W Tadó (Chocó), jednym z najbardziej deszczowych regionów na świecie, szkoła świętuje dostęp do wody pitnej.

W Tadó, Chocó, społeczności przeciętej rzekami i ciągłymi opadami deszczu, dostęp do wody pitnej nie jest łatwy. Paradoksalnie, w jednej z najbardziej deszczowych gmin na świecie — ze średnimi rocznymi opadami wynoszącymi 7484 mm, według magazynu Bioetnia — woda pitna jest luksusem.

Dziś sytuacja ta uległa radykalnej zmianie dla ponad 400 studentów Wyższej Szkoły Ekonomicznej im. Demetrio Salazara dzięki otwarciu stacji uzdatniania wody, która obiecuje radykalną zmianę jakości ich życia, począwszy od najbardziej podstawowej kwestii: bezpiecznej szklanki wody.

Zakład rozpoczął działalność w kwietniu 2025 r., a do czerwca tego roku wyprodukował już ponad 2 miliony litrów wody pitnej, z której skorzystali nie tylko studenci, ale i cała okoliczna społeczność, licząca łącznie około 4000 osób.

Proces oczyszczania wody rozpoczyna się od zebrania deszczówki, która następnie jest przetwarzana przez filtry ( piasek, żwir, węgiel aktywny), aby dostosować ją do spożycia przez ludzi.

Fakt, że ta społeczność beneficjentów może bezpiecznie pić wodę, jest wynikiem wspólnego wysiłku Coca-Coli, Fundacji Coca-Cola, Fundacji Aliarse z Kostaryki i Fundacji Solidarity for Colombia.

„To nie jest po prostu kolejny projekt” – powiedziała z emocjami Eudecelina Ramírez, dyrektorka instytucji. „To jasny przykład, że naprawdę możemy brać pod uwagę dobrostan społeczności edukacyjnej i całej społeczności. Ta roślina nie tylko poprawia jakość naszego życia, ale także uczy nas: troski o wodę, środowisko i doceniania siebie i tego, co mamy”.

Dostęp do czystej wody w regionie takim jak Tadó, gdzie 93% placówek edukacyjnych departamentu nie ma dostępu do tej usługi , oznacza coś więcej niż tylko korzyść zdrowotną: to codzienna rewolucja.

Przez dziesięciolecia studenci nosili ze sobą butelki przegotowanej wody z domu lub po prostu ryzykowali wypicie nieoczyszczonej deszczówki, co często prowadziło do chorób żołądkowo-jelitowych.

Tak wspominają to emerytowane nauczycielki Esmirna Mosquera i Omni Valois Gómez, które całe życie pracowały w Normal School: „Dzieci tutaj chorowały, nie wiedząc dlaczego. Teraz, dzięki tej roślinie, to się zmienia. To jest życie” — mówiły emocjonalnie, przyznając, że nigdy nie myślały, że zobaczą ten dzień. „My, którzy żyjemy między dwiema rzekami i codziennie pada deszcz, byliśmy jak martwi. Dziś zostaliśmy wskrzeszeni do życia”.

Wpływ odzwierciedlają drobne gesty. Podczas inauguracji otwarcie kranu i picie wody stało się niemal ceremonialnym aktem.

Dla Etty Cecilii Parra, absolwentki tej instytucji i kierowniczki projektu w jej Fundacji Rozwoju Chocó, ten moment był głęboko symboliczny: „Możliwość odkręcenia kranu i picia bezpiecznej wody wydaje się prosta, ale to akt zmieniający życie. To zdrowie, godność, zmiana sposobu myślenia”.

Zakład nie jest tylko obiektem technicznym; stał się narzędziem nauczania i symbolem nadziei. „Szkolimy tu nauczycieli” – wyjaśnił Parra. „A ci nauczyciele jeżdżą po całym kraju. Wyobraź sobie przesłanie, jakie teraz wysyłają: że dostęp do czystej wody jest możliwy na terenach wiejskich, że powinno to być normą”.

Podczas ceremonii otwarcia przedstawiciel studentów stanowczo chwycił mikrofon, aby poprowadzić zbiorowe zobowiązanie: „Zobowiązujemy się do dobrego wykorzystania naszego personelu, do szanowania i doceniania go tak, jak na to zasługuje. Ponieważ jest to również część naszej miłości do naszej instytucji”.

Zakład uzdatniania wody jest zarządzany przez społeczność szkolną, co sprzyja poczuciu przynależności i długoterminowej zrównoważoności. Towarzyszyły mu również sesje edukacyjne na temat wartości wody i jej oszczędzania. „Nie chodzi tylko o przyniesienie gigantycznego filtra; chodzi o zmianę nawyków i wzmocnienie zdolności” – podkreśliła María Carolina Hoyos, dyrektor Fundacji Solidarność dla Kolumbii.

Tadó, gmina, w której według prognoz DANE (Krajowy Urząd Statystyczny) w 2025 r. ma mieszkać nieco ponad 20 000 osób, od zawsze była zaniedbywana pod względem podstawowych zasad sanitarnych.

Skutki tego wykluczenia są katastrofalne: choroby biegunkowe, niedożywienie dzieci, słabe wyniki w nauce i wysokie koszty opieki zdrowotnej dla rodzin o niskich dochodach.

Dzięki tej roślinie cykl zostaje przerwany. „Ludzie zmieniają swoje nawyki nawadniania. Nie muszą już wydawać pieniędzy na wodę butelkowaną, gotować jej ani martwić się o zachorowanie. Woda jest dostępna za darmo” — powiedział Parra, podkreślając również korzyści środowiskowe wynikające ze zmniejszenia zużycia plastiku.

Podobnie, przybycie zakładu uzdatniania wody stanowi również symboliczny akt zadośćuczynienia dla pokoleń, które dorastały bez podstawowych rzeczy. Przez lata dzieci w szkole musiały dostosowywać się do środowiska szkolnego bez bezpiecznej wody, ograniczając nawet podstawowe praktyki, takie jak mycie rąk lub nawadnianie organizmu w ciągu dnia.

Fakt, że w instytucjach kształcących nauczycieli istnieje dziś przyzwoita infrastruktura, oznacza, że ​​z opóźnieniem uznajemy, iż jakość kształcenia opiera się również na dostępie do podstawowych usług.

Przedstawiciele społeczności edukacyjnej i gminy powiedzieli dziennikowi EL TIEMPO, że po raz pierwszy poczuli, że ich dobrostan naprawdę ma znaczenie.

Chociaż ta roślina stanowi punkt zwrotny, w Tadó i Chocó nadal istnieją obszary, w których nadal brakuje dostępu do bezpiecznej wody. „Teraz wyzwaniem jest rozszerzenie modelu na inne dzielnice” — powiedział jeden z emerytowanych nauczycieli. Jednak ten pierwszy krok rzucił światło na tę ścieżkę.

Jak powiedział Juan Pablo Corredor z Coca-Cola Colombia, „Ta roślina nie tylko poprawia jakość życia tysięcy ludzi, ale także przyczynia się do bezpieczeństwa wodnego w regionie, który stanął w obliczu poważnych wyzwań”.

Dziś, w tym obszarze korzystającym z Tadó, odkręcenie kranu i picie wody nie jest już marzeniem, ale prawem, które zaczyna być realizowane. I każde dziecko, które może pić wodę w tej szkole, to potwierdza: zmiana nadeszła, kropla po kropli, i jest tutaj, aby pozostać.

ANGELA MARÍA PÁEZ RODRÍGUEZ – SZKOŁA DZIENNIKarstwa MULTIMEDIALNEGO EL TIEMPO.