Israël en voetbal, een eeuwig giftige relatie: verboden in Azië, onconventioneel verwelkomd in Europa en met een enkele aanwezigheid (Mexico 1970)

Nu Patxi López speculeert over het overslaan van Spanje op het WK van 2026 als Israël zich kwalificeert – een vrij onwaarschijnlijke gebeurtenis, laten we eerlijk zijn – word ik getroffen door een herinnering aan mijn jeugd, toen het hele land er vurig naar verlangde om tegen het Israëlische nationale team te spelen in een play-off voor Zweden in 1958, het WK dat Pelé ter wereld bracht. Ik kijk terug naar MARCA uit die tijd en zie op de voorpagina van 14 december 1957 een kader: ISRAËLS TEGENSTANDER. "Acht teams, waaronder Spanje, hopen naar Zweden te gaan." Het bericht van Alfil (destijds het sportmagazine van Efe, net als de krant van Cifra, alle drie met de F van Franco als centrale letter) kondigde aan dat de loting twee dagen was uitgesteld en vermeldde de namen van de kanshebbers: Ierland, Bulgarije, Wales, Nederland, Polen, Roemenië, Spanje en de nummer twee in de nog niet besliste achtste kwalificatiegroep, die uiteindelijk Italië zou worden. Alle spelers die voor de play-offs zijn geselecteerd, zijn geselecteerd op basis van hun groepsresultaten en kwalificeerden zich daarom niet rechtstreeks.

Voor Spanje was dat een nationale tragedie. We speelden in een poule met Schotland en Zwitserland, en een ellendig gelijkspel met 2-2 tegen de Zwitsers in het Santiago Bernabéu gooide roet in het eten. We wonnen op bezoek bij Zwitserland, wonnen daar en verloren daar van Schotland, en aangezien Schotland beide wedstrijden tegen de Zwitsers won, zaten we zonder WK. Met een droomaanval – Miguel, Kubala, Di Stéfano, Luis Suárez en Gento – plus een grote groep competente middenvelders en solide verdedigers, en de geweldige Ramallets als keeper, zaten we zonder WK.

Er gloorde hoop bij Israël, de Aziatische groepswinnaar zonder tegen wie dan ook te spelen. De kwalificatie daar verliep via een directe knock-out. Israël werd in de eerste ronde gekoppeld aan Turkije, dat weigerde die tegenstander te ontmoeten en zich terugtrok; Indonesië deed hetzelfde in de tweede ronde en Soedan in de derde, waardoor Israël zich in principe zonder deelname aan het WK kwalificeerde. FIFA vond dit overdreven en improviseerde daarom een ​​play-offwedstrijd over twee wedstrijden tussen Israël en het gelukkige team dat was geloot uit de zeven nummers twee in de Europese poules. Ik was zes jaar oud, maar ik herinner me de nervositeit waarmee de ouderen deze mogelijkheid overwogen. Op maandag de 16e kondigde een ander MARCA-vak in de eerste divisie, wederom getekend door Alfil en net als het vorige in Zürich gedateerd, de fatale teleurstelling aan, die velen al op de radio hadden gehoord: "Wales is de tegenstander van Israël in de WK-kwalificatiewedstrijden."

Wales won beide wedstrijden, 2-0 en 0-2, waardoor Israël werd uitgesloten van Zweden 1958, wat overigens het enige WK was waaraan alle vier Britse teams deelnamen. Tot die editie werd de Britse deelname aan het WK bepaald door de twee beste teams uit te nodigen van het zogenaamde British Home Championship, een vierhoekig toernooi dat elk jaar door de vier Britse teams wordt gespeeld en waarvan de druk van de kalender verdween toen het in 1984 100 jaar bestond. Dit zorgde voor controverse. De anderen zeiden: waarom moeten het altijd twee Britse teams zijn? Ze zeiden: waarom kunnen er maar twee Britse teams zijn? Dus voor de gelegenheid werden ze gemengd in verschillende groepen met de continentale teams en uiteindelijk kwalificeerden alle vier zich, Wales via de eerder genoemde indirecte route. Dit team, dat werd versterkt door John Charles , The Good Giant , zou in de kwartfinales door Pelé worden gescoord met zijn eerste WK-doelpunt. Hij zou terugkeren uit Zweden, opgericht op 17-jarige leeftijd, als een groot opkomend wonderkind.

