Kombucha een wondermiddel? Wetenschappers trekken het in twijfel

Kombucha dit, kombucha dat: het bruisende gefermenteerde thee-drankje wordt door veel mensen geprezen als wondermiddel voor de darmen en de stofwisseling. Maar is het écht zo gezond?

Wetenschappers zijn niet extreem overtuigd, want uit meerdere onderzoeken blijkt dat de gezondheidsvoordelen beperkt én vaak van korte duur zijn.

Kombucha wordt gemaakt van thee, suiker en een SCOBY: een gelatine-achtige dikke schijf van bacteriën en gisten. Tijdens het fermentatieproces zetten de gisten suiker om in alcohol en koolstofdioxide, waardoor het drankje bruisend wordt. Bacteriën zetten het grootste deel van de alcohol om in zuren, wat zorgt voor de typische azijnachtige smaak.

Het drankje bevat cafeïne, plantaardige antioxidanten (polyfenolen) en soms kleine hoeveelheden alcohol. Commerciële varianten bevatten maximaal 0,5 procent alcohol of worden als alcoholisch gelabeld. Sommige merken voegen extra suiker of vruchtensap toe, terwijl anderen smaken creëren met fruit, kruiden of specerijen.

Op sociale media gaan verschillende claims rond dat kombucha zou helpen bij afvallen, diabetes type 2 en zelfs bij hart- en vaatziekten en kanker. Wetenschappelijk bewijs voor zulke beweringen is er alleen nauwelijks, blijkt uit meerdere onderzoeken.

Studies gedaan met dieren laten enkele voordelen van het drinken van kombucha zien, zoals minder ontstekingen en betere bloedsuikercontrole. Maar bij mensen zijn de onderzoeken klein en beperkt. Zo liet een studie uit 2024 zien dat dagelijks zeven ons kombucha gedurende 10 weken geen effect had op gewicht of darmbacteriën. Het drinken van kombucha gaf wel minder maagklachten. Andere kleine studies zagen weinig effect op bloeddruk, cholesterol of ontstekingswaarden.

Er zijn wel aanwijzingen dat kombucha kan helpen de bloedsuikerspiegel te verlagen, bijvoorbeeld na maaltijden of bij mensen met diabetes type 2, maar de onderzoeken zijn te klein om harde conclusies te trekken.

Volgens experts zijn andere gefermenteerde producten zoals yoghurt, kefir, kimchi of zuurkool belangrijker voor een gezonde darmflora dan kombucha. Maar schadelijk is kombucha hoogstwaarschijnlijk niet, zeker als je kiest voor een versie met weinig suiker.

Zelf thuis brouwen kan, maar let op hygiëne om besmetting met schadelijke bacteriën of schimmel te voorkomen. Mensen met een zwak immuunsysteem doen er verstandig aan om kant-en-klare, gecontroleerde varianten te drinken.