VN-sancties tegen Iran om kernprogramma opnieuw ingesteld

De Verenigde Naties hebben zaterdagnacht een wapenembargo en andere sancties tegen Iran opnieuw ingesteld vanwege zijn nucleaire programma. Dat melden internationale persbureaus. Het is voor het eerst in tien jaar dat VN-sancties tegen het land van kracht zijn geworden.

De sancties, bedoeld om te voorkomen dat Iran een kernwapen ontwikkelt, volgen op mislukte gesprekken tussen Teheran en westerse landen. De maatregelen, op basis van resoluties van de VN-Veiligheidsraad die tussen 2006 en 2010 waren aangenomen, traden zondag om 02:00 uur Nederlandse tijd weer in werking.

„We dringen er bij Iran en alle staten op aan zich volledig aan deze resoluties te houden”, aldus de ministers van Buitenlandse Zaken van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland in een gezamenlijke verklaring. De drie landen hadden bij de Veiligheidsraad gepleit voor herinvoering van de sancties, wegens beschuldigingen dat Iran het akkoord uit 2015 heeft geschonden dat erop was gericht de ontwikkeling van een kernwapen te stoppen.

Verrijkt uranium

Zo beperkte Teheran controle op zijn nucleaire programma en trok het zich verder terug uit het toezicht van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) na de Israëlische oorlog tegen het land in juni, waarbij de VS ook nucleaire installaties in Iran aanvielen. Iran ontkent kernwapens te willen, maar beschikt nog steeds over een voorraad hoogverrijkt uranium.

Onder de sancties geldt opnieuw een verbod op de verkoop aan Iran van conventionele wapens en onderdelen die voor kernwapens of raketten gebruikt kunnen worden. Ook zullen Iraanse tegoeden in het buitenland opnieuw worden bevroren en zijn bedrijven en personen die betrokken zijn bij het Iraanse kernprogramma doelwit. Daarnaast wordt elke ontwikkeling van het Iraanse ballistische-raketprogramma bestraft.

Volgens waarnemers zullen de sancties de al verzwakte Iraanse economie hard treffen. De bevolking heeft in toenemende mate te maken met voedseltekorten. Teheran heeft gewaarschuwd voor een harde reactie. De Iraanse president Massoud Pezeshkian zei vrijdag echter dat Iran niet van plan is zich terug te trekken uit het Non-Proliferatieverdrag. Iran zei dat het zijn ambassadeurs in het VK, Frankrijk en Duitsland terugroept voor overleg.

‘Snapback’

De Amerikaanse president Donald Trump heeft verklaard dat diplomatie nog steeds een optie is voor Iran en dat een akkoord de beste uitkomst blijft, liet de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio weten in een verklaring nadat de VN-sancties opnieuw van kracht werden. De Iraanse economie kampt al met Amerikaanse sancties, die sinds 2018 opnieuw zijn ingesteld nadat Trump de kerndeal tijdens zijn eerste ambtstermijn liet varen.

De VN-sancties zijn heringevoerd via een mechanisme dat bekendstaat als ‘snapback’, opgenomen in de nucleaire deal uit 2015. Daarom kon de stap niet worden tegengehouden met een veto in de Veiligheidsraad.

Niettemin heeft Rusland zich tegen de herinvoering van de sancties verzet. Een poging van Rusland en China om het besluit uit te stellen tot april kreeg vrijdag onvoldoende steun in de Veiligheidsraad. „Het is onwettig en kan niet worden uitgevoerd”, zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zaterdag tegen verslaggevers bij de VN.