Israël vormde al een groot probleem voor de CAF (Asian Football Confederation). Al in 1956 riep het land zijn eigen nationale teamkampioenschap in het leven, de Asian Cup, en ontdekte dat de aanwezigheid van Israël een radioactief effect had. Bijna niemand wilde meedoen, alleen teams uit het Verre Oosten of Zuidoost-Azië, ver verwijderd van het aanhoudende conflict dat Israël sinds zijn oprichting als staat teistert. In 1968 sloot Iran, nog steeds sterk verwesterd onder het bewind van sjah Reza Pahlavi, zich aan bij de competitie. Niet meer dan vijf deelnemers namen deel aan de eerste vier edities, altijd met Israël erbij. Ze wonnen er één (op eigen bodem), werden tweede in twee edities en vierde van de vier in de andere. De Asian Cup kwam pas echt van start toen Israël gedwongen werd te vertrekken.

Wat betreft de WK-kwalificatie wist de FIFA Israël ervan te overtuigen niet deel te nemen aan Chili 1962 in ruil voor plaatsing in een Europese groep voor Engeland 1966. De oplossing kwam laat, waardoor alleen Zuid-Korea en Japan zich inschreven voor Azië. Korea won, maar verloor vervolgens in de play-offs van Joegoslavië. Voorafgaand aan Engeland 1966 hield de FIFA zich aan zijn belofte en werd Israël inderdaad in een Europese groep geplaatst, samen met België en Bulgarije. Het verloor alle vier de wedstrijden en eindigde met een nogal teleurstellend doelpuntenrecord van 1-12. Noord-Korea vertegenwoordigde Azië en zorgde voor de overwinning door zich dankzij een 1-0 overwinning op Italië, dankzij dat doelpunt van Pak Doo-Ik , te plaatsen voor de kwartfinales.

Toen de FIFA zag dat het Europese spelniveau de mogelijkheden van Israël ver overtrof, bedacht ze een gemengde Oceanië-Afrika-zone voor Mexico in 1970, die slechts één kwalificatiewedstrijd opleverde. Het bleek Israël te zijn, dat Australië in de laatste minuten nipt uitschakelde (1-0 en 1-1). Zo zou Israël daar, op het immense Azteekse plateau, eindelijk zijn eerste en tot nu toe enige deelname aan een WK-finale veiligstellen. En het presteerde niet slecht; je zou zelfs kunnen zeggen dat het de verrassing van het toernooi was. Het was niets vergeleken met het gemakzuchtige en ongeorganiseerde team waar België en Bulgarije vijf jaar eerder zo goed gebruik van hadden gemaakt. Het was een verrassing om te zien dat ze een competent team waren geworden. Hoewel ze aanvankelijk met 2-0 verloren van Uruguay - dat later de halve finale zou bereiken, waar ze het moesten afleggen tegen het Brazilië van Pelé, dat nog ongeslagen was in de race om hun derde titel - in het Cuauhtémoc-stadion in Puebla, speelden ze gelijk tegen Zweden (1-1) in La Bombonera in Toluca en speelden ze in hetzelfde stadion tegen Italië, een toekomstige finalist, met een kans op doorstroming. Ze speelden 0-0 gelijk, en de Italianen waren de volgende ploeg.

Het eerste en enige WK-doelpunt werd gescoord tegen Zweden door nummer 10, Mordechai Spiegler , nog steeds de grootste voetbalster in de geschiedenis van het land, die eerder al de held was geweest in de uitschakeling van Australië. Hij was een mobiele aanvallende middenvelder, met snelheid, klasse en een aanvalskracht. Hij verliet Israël om eerst voor Paris FC en Paris Saint-Germain te spelen, voordat hij naar New York Cosmos vertrok, waar hij deel uitmaakte van het luxueuze hof van King Pelé. De middenvelder, Shmmuel Rosenthal , was ook een geweldige speler, met uitstraling, scherpte, sterke benen en een goede aanval.

