Media społecznościowe i młodzi ludzie: poradnik psychologa dla rodziców

Lęk, niska samoocena, problemy ze snem. Nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych wpływa na młodych ludzi. Na podstawie badań i opinii psychologów oferujemy praktyczny przewodnik dla rodziców, jak identyfikować zagrożenia i zachęcać do zdrowego korzystania.

Aż 95% młodych ludzi w wieku od 13 do 17 lat korzysta z mediów społecznościowych, a jedna trzecia z nich robi to „prawie nieustannie”. To niemal powszechne zanurzenie w świecie cyfrowym zbiegło się z niepokojącym wzrostem problemów ze zdrowiem psychicznym wśród nastolatków. Eksperci i badania wskazują na bezpośredni związek: nastolatki, które spędzają ponad trzy godziny dziennie w mediach społecznościowych, są dwa razy bardziej narażone na objawy depresji i lęku.

Dla rodziców poruszanie się po tym nowym krajobrazie jest monumentalnym wyzwaniem. Jak zrównoważyć korzyści płynące z kontaktów społecznych z udokumentowanymi zagrożeniami dla poczucia własnej wartości i dobrego samopoczucia emocjonalnego? Na podstawie rekomendacji psychologów i organizacji zajmujących się zdrowiem, takich jak Mayo Clinic i Child Mind Institute, opracowaliśmy praktyczny przewodnik po zrozumieniu problemu i skutecznym reagowaniu.

Sugestia: Obraz podzielony. Po jednej stronie nastolatek uśmiechający się i łączący się z przyjaciółmi na ekranie. Po drugiej stronie ten sam nastolatek, odizolowany i niespokojny w swoim pokoju, oświetlony jedynie telefonem.

Negatywny wpływ mediów społecznościowych wynika nie tylko z liczby spędzonych w nich godzin, ale także z jakości interakcji i konsumowanych treści.

* Ciągłe porównywanie społeczne: Media społecznościowe prezentują pozornie idealne życie. Nastolatki są narażone na ciągły strumień wyidealizowanych obrazów i osiągnięć, co generuje poczucie niższości, niskiej samooceny i niezadowolenia z ciała. Czterdzieści sześć procent nastolatków twierdzi, że media społecznościowe sprawiają, że czują się gorzej z powodu swojego wyglądu.

* Lęk przed pominięciem czegoś (FOMO): Lęk przed pominięciem czegoś (FOMO) to forma lęku społecznego, który jest zaostrzany przez media społecznościowe. Ciągłe oglądanie aktywności innych osób może sprawić, że poczujesz, że twoje własne życie jest mniej ekscytujące lub satysfakcjonujące.

* Cyberprzemoc: Anonimowa lub odległa natura komunikacji online ułatwia nękanie. Rozpowszechnianie plotek, upokarzających zdjęć lub bolesnych wiadomości może mieć niszczycielski wpływ na zdrowie psychiczne młodej osoby.

* Zaburzenia snu: korzystanie z mediów społecznościowych w nocy to poważny problem. Niebieskie światło z ekranów opóźnia uwalnianie melatoniny, hormonu snu, a ciągłe powiadomienia zakłócają spokojny sen, co jest bezpośrednio powiązane z gorszym nastrojem i zwiększoną drażliwością.

* Utrata prawdziwych umiejętności społecznych: Komunikacja online nie obejmuje niuansów mowy ciała i mimiki twarzy. To nie tylko prowadzi do nieporozumień, ale może sprawić, że interakcje twarzą w twarz będą dla młodych ludzi bardziej onieśmielające.

„Technologia może dać twoim dzieciom więcej informacji niż ty, a nie rozumie twoich wartości. Nie będzie wrażliwa na osobowość twojego dziecka i nie odpowie na jego pytania w sposób odpowiedni dla jego rozwoju” – ostrzega dr Catherine Steiner-Adair.

Zakaz technologii nie jest realistycznym rozwiązaniem. Celem jest nauczenie młodych ludzi rozwijania zdrowej i zrównoważonej relacji z nią. Psychologowie zalecają następujące strategie:

1. Ustal jasne i spójne granice

* Utwórz rodzinny plan medialny: Usiądź z dzieckiem i ustal zasady korzystania z technologii. Kiedy nastolatki uczestniczą w tworzeniu zasad, jest bardziej prawdopodobne, że będą ich przestrzegać.

* Określ strefy i godziny wolne od technologii: Najważniejsza zasada brzmi: „żadnych telefonów w sypialni w nocy”. Innym obszarem może być stół podczas posiłków. To sprzyja lepszemu snu i wzmacnia więzi rodzinne.

* Ogranicz dzienny czas: Ustal rozsądny limit czasu na rekreacyjne korzystanie z mediów społecznościowych (z wyłączeniem czasu przeznaczonego na odrabianie prac domowych).

2. Bądź wzorem do naśladowania

* Praktykuj to, co głosisz: Jeśli zasada brzmi: żadnych telefonów przy kolacji, rodzice również powinni jej przestrzegać. Jeśli twoje dzieci ciągle widzą cię wpatrzonego w ekran, wysyłasz sprzeczny komunikat.

3. Promuj otwartą komunikację

* Regularnie rozmawiaj o mediach społecznościowych: Zapytaj swoje dziecko, co myśli o ich używaniu. Zachęcaj je, aby mówiło ci, jeśli coś je martwi lub przeszkadza.

* Ucz swoje dziecko o nierealistycznych treściach: Wyjaśnij, że większość tego, co widzą w mediach społecznościowych, to edytowana i wyselekcjonowana wersja rzeczywistości. Naucz je, aby były krytyczne wobec treści, które konsumują.

* Naucz etykiety cyfrowej: porozmawiaj o tym, co nie jest w porządku: rozsiewanie plotek, zastraszanie lub udostępnianie danych osobowych. Naucz ich, jak zgłaszać i blokować nieodpowiednie treści lub zachowania.

4. Promuj działania offline

* Angażuj ich w ich prawdziwe zainteresowania: Zachęcaj do hobby i aktywności, które budują ich poczucie własnej wartości na podstawie tego, co robią, a nie tego, jak wyglądają. Sport, muzyka, sztuka, wolontariat… te aktywności pomagają im czuć się dobrze ze sobą i promują interakcje twarzą w twarz.

* Zachęcaj do kontaktów twarzą w twarz: Ułatw im spędzanie czasu z przyjaciółmi w prawdziwym świecie. Jest to szczególnie ważne dla nastolatków podatnych na lęk społeczny.

5. Monitoruj w zrównoważony sposób

* Poznaj ich konta: Szczególnie w okresie wczesnej adolescencji rozsądne jest śledzenie ich kont. Dr Donna Wick radzi, aby zostać przyjacielem swojego dziecka na Facebooku, ale nie sprawdzać jego prywatnych wiadomości, chyba że istnieje wyraźny powód do obaw, aby nie naruszyć zaufania.

Kluczem nie jest demonizowanie technologii, lecz wyposażenie nastolatków w narzędzia i świadomość, które pozwolą im bezpiecznie i zdrowo się z niej poruszać.