana przez pacjenta za pośrednictwem IKP lub bezpośrednio w placówce POZ, badania diagnostyczne, wizytę podsumowującą bilans z przygotowaniem Indywidualnego Planu Zdrowotnego oraz interwencje prozdrowotne dla pacjentów z wybranych grup ryzyka – porady edukacyjne, porady antynikotynowe, informacje o zalecanych szczepieniach. W poradniach POZ, po wypełnieniu ankiety i na podstawie odpowiedzi, pacjent otrzyma skierowanie na zestaw badań diagnostycznych, który będzie szerszy niż w dotychczasowym programie „Profilaktyka 40+”. Po wykonanych badaniach pacjent spotka się z personelem medycznym i omówi wyniki. Dowie się, jakie zidentyfikowano czynniki ryzyka rozwoju chorób i otrzyma stosowne zalecenia. Zakres wizyty podsumowującej będzie uzależniony od wyników badań oraz wieku pacjenta. Wszystkie wyniki badań będą raportowane do IKP i – za zgodą pacjenta – będą mieli do nich dostęp inni lekarze, w tym np. lekarze w poradniach specjalistycznych.

Jakie badania można wykonać w ramach programu?

– Morfologię krwi, lipidogram (cholesterol całkowity, cholesterol HDL, cholesterol LDL, poziom trójglicerydów), stężenie glukozy we krwi, poziom kreatyniny we krwi (z oszacowaną wartością eGFR), poziom hormonu TSH. W zależności od wieku pacjenta, a także wyników wypełnionej ankiety, można otrzymać skierowanie na badania dodatkowe realizowane w ramach programu: aminotransferazę alaninową (ALAT), aminotransferazę asparaginianową (AspAT), gammaglutamylotranspeptydazę (GGTP), test PSA całkowity (badanie dla mężczyzn), anty-HCV, lipoproteinę (a). Na wizycie podsumowującej zostaną przeprowadzone z kolei dodatkowe badania: pomiar ciśnienia tętniczego i tętna, pomiary antropometryczne (waga, wzrost, obwód bioder, obwód talii, wskaźniki: BMI i WHR) oraz ocena funkcji poznawczych w ramach skali mini-COG (u osób powyżej 60. roku życia). W realizacji poszczególnych świadczeń udział biorą nie tylko lekarze, ale także pielęgniarki pracujące w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej. Będą mogły pobierać materiał do badań diagnostycznych, wykonywać pomiary antropometryczne, a także zlecać badania laboratoryjne.

– Narodowy Fundusz Zdrowia planuje wydać w tym roku ponad 300 mln zł. na sfinansowanie projektu „Moje Zdrowie” – przekazuje Iwona Karasowska-Stepaniak, zastępca dyrektora ds. medycznych Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ.