Tak właśnie objawia się tremofobia: irracjonalny strach przed trzęsieniami ziemi, który może rozwinąć się nawet wtedy, gdy nie doświadczyłeś żadnego trzęsienia ziemi.

W poniedziałek ziemia zatrzęsła się w prowincji Almería. Tuż po godzinie 7:00 rano trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,5, którego epicentrum znajdowało się w Morzu Śródziemnym i na głębokości zaledwie trzech kilometrów, wstrząsnęło kilkoma gminami w Almerii.

Chociaż nie odnotowano żadnych obrażeń, trzęsienie ziemi spowodowało zawalenie się dachu na lotnisku i w salonie samochodowym, a także wywołało panikę wśród wielu mieszkańców. U niektórych osób, poza samym strachem, takie epizody reaktywują trudny do opanowania lęk: tremofobię, uporczywy i intensywny lęk przed trzęsieniami ziemi – prawdziwą fobię, która dotyka więcej osób, niż można by przypuszczać.

Tremofobia, klinicznie nierozpoznany strach

Chociaż nie jest oficjalnie uznawana w podręcznikach diagnostycznych, takich jak DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) czy ICD-11 (WHO International Classification of Diseases), tremofobia to termin opisujący intensywny i irracjonalny strach przed trzęsieniami ziemi. Należy jednak zauważyć, że właśnie z tego powodu nie możemy mówić o konkretnej, klinicznie potwierdzonej fobii, lecz raczej o terminie często pojawiającym się w kontekstach nieformalnych lub edukacyjnych.

Jego znaczenie jest zawarte w niektórych słownikach medycznych i psychologicznych – takich jak słownik Kliniki Uniwersytetu Nawarry (CUN), który definiuje go jako „fobię lub patologiczny lęk przed trzęsieniami ziemi” – ale brakuje oficjalnego opisu ani ustalonych kryteriów diagnostycznych. Specjaliści są zgodni, że lęk ten, gdy jest nieproporcjonalny i uporczywy, może być elementem zaburzenia lękowego lub prowadzić do stresu pourazowego , zwłaszcza u osób, które doświadczyły rzeczywistych trzęsień ziemi.

„Według DSM-5, aby zdiagnozować tremofobię, u danej osoby musi utrzymywać się intensywny i uporczywy strach, niewspółmierny do rzeczywistego zagrożenia trzęsieniami ziemi, przez okres co najmniej sześciu miesięcy” – dodaje Klinika Uniwersytetu Nawarry.

Jak leczy się tremofobię?

Leczenie tremofobii, podobnie jak wielu innych specyficznych fobii, odbywa się zwykle za pomocą terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), która według Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego (APA) jest uważana za najskuteczniejsze podejście w przypadku tego typu zaburzeń.

Terapia poznawczo-behawioralna pomaga osobie rozpoznać irracjonalne lub katastroficzne myśli związane z trzęsieniami ziemi, przekształcić je w bardziej realistyczny sposób i zmodyfikować reakcje behawioralne, które podsycają strach.

Kluczową techniką w terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) jest terapia ekspozycyjna, która polega na stopniowym i kontrolowanym wystawianiu pacjenta na bodźce wywołujące lęk, co pozwala mu rozwinąć tolerancję i zmniejszyć lęk. W przypadku tremofobii może to obejmować oglądanie filmów dokumentalnych lub wiadomości o trzęsieniach ziemi, udział w ćwiczeniach sejsmicznych , a nawet odwiedzanie obszarów dotkniętych katastrofą, zawsze pod nadzorem specjalisty.