Gospodarka. Budżet na rok 2026: Cztery pytania dotyczące podatku Zucmana

Wprowadzenie podatku od osób o wysokich dochodach w budżecie na 2026 rok, popierane przez socjalistów, którzy w tę środę zostaną przyjęci w Matignon, to pomysł, którego szczegóły wywołują ożywione debaty i który krystalizuje się wokół podatku Zucmana. Strach na wróble dla prawicy i totem dla lewicy, polegałby na opodatkowaniu aktywów powyżej 100 milionów euro stawką 2% rocznie, co według jego pomysłodawcy dotyczy 1800 gospodarstw domowych objętych podatkiem. Podsumowujemy tę drażliwą kwestię.

Ile by to przyniosło?

Według ekonomisty Gabriela Zucmana, który dał swoje nazwisko pomysłowi wprowadzenia tego podatku, środek ten umożliwiłby odzyskanie 20 miliardów euro rocznie , co jest nieoczekiwanym zyskiem, biorąc pod uwagę trudności, z jakimi borykały się kolejne rządy w redukcji deficytu publicznego. Inni eksperci kwestionują jednak tę wartość, szacując zyski na 5 miliardów euro, czyli cztery razy mniej... W artykule opublikowanym w gazecie „Le Monde” kilku ekonomistów wskazuje w szczególności na „efekty behawioralne”, które mogą ograniczyć dochody z powodu ryzyka emigracji lub optymalizacji podatkowej niektórych podatników, powołując się na notatkę Rady Analiz Ekonomicznych (CAE).

„Fałszem jest stwierdzenie, że notatka CAE pozwala nam wnioskować, że podatek Zucmana wygenerowałby jedynie 5 miliardów euro” – zastrzega Camille Landais, profesor London School of Economics (LSE) i jeden z autorów notatki. Według niego nie ma „pewności” co do dokładnej wysokości dochodów z takiego podatku.

Czy uwzględnić aktywa biznesowe?

Czy powinny być wliczane do podstawy opodatkowania? Tak, aby „nie powtarzać błędów z przeszłości” – argumentuje Gabriel Zucman. To aluzja do podatku od majątku (ISF), który przynosił około 5 miliardów euro rocznie, ale zwalniał aktywa zawodowe (takie jak akcje) z podstawy opodatkowania. Jednak osoby o wysokim majątku netto lokują aktywa zawodowe w strukturach holdingowych, aby zatrzymać zyski, ale bez ich dystrybucji – wyjaśnia Camille Landais.

Innymi słowy, zyski te nigdy nie podlegają opodatkowaniu. Według Dyrekcji Generalnej Finansów Publicznych (DGFiP) w przypadku osób o bardzo wysokim majątku netto (0,1% gospodarstw domowych, których aktywa w nieruchomościach przekraczają 2,7 mln euro), dochody z kapitału ruchomego (inwestycji finansowych, dywidend itp.) będą stanowić prawie 50% całkowitego dochodu w 2022 roku.

Jednakże włączenie dóbr profesjonalnych byłoby równoznaczne z „opodatkowaniem narzędzi pracy”, podczas gdy to właśnie „tworzy miejsca pracy we Francji” – odpowiedział Dominique Carlac'h, lider biznesu i członek zarządu Medef, na łamach France Inter, nie wspominając o ryzyku spowolnienia innowacji.

Hamulec innowacji?

Przedstawiciele branży technologicznej potępili w dzienniku „L'Opinion” ograniczenie systemu postulowanego przez Gabriela Zucmana, stwierdzając, że w tym sektorze „wyceny firm są teoretyczne, a akcje niepłynne”, co oznacza, że ​​bardzo trudno je sprzedać. Podatek od majątku „zmusiłby wielu założycieli do sprzedaży części kapitału” – potępiają. To hamulec innowacji, który może wpłynąć na niektóre francuskie firmy flagowe, takie jak Mistral AI w dziedzinie sztucznej inteligencji.

„Jestem przekonany, że potrzebujemy większej sprawiedliwości podatkowej”, nawet jeśli „pojawia się pytanie, jak napisać prawo, żeby działało” – oświadczył we wtorek w programie France 2 jego szef Arthur Mensch , przyznając jednocześnie, że „nie mógłby zapłacić” takiego podatku w obecnej formie.

Gabriel Zucman „wykazuje się realnym brakiem zrozumienia pewnych mechanizmów ekonomicznych, zwłaszcza związku między opodatkowaniem a innowacjami” – zauważa Maya Noël, dyrektor wykonawcza stowarzyszenia branżowego France Digital. W odpowiedzi ekonomistka sugeruje „płatność w naturze” w tych rzadkich przypadkach, co oznaczałoby, że państwo przejęłoby udziały od firmy. Jednak to rozwiązanie nie przyniosłoby państwu dochodów i mogłoby okazać się zbyt kosztowne dla inwestorów, jak mu powiedziano.

Ryzyko konstytucyjne?

Niektóre głosy sugerują ryzyko cenzury takiego podatku przez Radę Konstytucyjną. Flagowy środek kampanii prezydenckiej François Hollande'a w 2012 roku, 75-procentowy podatek od dochodów powyżej 1 miliona euro, został ocenzurowany przez „Mędrców” z powodu ignorowania zasady równości obciążeń. Rada odrzuciła również metody obliczania limitu ISF, w szczególności wliczanie skapitalizowanych dochodów lub zysków, „których podatnik nie osiągnął lub nie posiada”.