Badania wykazały, że wraz ze zmianą klimatu zmieniają się społeczności roślinne w Arktyce

Niedawne badanie wykazało, że zmiany klimatyczne zmieniają populacje roślin Arktyki – niektóre gatunki giną w reakcji na wyższe temperatury, podczas gdy inne rozwijają się znakomicie.
Badanie , którego wyniki opublikowano w zeszłym tygodniu w czasopiśmie Nature, objęło ponad 2000 zbiorowisk roślinnych na terenie kanadyjskiej Arktyki, Alaski i Skandynawii na przestrzeni czterech dekad.
W projekcie współpracowało 54 badaczy z 50 różnych instytucji. Odkryli, że chociaż liczba gatunków roślin w 45 badanych miejscach pozostawała taka sama w czasie, gatunki roślin znalezione w każdym miejscu zmieniały się, a obrót roślin wzrastał z powodu zmiany klimatu.
„Tak więc około 60 procent działek… doświadcza tego rodzaju rotacji, tej zmiany w liczebności gatunków i tego, które dokładnie gatunki rosną na tych działkach” – powiedziała Isla Myers-Smith, jedna z autorek artykułu.
„Jednym z rodzajów zmian, które zachodziły we wszystkich tych miejscach, było to, że w niektórych miejscach zyskujemy gatunki, a w innych tracimy gatunki”.
Miejsca, które uległy większemu ociepleniu w trakcie badania, zyskały nowe gatunki, powiedziała Myers-Smith. Jednak niektóre gatunki, które dobrze zareagowały na ocieplenie, spowodowały spadek liczebności innych.

Krzewy stały się gatunkiem dominującym w wielu badanych miejscach, ale ze względu na swoją wysokość wypierają niższe gatunki, ograniczając im dostęp do światła słonecznego.
Myers-Smith, ekolog zajmująca się zmianami globalnymi na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej, rozpoczęła zarządzanie jednym z ośrodków badawczych w Parku Terytorialnym Wyspy Herschela i Qikiqtaruk na Jukonie w 2009 roku. Od tego czasu ona i jej zespół monitorują różnorodność i liczebność roślin na wyspie.
„Co roku latem jeżdżę do Qikiqtaruk i pod koniec lipca monitorujemy działki, walcząc z komarami, aby zebrać naprawdę cenne dane na temat zmian zachodzących w ekosystemach”.
W Qikiqtaruk Myers-Smith i jej zespół odkryli, że gatunki krzewów, turzyc i w szczególności traw wzrosły z czasem, podczas gdy porosty zmalały. Ta zmiana ekosystemu może mieć wpływ na inne dzikie zwierzęta na wyspie.
„Zawsze będą zwycięzcy i przegrani”Donald Reid, emerytowany biolog z Wildlife Conservation Society Canada, twierdzi, że wpływ większej ilości krzewów, turzyc i traw w Qikiqtaruk zależy od gatunku.
„Zmiany w ekosystemach generalnie nigdy nie są generalnie dobre lub złe dla czegokolwiek w szczególności” – powiedział. „Zawsze będą zwycięzcy i przegrani”.
Niektóre gatunki, na przykład bobry, preferują ten typ roślinności - dodał.

„Rozprzestrzeniły się poza deltę rzeki Mackenzie wzdłuż północnego zbocza Jukonu i dotarły do niektórych tamtejszych rzek, ponieważ mają teraz o wiele bardziej obfite źródło pożywienia, które pozwala im przetrwać zimę” – powiedział Reid.
Reid mówi, że skutki tych zmian są widoczne również u ptaków wędrownych, szczególnie tych gniazdujących na ziemi, które preferują otwarte przestrzenie i niższą roślinność, jak np. amerykańska sieweczka złota.
„Ich liczba na Qikiqtaruk spadła drastycznie w ciągu ostatnich czterech dekad” – powiedział.
Zmieniający się krajobrazStrażnicy parku w Qikiqtaruk mają własny program monitorowania roślin na wyspie i wspierali Myers-Smith i jej zespół podczas ich badań.
Richard Gordon, Inuvialuit, starszy strażnik parku terytorialnego na wyspie Herschel i w parku Qikiqtaruk, przez 25 lat swojej pracy na stanowisku strażnika obserwował, jak wyspa zmienia się na jego oczach.
„Za każdym razem, gdy tam wychodzimy, coś się zmienia”.

Zauważył, że lata z czasem stają się cieplejsze, obserwował cofanie się lodu, a także był świadkiem wymiany gatunków roślin. Kiedy przybył na wyspę po raz pierwszy, dominowała tam wełnianka, a w ostatnich latach wyspę szybko zasiedliły krzewy.
Jego zdaniem zmiany te niepokoją Inuvialuitów zamieszkujących ten obszar, gdyż mogą mieć negatywny wpływ na migrujące zwierzęta, od których są zależni, np. karibu.
Jedną z poważniejszych zmian środowiskowych, jakiej świadkiem był Gordon, było osunięcie się ziemi w sierpniu 2023 r.
„To z pewnością otworzyło mi umysł i oczy, że te rzeczy się dzieją…. Musisz się na nie przygotować. To całkowicie zmienia twoją perspektywę na to, jak będziesz obserwować przyszłość” – powiedział.
Idąc dalej, Myers-Smith chce kontynuować badanie, w jaki sposób te zmieniające się ekosystemy wpływają na cały łańcuch pokarmowy tundry. Niedawno otrzymała dofinansowanie na projekt badawczy mający na celu zbadanie wpływu roślinności tundry nie tylko w Qikiqtaruk, ale na całym terytorium.
„Próbujemy… zebrać w całość historię tego, jak te zmieniające się ekosystemy tundry, zmieniające się topnienie wiecznej zmarzliny… sam klimat, fale upałów, jak to wszystko wpływa na zmianę tych arktycznych sieci pokarmowych i dzikich zwierząt, które są zależne od tych ekosystemów”.
cbc.ca