De luchthaven (en toiletpapier) als metafoor

Je hoeft niet uit Singapore of Qatar te komen om Portela vreselijk te vinden. Je hoeft niet eens uit de zogenaamde eerste wereld te komen. Het komt uit de tweede, en soms zelfs de derde, waar luchthavens zijn met minder lichten, minder belastingvrije winkels, minder merken, minder drukke eetgelegenheden, maar - om nog maar te zwijgen van de wachtrijen bij de immigratie - waar ze erin slagen om de mensen die er passeren (bij vertrek en aankomst) met de nodige ruimte ertussen te proppen, en waar ze ook nog eens hun bagage in twee of drie kwartier kunnen afleveren (laten we eerlijk zijn, het is niet al te veeleisend). Hier gebeurt dat niet en om recht te doen aan de Portugese conserven die een merk zijn geworden en aan de traagheid die nodig is om een goede pastel de nata te maken, reizen we rond als haringen in een blik en wachten we wat betreft onze bagage minstens zo lang als het deeg nodig heeft om te rijzen. Maar goed, eind goed, al goed, en daarna is het land charmant, zonnig, met mooie stranden, veilig, lekker eten, vriendelijke mensen, etc. Klopt, maar misschien is het helemaal geen slecht idee om er eens en voor altijd een vliegveld te bouwen.
Oh ja, dat zal ook gebeuren. Ga je mee? Wanneer? Ik weet het echt niet meer. Ik weet niet eens waar. Ik ben de weg kwijtgeraakt, want al die jaren heb ik over het onderwerp gehoord, erover gediscussieerd, beslissingen genomen, het uitgesteld, opnieuw geformuleerd, gedebatteerd, vragen gesteld, het opnieuw uitgesteld, dan een beslissing genomen, dan weer zo-zo, en alles weer opnieuw. O ja, trouwens, het werd niet op tijd opgelost omdat men niet kon voorzien dat Portugal in minder dan twee decennia zo'n modieuze bestemming zou worden. En bovendien een veelzijdige bestemming, omdat er zoveel verschillende mensen komen en gaan. Nou ja, misschien kon ik dat 20 jaar geleden niet, misschien wel, maar laten we zeggen 10 jaar geleden kon ik dat wel, toch? En nu kijken we ook naar wat er al is gebeurd en wat er over een paar jaar zou kunnen gebeuren. En ik durf niet eens te praten over de 10 of 15 jaar die nodig zouden moeten zijn om de Santa Engrácia van de nieuwe luchthaven te voltooien, na nog meer beslissingen, uitstel, discussies en natuurlijk voorzorgsmaatregelen en processen (anders zouden we geen Procedureel Land zijn) - voordat we eindelijk vooruitgaan (als we dat ooit doen) en het begint te regenen van kritiek en verdenkingen en, et pour cause, klachten en woede-uitbarstingen. De gewoonte.
Maar zoals Galileo zou zeggen: eppur si muove (onvertaalbare tekst). Het leven gaat door. En hier zijn we dan, verstrikt in het bekrompen en kleinzielige gedoe, met veel discussie en veel uitstelgedrag. Daarom heb ik de titel van Susan Sontag overgenomen, maar dan om het tegenovergestelde te benadrukken van wat zij in Illness as Metaphor beweerde. De auteur stelt (terecht) ter discussie dat de patiënt de schuld krijgt, vooral in de gevallen van tuberculose en kanker (die zij als voorbeeld gebruikt). Lichamelijke ziekte is geen uiting van het 'capitis diminutio' van de persoon, u hoeft zich er niet voor te schamen. De ziekte is niet de schuld van de patiënt. In het geval van de luchthaven die eeuwig onontwikkeld blijft, is dat wel het geval. Het is van ons. Het is dit atavistische onvermogen van ons om beslissingen te nemen en deze op tijd effectief uit te voeren (uitzonderingen daargelaten). Het is een uitdrukking van een bepaalde manier van zijn als volk. Schande over ons.
PS – Deze tekst werd al geschreven toen de stroomstoring plaatsvond, die veel zaken op zijn kop zette en onze kwetsbaarheid en hoe precair de situatie toch is, aantoonde. Die dag, toen ik van kantoor naar huis liep, had ik een déjà vu. Ik dacht even terug aan het begin van de lockdown, die werd veroorzaakt door de pandemie. En opnieuw zag ik hoe geobsedeerd velen zijn met het inslaan van voorraden. Niet van water, voedsel of medicijnen, maar van toiletpapier. Vreemde obsessie, misschien weer een metafoor. Ik heb bijna het onderwerp en de tekst veranderd. Ik greep bijna naar het toiletpapier als metafoor.
Jornal Sol