Hoewel het prijzenswaardig was, was Israëls bezoek aan Mexico in 1970 niets meer dan een voetnoot in een prachtig en innovatief WK, met de komst van kaarten en wissels, nieuwe door Adidas ontworpen ballen en een glorieuze kampioen, Brazilië, wiens jogo bonito het voetbal verloste uit het vagevuur van sloten en grendels dat Engeland in 1966 had meegemaakt. Het resulteerde ook in een WK dat kleurrijk was op televisie en in gedrukte media, die de kleurendruktechnieken al onder de knie hadden en er hun voordeel mee deden.

Terug in eigen land werd de Israëlische voetbalbond de toegang tot de Azië Cup van 1972 door de AFC ontzegd en in 1974 werd het definitief uit de confederatie gezet. Israël bleef achter als een zwervende planeet in de voetbalwereld. Verwelkomd door de FIFA, vond deze laatste een manier om te worden geaccepteerd door de OFC, de Oceanische confederatie, op een voorlopige en geassocieerde basis. Met laatstgenoemde speelde het zonder succes in de kwalificatierondes voor Duitsland 1974 en Argentinië 1978. Voorafgaand aan Spanje 1982 nam het deel aan de Europese groep, voorlopig georganiseerd door de UEFA, maar slaagde er niet in zich te kwalificeren. Het keerde terug naar de Oceanische groep voor nog twee mislukte pogingen om de finale te bereiken van Mexico 1986 en Italië 1990. In het laatste geval won het de Oceanische groep, maar dit leverde het slechts een halve plaats op, en het verloor in de play-offs tegen Colombia.

In 1991 werd het uiteindelijk volledig geïntegreerd in de UEFA, en dat is het nog steeds. De clubs begonnen ook regelmatig deel te nemen aan Europese competities. Hiermee volgde het voetbal het pad dat vele jaren eerder was ingeslagen door basketbal, waar sinds eind jaren vijftig Raimundo Saporta , eerst penningmeester en later vicevoorzitter van Real Madrid, Bernabéu's rechterhand voor internationale zaken en de sterke man van de FIBA, de leidende positie bekleedde. Zelf Joods, emigreerde hij met zijn hele familie van Thessaloniki naar Parijs na de pogrom van 1931, en van Parijs naar Madrid toen de nazi's binnenvielen. Hij was de grote drijvende kracht achter basketbal bij Real Madrid en in Europa. Hij creëerde de Europacup voor deze sport, gemodelleerd naar de voetbalbeker en samenvallend met de derde editie daarvan, in het seizoen 1957-1958. Vanaf het begin was er een Israëlisch team. Het debuut was Maccabi Tel Aviv, samen met kampioenen uit 22 Europese landen, waaronder Madrid. Sinds 1953 is Israël toegelaten tot de FIBA ​​Europe en neemt het regelmatig deel aan de kwalificatieronden voor grote kampioenschappen met Europese teams.

Terugkerend naar voetbal en het aankomende WK, speelt Israël in de kwalificatiefase als een UEFA-land. De groep deelt Groep I met Noorwegen, Italië, Estland en Moldavië. Het staat derde met negen punten, ver achter Noorwegen (15), maar gelijk met Italië, dat strijdt om de tweede plaats, wat recht geeft op een play-off.

Het probleem ligt nu bij Italië, dat zich, afgezien van het feit dat het zich erg ongemakkelijk voelt in de groep vanwege de rampzalige prestatie van Noorwegen, dat zich al bijna gekwalificeerd heeft, op 12 oktober moet ontvangen tegen Israël in Udine, de hoofdstad van Friuli, in het noordoosten van het land. De 4-5 nederlaag van Israël de dag ervoor vond plaats in het Hongaarse Debrecen, dat de Israëliërs als thuisstadion hadden gekozen. Er waren toen al stemmen tegen de wedstrijd, maar nu, met de onophoudelijke en gruwelijke parade van horrorscènes op elk journaal en de lont die in Spanje aangestoken werd met de Ronde van Spanje, groeit de kritiek. Wat er gaat gebeuren? Niemand weet het. De burgemeester van Udine, Alberto Felice de Toni , noemt de wedstrijd "ongepast", maar heeft geen radicale mening tegen het houden ervan. De voorzitter van de federatie, Gabriele Gravina , verdedigt de noodzaak om te spelen. Zijn doel is nu de play-offs, en die opgeven "zou betekenen dat hij ze aan Israël weggeeft en hen een plezier doet."

Doe ze een plezier en verplaats het probleem naar het volgende.