Voormalig D66-leider en schrijver Jan Terlouw overleden, man van ’touwtje uit de brievenbus’

Oud-D66-leider, voormalig schrijver en natuurwetenschapper Jan Terlouw is op 93-jarige leeftijd overleden. Omringd door zijn familie is hij rustig ingeslapen in zijn huis in Twello, laat zijn dochter Sanne Terlouw vrijdag aan het ANP weten. Hij is kort ziek geweest.

Kernfysicus, D66-voorman en kinderboekenschrijver, Jan Cornelis Terlouw was het allemaal. Toch zullen veel mensen bij zijn naam meteen denken aan het ’touwtje uit de brievenbus’. Met zijn betoog in De Wereld Draait Door over het verdwenen vertrouwen in de samenleving wist hij eind 2016 op 85-jarige leeftijd bij veel kijkers een gevoelige snaar te raken.

Terlouw mocht toen al lang met pensioen zijn, uit beeld was hij nog niet. Zo gaf hij lezingen en schreef hij met zijn dochter Sanne meerdere delen van de detectiveserie Reders & Reders. Maar de meeste mensen zullen de schrijver Terlouw kennen van de kinderboeken Oorlogswinter en de Koning van Katoren. Voor beide ontving hij een Gouden Griffel voor het beste jeugdboek. Ook werden de boeken verfilmd. Met twintig jeugdboeken op zijn naam, kondigde Terlouw begin 2021 te stoppen als schrijver.

Naast schrijver was Terlouw jaren actief in de politiek. In 1973 volgde hij Hans van Mierlo op als D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer. Het was Terlouw die het destijds weggezakte D66 uit het slop trok. In 1981 haalde de partij een recordaantal van zeventien Kamerzetels. Hij kwam daarop het tweede kabinet-Van Agt binnen als vicepremier en minister van Economische Zaken.

Maar al gauw kwam de partijleider erachter dat D66 een partij van hoge pieken en diepe dalen was. Van de zeventien zetels waren er een jaar later nog maar zes over. „Ik had het helemaal gehad”, blikte Terlouw later terug op de teloorgang van zijn partij. „Toen dacht ik: ik ben misschien wel meer een bestuurder dan een politicus.” Toch bleef hij actief bij D66. Tot op hoge leeftijd verscheen hij op het partijcongres.

Na zijn vertrek uit de politiek werd Terlouw secretaris-generaal van de Europese Conferentie van Transportministers. Van 1991 tot 1996 was hij commissaris van de Koningin in Gelderland, waar hij in 1995 kwam te staan voor wat hij zelf de moeilijkste beslissing in zijn loopbaan noemt. Het waterpeil van Rijn en Waal was zo hoog gestegen dat op zijn gezag een kwart miljoen Gelderlanders hun huis moesten verlaten.​ Daarna was hij nog een paar jaar lid van de Eerste Kamer.

De laatste jaren maakte Terlouw zich hard voor een betere wereld. Ter ere van zijn inzet wordt in Deventer sinds 2017 jaarlijks de Jan Terlouw Lezing georganiseerd. Doel ervan is om het publiek tot actie te bewegen voor een duurzame wereld, met het gedachtegoed van Jan Terlouw als uitgangspunt.

ANP