Onzichtbare immigranten

Tot nu toe, met uitzondering van wat er 25 jaar geleden gebeurde in El Ejido, waar dramatische incidenten drie levens kostten, was Spanje bespaard gebleven van de racistische incidenten die elders in Europa plaatsvonden. De golf van xenofobie leek voorbij te zijn, maar is in Torre Pacheco tot stilstand gekomen na de aanval op een gepensioneerde door drie jonge immigranten die nu vastzitten. De onrust heeft een blik wormen geopend met betrekking tot een situatie die in veel andere steden sluimerend aanwezig is en die politieke partijen serieus zouden moeten nemen.

Er wordt de laatste tijd veel gesproken over de verantwoordelijkheid van immigranten om te integreren in hun nieuwe omgeving. Socioloog Manuel Ángel Río Ruiz, die de incidenten in El Ejido analyseerde, stelt echter dat ze niet werden veroorzaakt door de rassenscheiding waarin de immigranten leefden, geconcentreerd in de buitenwijken. Het multi-etnische conflict vond pas plaats toen de buitenlandse bevolking zich in het stadscentrum vestigde, er ging wonen en een bedrijf begon te runnen. Hij beschrijft: "Op deze plekken woekeren gevoelens van onteigening, gezien wat wordt gezien en ervaren als een inbreuk op de woonomgeving." Dit is waar de botsing begint. Er wordt gesproken over een lawine, een verlies van identiteit en concurrentie om een betwiste openbare ruimte. Een kleine vonk is voldoende om het conflict te laten escaleren tot geweld. Klinken deze argumenten bekend?

Niemand heeft er moeite mee dat een rijke buitenlander een tweede huis aan de kust koopt.

Het verschil tussen El Ejido en Torre Pacheco is dat er in 2000 geen socialemediaplatforms bestonden, een broedplaats voor xenofobe berichten van extremisten die aanzetten tot haatzaaiende taal en "jacht" op migranten. Extreemrechts was evenmin een politieke actor met vertegenwoordiging in instellingen en met voorstellen zoals de deportatie van miljoenen migranten van de eerste en tweede generatie. Ze moeten eraan herinnerd worden dat laatstgenoemden Spaanse burgers zijn, ook al worden ze nooit als zodanig behandeld.

Wat er tegenwoordig in Torre Pacheco gebeurt, is een symptoom. Een zorg die broeit in steden waar arme of onzeker werkende immigranten steeds meer voorkomen. Want niemand maakt zich druk om de rijke buitenlanders die aan de kust komen werken of een tweede huis kopen en vervolgens gebruikmaken van gezondheidszorg en openbare voorzieningen. Dat deert hen niet.