Pool vliegt de ruimte in! Dr. Tomasz Rożek waarschuwt: Dan gaat de stoom in het fluitsignaal.

Magdalena Frindt, "Wprost": De lanceringsdatum van de Ax-4-missie is al meerdere keren uitgesteld. De huidige datum is 10 juni. De bemanning vliegt naar het internationale ruimtestation ISS in een Dragon-capsule van SpaceX, die met een Falcon 9-raket vanaf het Kennedy Space Center in Florida in een baan om de aarde wordt gebracht. Zal deze dag de geschiedenis ingaan?

Dr. Tomasz Rożek, oprichter van de Nauka. Aan Stichting Lubię: Het hangt van ons af. Het komt voor dat spraakmakende evenementen niet goed worden gecommuniceerd en aan de publieke aandacht ontsnappen. Het omgekeerde gebeurt ook: evenementen die niet tot de belangrijkste behoren, krijgen enorme publiciteit.

Alles ligt echt in onze handen. En hoe de missie waaraan Sławosz Uznański-Wiśniewski deelneemt, herinnerd zal worden, hangt ook af van hoeveel tijd we besteden aan het opbouwen van een bepaald verhaal, een bepaald imago eromheen. Ik heb het niet over het vervalsen, overdrijven of verfraaien van de toon van de Ax-4 ruimtemissie. Ik wil er alleen op wijzen dat in een wereld waar iedereen een apparaat op zak heeft met toegang tot alle gedigitaliseerde informatie, het soms voorkomt dat echt belangrijke gebeurtenissen bijna in stilte worden overgeslagen.

Het is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de missie van Sławosz een ander lot beschoren is.

Wetenschappers hebben 14 dagen werk voor de boeg in het internationale ruimtestation ISS. De vierkoppige bemanning, waaronder een Pool, zal deze tijd gebruiken om een ​​reeks experimenten uit te voeren. Welke informatie kunnen we dankzij deze missie verrijken?

Dat is een lastige vraag, want als we zeker wisten welk effect we zouden bereiken, dat wil zeggen als we de uitkomsten van de experimenten al kenden voordat we ze uitvoerden, zou het geen zin hebben om ze uit te voeren.

Wanneer we het wetenschappelijke aspect van Sławosz' missie in ogenschouw nemen, kunnen we de kwestie op één manier benaderen die eigenlijk neerkomt op één vraag: "Waarom ga je daarheen?" Ik verwijt de Poolse school dat ze de wereld vanuit dit perspectief bekijken, omdat het niet weerspiegelt waar het in de wetenschap om draait.

Gaat het om de weg naar het doel en niet alleen om het effect?

We zijn eraan gewend dat alles met een specifiek doel wordt gedaan, dat een specifiek resultaat moet opleveren. Bijvoorbeeld? We kopen stenen om een ​​huis te bouwen, niet om met de constructie te experimenteren. In het dagelijks leven is dit begrijpelijk, maar in de wetenschap zou het compleet anders moeten zijn, omdat we de resultaten van specifieke studies niet kennen. Dus, verwijzend naar de Ax-4-missie, kunnen we het niet hebben over het effect, maar over welke experimenten er aan boord van het internationale ruimtestation zullen worden uitgevoerd.

En er zullen er veel zijn. Van studies met een stralingsdetector, die informatie zal verschaffen over straling in een lage baan om de aarde, tot studies die ons in staat stellen ons te verdiepen in de invloed van het verblijf in de ruimte op het menselijk lichaam, inclusief botten, zacht weefsel en de mentale toestand van astronauten.

De missie van de astronauten is niet erg lang, want hij duurt 14 dagen. Het is echter belangrijk om te beseffen dat de experimenten nog korter zullen duren, omdat je eerst naar het ISS moet vliegen en dan weer terug naar de aarde. Ook het lichaam zal in eerste instantie moeten wennen aan de nieuwe situatie. Daarom verwacht niemand dat de bemanning direct na het verlaten van de luchtsluis de handen uit de mouwen steekt en aan de slag gaat.

Er zullen biologische studies worden uitgevoerd, waaronder onderzoek naar het gedrag van gist in orbitale omstandigheden. Er is ook een experiment gepland om de analoge databases te verrijken. Dit is een dataset waarmee we een vervanging kunnen creëren voor de database op aarde, bijvoorbeeld op de maan of Mars. Dit is van groot belang, omdat niet alle elementen op aarde kunnen worden getest.

En moeten de lege plekken in de wetenschap opgevuld worden met ruimte-experimenten?

Dit is het geval bij microzwaartekracht of gewichtloosheid, die op aarde niet in een 1:1-verhouding kan worden nagebootst. Natuurlijk kun je het proberen, en een paar maanden geleden vloog ik met Sławosz in een Airbus A310 Zero-G, die in staat was om enkele tientallen seconden gewichtloosheid aan boord te creëren via een geschikte, gebogen vliegroute.

Sommige dingen kunnen in zo'n korte tijd worden bestudeerd, maar andere blijven onontdekt. ​​Het is daarom cruciaal om de omstandigheden van microzwaartekracht of gewichtloosheid te begrijpen, omdat veel biologische, chemische en fysische processen in dergelijke omstandigheden anders verlopen dan op aarde. Door deze omstandigheden te begrijpen, kunnen mensen niet twee weken, maar veel langer de ruimte in.

Sławosz Uznański-Wiśniewski zal onder andere experimenten uitvoeren op zijn eigen lichaam. En letterlijk. Er worden sensoren op zijn lichaam geplaatst die metingen van fysieke parameters zullen verzamelen.

Eén van de experimenten betreft het bestuderen van hersengolven.

Het heet "NEUROFEEDBACK EEG". Simpel gezegd, op basis van het meten van hersengolven met een elektro-encefalogram kunnen conclusies worden getrokken over hoe de efficiëntie van de hersenfunctie kan worden verbeterd. De vraag rijst of trainingen die op aarde zijn getest, ook in de ruimte werken. Sławosz Uznański-Wiśniewski zal daarom in het ISS controleren of procedures die onder standaardomstandigheden zijn ontwikkeld, op dezelfde manier werken.

Nog niet zo lang geleden werd een neurologisch experiment uitgevoerd om te testen hoe snel nieuwe verbindingen tussen neuronen in de menselijke hersenen ontstaan. En hoewel dit orgaan bekendstaat om zijn ongelooflijke plastische vermogen en aanpassingsvermogen aan nieuwe situaties, is het verrassend hoe snel het dat doet. Het was dan ook verrassend dat – ondanks het feit dat ons organisme niet geëvolueerd is om met gewichtloosheid om te gaan – één enkele sessie in dergelijke omstandigheden, die enkele tientallen seconden duurt in de Airbus A310 Zero-G, voldoende was om de hersenen te laten reorganiseren.

Nog een kleine stap voor de mens, maar een grote sprong voor de mensheid?