Talibowie osiągają pierwszy sukces dyplomatyczny: klucze do uznania przez Rosję

Rosja stała się pierwszym krajem na świecie, który oficjalnie uznał Talibów za prawowity rząd Afganistanu. Decyzja ta jest sprzeczna z międzynarodowym konsensusem obowiązującym od czasu dojścia fundamentalistów do władzy w 2021 r.

Reżim talibów w piątek pochwalił decyzję Rosji o uznaniu ich za prawowity rząd Afganistanu, nazywając ją „odważną i historyczną”. Jak stwierdzono, posunięcie to stanowi „pozytywny precedens” dla innych krajów, które chcą pójść w jej ślady.

Afgańskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych podkreśliło, że „Islamski Emirat Afganistanu dąży do pozytywnych, konstruktywnych i pełnych szacunku relacji ze wszystkimi globalnymi interesariuszami” i uznało, że „nadszedł czas, aby Afganistan wypełnił swoją kluczową rolę: pełnił funkcję węzła łączności (...) między Azją Środkową i Południową”.

Jaki jest globalny wpływ tego uznania? Czy istnieje zwiększona aktywność dyplomatyczna ze strony Talibów?

Oto podsumowanie pierwszego osiągnięcia dyplomatycznego Talibów w Afganistanie.

Ambasador Rosji w Afganistanie, Dmitrij Żyrnow, wczoraj wieczorem poinformował w telewizji publicznej, że Moskwa zamierza uznać Islamski Emirat Afganistanu – nazwę, którą talibowie stosują na określenie swojego kraju – w celu „nawiązania pełnej współpracy” z Kabulem.

Decyzję tę podjął prezydent Rosji Władimir Putin na wniosek ministra spraw zagranicznych Siergieja Ławrowa.

W ubiegły wtorek do Moskwy przybył nowy ambasador Afganistanu, mianowany przez talibów, Mawlawi Gul Hassan.

Po tej decyzji flaga talibów – biała z wyznaniem islamskim wypisanym pośrodku – zaczęła powiewać nad afgańską placówką dyplomatyczną w Moskwie.

Rosja usunęła Talibów z listy organizacji terrorystycznych w kwietniu 2013 r ., na którą wpisano ich w 2003 r. z powodu domniemanych powiązań z nielegalnymi grupami zbrojnymi w Czeczenii, gdzie Putin w 1999 r. rozpoczął drugą wojnę czeczeńską.

Jednakże Rosja i Talibowie zaczęli normalizować swoje stosunki już wiele lat temu.

Co więcej, decyzja ta zapadła w okresie międzynarodowych niepowodzeń Rosji , szczególnie po obaleniu jej sojusznika Baszara al-Assada w Syrii w grudniu 2024 r.

Relacje między Moskwą a Kabulem są od dziesięcioleci nękane konfliktami. Szczególnie godna uwagi była wojna z 1989 r. między byłym Związkiem Radzieckim a Afganistanem, w wyniku której wojska radzieckie wycofały się z kraju po inwazji w 1979 r. W operacji zginęło 15 tysięcy żołnierzy radzieckich.

Talibowie, praktycznie wykluczeni z międzynarodowej sceny politycznej, w ostatnich miesiącach podjęli próby utworzenia aktywnej sieci dyplomatycznej w celu przełamania izolacji.

25 czerwca mianowali ambasadora w Turcji. Obecnie mają około 14 misji dyplomatycznych w różnych krajach, w tym w Turcji, Chinach i Pakistanie.

Jednakże do czasu pojawienia się Rosji nie były uznawane przez żadne państwo.

ONZ, inne organizacje międzynarodowe i wiele organizacji pozarządowych potępiły represyjną politykę talibów w ostatnich latach, zwłaszcza wobec kobiet, opierając się na ścisłej interpretacji prawa islamskiego, czyli szariatu.

Powrót Talibów do władzy w sierpniu 2021 r. — ich pierwszy reżim trwał od 1996 do 2001 r., do inwazji Stanów Zjednoczonych i utworzenia rządu tymczasowego w Kabulu — był „błyskawiczną ofensywą” mającą na celu zakończenie trwającego prawie dwie dekady konfliktu.

Po wycofaniu z kraju wojsk amerykańskich i sojuszniczych — na co zgodzili się talibowie i administracja Trumpa w 2020 r. w Dosze, a co później ratyfikowała administracja Bidena — fundamentalistom udało się 15 sierpnia zdobyć Kabul przy niewielkim oporze i obalić rząd republikański pod przywództwem Aszrafa Ghaniego, który uciekł z Afganistanu.

Mimo że poprzedni rząd został obalony, nadal utrzymuje symboliczną i instytucjonalną obecność na wygnaniu, głównie za pośrednictwem dyplomatów pełniących służbę w organizacjach międzynarodowych.

Decyzja Rosji o uznaniu prawowitości rządu talibów wywołała oburzenie i szok wśród części afgańskiego społeczeństwa obywatelskiego.

Aktywiści na rzecz praw kobiet i studenci twierdzą, że uznanie to legitymizuje represyjny system regulacji talibów , który szczególnie dotyka Afganki, poddane drakońskim regulacjom ograniczającym praktycznie wszystkie ich wolności.