Parlament Europejski i Komisja ENVI dają zielone światło celom klimatycznym, tj. -90% do 2040 r. z zachowaniem elastyczności

Komisja ds. Środowiska, Klimatu i Bezpieczeństwa Żywności Parlamentu Europejskiego (ENVI) przyjęła stanowisko w sprawie proponowanej zmiany europejskiego prawa klimatycznego, ustanawiającej wiążący cel 90-procentowej redukcji netto emisji gazów cieplarnianych (GHG) do 2040 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r., ale z zachowaniem elastyczności.

Komisja Środowiska Parlamentu Europejskiego (ENVI) zatwierdziła mandat polityczny dla celu klimatycznego na rok 2040 55 głosami za i 32 przeciw. Tekst, będący wynikiem kompromisu politycznego między EPP, S&D, Renew Europe i Zielonymi, zostanie poddany pod głosowanie w Parlamencie Europejskim w czwartek 13 marca na mini-sesji plenarnej w Brukseli. Przyjęte stanowisko potwierdza cel ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 90% do 2040 r. (w porównaniu z poziomami z 1990 r.) , ale obejmuje szereg elastyczności , w tym wykorzystanie do 5% „wysokiej jakości” międzynarodowych kredytów węglowych w celu osiągnięcia celu począwszy od 2036 r., z fazą pilotażową od 2031 r. do 2035 r. Na krótko przed przyjęciem kompromisu posłowie do Parlamentu Europejskiego odrzucili 55 głosami do 33 sprawozdanie przedstawione przez sprawozdawcę, czeskiego posła do Parlamentu Europejskiego Ondreja Knotka z partii Patrioci dla Europy, który zaproponował odrzucenie całego wniosku organów wykonawczych UE.

Europejskie Prawo Klimatyczne czyni cel osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku prawnie wiążącym dla wszystkich państw członkowskich UE. Wyznaczenie ambitnego celu klimatycznego UE do 2040 roku (oprócz obecnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku) jest również ważne dla UE, aby mogła wypełnić swoje międzynarodowe zobowiązania klimatyczne, które znajdują się w programie trzydziestej konferencji klimatycznej ONZ, COP30, odbywającej się w Belém w Brazylii. Delegacja Parlamentu weźmie w niej udział w dniach 17-21 listopada.

Po otrzymaniu zielonego światła od komisji ENVI, głosowanie nad stanowiskiem Parlamentu na sesji plenarnej planowane jest na 13 listopada. Następnie będą mogły rozpocząć się negocjacje (trilogi) z państwami członkowskimi w celu sfinalizowania ustawy.

Posłowie do Parlamentu Europejskiego podkreślili, że zielona transformacja i poprawa konkurencyjności UE muszą iść w parze. Aby zapewnić bardziej opłacalną realizację tych celów, wprowadzono szereg rozwiązań elastycznych:

• Międzynarodowe jednostki emisji dwutlenku węgla: Począwszy od 2036 roku, do 5 punktów procentowych redukcji emisji netto mogłyby pochodzić z wysokiej jakości międzynarodowych jednostek emisji dwutlenku węgla z krajów partnerskich (w porównaniu z 3% początkowo proponowanymi przez Komisję). Posłowie do Parlamentu Europejskiego apelują jednak o solidne zabezpieczenia dla tego środka, który będzie pilotażowo realizowany w latach 2031–2035.
• Stałe usuwanie dwutlenku węgla: Stałe usuwanie dwutlenku węgla na poziomie krajowym można wykorzystać do kompensowania emisji, których ograniczenie w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) jest trudne.
• Elastyczność sektorowa: Komisja zatwierdziła większą elastyczność w różnych sektorach i instrumentach, aby osiągnąć cele w sposób najbardziej efektywny kosztowo.

Komitet poparł propozycję państw członkowskich, aby przesunąć rozpoczęcie obowiązywania systemu ETS2 (obejmującego emisje CO2 pochodzące ze spalania paliw w budynkach i transporcie drogowym) z 2027 r. na 2028 r .

Aby zapewnić zgodność celu z nauką i dynamiką gospodarczą, posłowie do Parlamentu Europejskiego apelują do Komisji o ocenę postępów co dwa lata. Ten dwuletni przegląd będzie uwzględniał:

• Najnowsze dane naukowe i osiągnięcia technologiczne.
• Międzynarodowa konkurencyjność UE.
• Stan usuwania netto na poziomie UE.
• Trendy cen energii i ich wpływ na przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe.

W następstwie tej dwuletniej oceny Komisja może zaproponować zmianę europejskiego prawa klimatycznego, co mogłoby również pociągać za sobą zmianę celu na rok 2040 lub przyjęcie dodatkowych środków mających na celu ochronę konkurencyjności, dobrobytu i spójności społecznej UE.