Ekstremalne środki w Katalonii mające na celu powstrzymanie możliwego wzrostu zachorowań na dengę

Generalitat (rząd kataloński) zwiększa wysiłki w zakresie kontroli i nadzoru, aby „odwrócić” możliwy scenariusz szerszego rozprzestrzeniania się dengi w Katalonii. Obecnie jest to zjawisko występujące w mniejszości, ale warunki klimatyczne i rozprzestrzenianie się komara tygrysiego mogą ulec zmianie w nadchodzących latach. Departamenty zdrowia, terytorium, rolnictwa i spraw wewnętrznych rządu katalońskiego przedstawiły na konferencji prasowej w ten piątek skoordynowane działania podejmowane w celu zwalczania rozprzestrzeniania się arbowirusów.

Choroby te wywoływane są przez grupę wirusów tropikalnych, przenoszonych na ludzi przez komary, zwłaszcza przez komara tygrysiego (który przenosi gorączkę denga i skolonizował już 743 katalońskie gminy) oraz komara pospolitego (który może przenosić wirusa Zachodniego Nilu).

Zastępca dyrektora generalnego ds. nadzoru zdrowotnego i reagowania kryzysowego Generalitat (rządu katalońskiego), Jacobo Mendioroz, podkreślił w piątek, że Katalonia ma „warunki klimatyczne i wektorowe — komary, które go przenoszą —” umożliwiające wirusowi takiemu jak denga stanie się „autochtoniczny”, co oznacza, że ​​ktoś może zarazić się bez opuszczania wspólnoty autonomicznej, po prostu przez ukąszenie komara. Jednak większość wykrytych przypadków jest importowana, a dotyczą one osób, które przybyły do ​​Katalonii już zakażone.

Tylko 11 przypadków transmisji autochtonicznej od 2022 r.

Tak więc w okresie 2022-2024 zgłoszono 1591 podejrzeń arbowirusów, z czego 564 potwierdzono laboratoryjnie; z nich tylko 2,1% (11 przypadków) miało pochodzenie rodzime. Ze wszystkich potwierdzonych przypadków (importowanych lub rodzimych) najczęstsza jest denga (93,6% przypadków), podczas gdy chikungunya, Zika i gorączka wirusowa Zachodniego Nilu stanowią mniejszość: odpowiednio 4,1%, 1,2% i 1,1%.

W latach 2022–2024 (nie ma danych za 2025 r., ponieważ zachorowania zwykle występują w sierpniu i wrześniu) potwierdzono także trzy ogniska choroby: w 2022 r. w Reus (obóz Baix) odnotowano dwie przypadki gorączki Zachodniego Nilu, w 2024 r. dwie osoby zakażone wirusem denga w Malgrat de Mar (Maresme) oraz osiem osób zakażonych tym samym wirusem w Vila-seca (Tarragonès).

Mendioroz przypisuje niski odsetek przypadków autochtonicznych nadzorowi i kontroli prowadzonej przez różne służby w ramach Generalitat (katalońskiego rządu), choć przyznaje, że transmisja autochtoniczna może się zwiększyć, a denga może ostatecznie stać się endemiczna (czyli choroba może się zadomowić i regularnie przenosić na danym terytorium).

„Nie możemy mieć nadziei; nie jesteśmy odporni, ale wszystko, co daje czas i zapobiega nowym przypadkom każdego roku, może opóźnić ten scenariusz”.

Jacobo Mendiaroz, zastępca dyrektora generalnego ds. nadzoru i reagowania kryzysowego

W tym samym duchu Sekretarz Zdrowia Publicznego, Esteve Fernández, stwierdził, że „naiwnością byłoby myśleć”, że Katalonia „uratuje ich przed staniem się endemicznym”, ale dodał: „To nie jest coś, co jest tuż za rogiem”.

W tym kontekście Fernández podkreślił potrzebę działań prewencyjnych, zarówno ze strony instytucji, jak i obywateli.

Wskazał, że ukąszeń komarów należy unikać, nosząc ubrania z długimi rękawami, unikając mokrych miejsc i stosując repelenty. Wskazał również, że płytkiej, stojącej wody nie należy pozostawiać w pobliżu domów, ponieważ to tam komary składają swoje larwy.

Zwalczanie komarów tygrysich i pospolitych

Departamenty Zdrowia, Ziemi, Rolnictwa i Spraw Wewnętrznych wdrażają z kolei środki zapobiegawcze, obejmujące m.in. kontrolę populacji komara tygrysiego i komara pospolitego, a także monitorowanie ptaków i koni (te ostatnie również mogą być wektorami wirusa Zachodniego Nilu).

Z perspektywy zdrowia ludzkiego Fernández podkreślił znaczenie udania się do ośrodka zdrowia, jeśli po ukąszeniu zostaną wykryte takie objawy, jak złe samopoczucie, gorączka lub dyskomfort. Jest to ważny krok w postawieniu diagnozy, a następnie kontrolowaniu możliwego przeniesienia na inne osoby — które zawsze odbywałoby się za pośrednictwem komarów, a nie między ludźmi — oraz monitorowaniu środowiska i owadów w miejscu zamieszkania osoby zakażonej.