Ongelooflijke 'Heilige Graal'-brief, waarvan men 180 JAAR lang vreesde dat hij verloren was, is in onberispelijke staat teruggevonden in kartonnen doos

In het archief van een Amerikaanse Baptistenkerk is een historische notitie ontdekt waarin melding wordt gemaakt van slavernij en waarvan men lange tijd dacht dat deze voorgoed verloren was gegaan.

Vrijwilliger Jennifer Cromack deed de buitengewone ontdekking toen ze dagboeken uit de 18e en 19e eeuw doorzocht die tientallen jaren in dozen waren bewaard.

In een van deze dozen vond ze een vijf voet lange rol in onberispelijke staat. Het was een handgeschreven verklaring getiteld 'Een resolutie en protest tegen slavernij'.

Het document, ondertekend door 116 predikanten uit New England in Boston en aangenomen op 2 maart 1847, werd lange tijd als voorgoed verloren beschouwd, nadat historici aan de universiteiten Harvard en Brown er in de loop der jaren overal naar hadden gezocht.

Een kopie van het document werd voor het laatst in 1902 in een geschiedenisboek aangetroffen, maar het origineel is nooit gevonden.

Cormack zei dat ze 'verbaasd en opgewonden' was over haar ontdekking.

Eerwaarde Diane Badger, de beheerder van de American Baptist Church of Massachusetts die het archief beheert, beschreef de rol als de 'Heilige Graal' van Baptistendocumenten uit het abolitionistische tijdperk.

Het gaat over de gedachten en gevoelens van kerkleiders in die tijd over slavernij en hun groeiende ongemak.

Het werd 14 jaar voor het begin van de Burgeroorlog ondertekend en biedt een inkijkje in het opkomende debat.

'We hebben een vondst gedaan die echt iets zegt voor de mensen in de staat en de mensen in het land,' aldus Cormack.

'Het getuigt van hun inzet om mensen veilig te houden en hen uit situaties te houden waarin ze niet terecht zouden moeten komen.'

Volgens Deborah Bingham Van Broekhoven, emeritus-directeur van de American Baptist Historical Society, waren veel Amerikanen destijds, vooral in het noorden, 'onbeslist' over de slavernij en wisten ze niet goed hoe ze moesten reageren. Ook vonden ze het lastig om erover te praten.

'Ze dachten dat het een probleem van het Zuiden was en dat ze zich niet moesten bemoeien met wat zij zagen als de rechten van de staat,' aldus Van Broekhoven.

'De meeste baptisten zouden zich hiervoor hebben onthouden van dit soort protesten. Dit is een heel goed voorbeeld van hoe ze het risico nemen en diplomatiek proberen te zijn.'

Uit het document blijkt dat ministers hoopten dat 'een hervormingsbeweging', geleid door degenen die betrokken waren bij de slavernij, hun actie 'overbodig' zou maken, maar dat ze zich gedwongen voelden om actie te ondernemen nadat ze 'met pijnlijke verbazing getuige waren van een groeiende neiging om hun onrechtvaardige systeem te rechtvaardigen, uit te breiden en in stand te houden.'

'Onder deze omstandigheden kunnen wij niet langer zwijgen', aldus het document.

'We zijn iets verschuldigd aan de onderdrukten, net als aan de onderdrukker, en rechtvaardigheid eist de nakoming van die verplichting. Waarheid, menselijkheid en publieke deugd hebben aanspraken op ons die we niet kunnen negeren.'

Het document legt uit waarom de ministers 'het Amerikaanse slavernijsysteem afkeuren en verafschuwen.'

'Met zo'n systeem kunnen we geen medelijden hebben', staat in het document.

'Nadat we de aard en gevolgen ervan zorgvuldig hebben bestudeerd en alle afleidingen hebben gemaakt met de grootst mogelijke liefdadigheid, zijn we gedwongen dit te beschouwen als een schending van de rechten en het geluk van onze medemensen, waarvoor geen geldige rechtvaardiging of verontschuldiging bestaat.'

Eerwaarde Mary Day Hamel, predikant van de American Baptist Churches in Massachusetts, zei dat de brief een beweging binnen de kerk op gang bracht die nog steeds belangrijk is.

'Het was een uniek moment in de geschiedenis toen Baptisten in Massachusetts opstonden, een krachtig standpunt innamen en opkwamen voor rechtvaardigheid bij de vormgeving van dit land,' zei ze.

'Dat is tot op de dag van vandaag een deel van ons erfgoed geworden: dat we als mensen opkomen voor rechtvaardigheid en dat Amerikaanse Baptisten diversiteit omarmen.'

Het werd ondertekend twee jaar nadat de kwestie van de slavernij ervoor zorgde dat zuidelijke Baptisten zich afsplitsten van noordelijke Baptisten en de Southern Baptist Convention oprichtten, de grootste protestantse kerkgenootschap van het land.

De splitsing in 1845 volgde op een uitspraak van de American Baptist Foreign Mission Society die slaveneigenaren verbood zendeling te worden. De noordelijke Baptisten werden uiteindelijk American Baptist Churches USA.

Sinds de ontdekking heeft Badger de namen van alle predikanten in een spreadsheet gezet, samen met de namen van de kerken waar ze dienden.

Onder hen was Nathaniel Colver van de Tremont Temple in Boston, een van de eerste geïntegreerde kerken in het land, nu bekend als Tremont Temple Baptist Church.

Een andere was Baron Stow, die lid was van de staatsvereniging tegen slavernij.

Badger is ook bezig de waarde van het document te schatten, dat intact is, zonder vlekken of schade, en maakt plannen om het te beschermen.

Een digitale kopie zou uiteindelijk gedeeld kunnen worden met een aantal van de 230 Amerikaanse Baptistenkerken in Massachusetts.

"Het was een interessante reis die nog steeds gaande is", aldus Badger.

'De vragen die me altijd te binnen schieten zijn: oké, ik weet wie het heeft ondertekend, maar wie niet? Ik kan mijn lijst en mijn database doornemen en zien wie waar aan dat document heeft gewerkt en waarom ze het niet hebben ondertekend. Het was dus erg interessant om het onderzoek te doen.'

Eerwaarde Kenneth Young, wiens overwegend zwarte Calvary Baptist Church in Haverhill, Massachusetts, in 1871 door vrijgelaten zwarte slaven werd opgericht, noemde de ontdekking inspirerend.

'Ik vond het geweldig dat er meer dan honderd ondertekenaars waren, dat zij lieten zien dat vrijheid voor ons volk rechtvaardig is,' aldus Young.

'Het is een voortzetting van de abolitionistische beweging en een strijd voor hen die misschien niet de kracht hebben om zelf te vechten tegen een systeem van racisme.'