De regering vertrouwt erop dat het schooljaar soepel zal worden afgerond tijdens de laatste plenaire vergadering van het Congres.

Morgen om 11.00 uur begint de laatste plenaire vergadering van het huidige politieke jaar in het Congres. Op papier zal dit in ieder geval geen ernstige tegenslagen voor de regeringsmeerderheid opleveren, al is het nog maar de vraag wat er gaat gebeuren met het decreet over dringende maatregelen om het elektriciteitsnet te versterken, een gevolg van de sensationele stroomuitval van 28 april, nog geen drie maanden geleden.

Podemos – vastbesloten om afstand te nemen van de PSOE en vooral van partner Sumar – heeft al gewaarschuwd tegen de goedkeuring van het elektriciteitsdecreet te stemmen. Ook de PNV (Baskische Nationalistische Partij) heeft twijfels en onderhandelt met de regering over enkele wijzigingen. Esquerra (Republikeins Links) heeft van haar kant haar amendementen op dit agendapunt al afgerond. Bildu heeft van haar kant al besloten vóór te stemmen.

Een paar weken geleden werd de mogelijkheid geopperd dat de regering de stemming over de verkorting van de werkdag, voorgesteld door minister van Arbeid Yolanda Díaz, in deze zitting zou brengen. Er werd zelfs geopperd dat de hervorming van het rechtssysteem, voorgesteld door minister Félix Bolaños, ter sprake zou komen. Beide zijn van de agenda geschrapt en worden nog steeds onderhandeld met bondgenoten, met name Junts per Catalunya.

De validering van het besluit over dringende maatregelen voor het elektrische systeem is de grootste twijfel van de sessie

De erfgenamen van de voormalige en beslissende Catalaanse minderheid in het Congres maken bezwaar tegen beide wetten. Als ze deze plenaire vergadering hadden gehaald, zouden ze niet met hun stemmen zijn goedgekeurd. De Junts zullen vandaag beslissen wat er met de initiatieven op de agenda moet gebeuren, maar ze achten a priori geen van de voorstellen van groot wetgevend belang.

Afgezien van de belangrijkste initiatieven op de agenda, zijn de bondgenoten van de investituur, die vorige week door La Vanguardia werden geraadpleegd, niet van plan om het einde van de ambtstermijn van de regering te verstoren in dit debat van iets meer dan negen uur, waarin acht punten, drie decreten, drie wetten afkomstig van de Senaat - waar de PP een absolute meerderheid heeft - en twee hervormingen van de huidige regelgeving van het Congres aan bod komen.

Een daarvan is de netelige beperking van partijdige journalistiek, dat wil zeggen van activisten – voornamelijk van extreemrechtse media – die als verslaggevers in de Kamer zijn geaccrediteerd. Vox en de PP verzetten zich tegen deze hervorming. De goedkeuring van dit amendement is gegarandeerd en geniet de steun van de meerderheid van de professionele journalistieke verenigingen.

De anomalie van het Congres en de Senaat

De absolute meerderheid van de PP in de Senaat, in tegenstelling tot de onstabiele alliantie die de benoeming van Pedro Sánchez in 2023 mogelijk maakte, heeft geleid tot een ongewoon scenario. De PSOE kan bogen op de goedkeuring van 42 wetten in het Congres deze termijn – waaronder de wetten die aanstaande dinsdag worden besproken – maar aan de negatieve kant moet worden opgemerkt dat het tot nu toe geen enkele begrotingswet van het mandaat heeft aangenomen, en het valt nog te bezien of het dat in 2026 wel zal doen. Ondertussen heeft de PP, met een wankele meerderheid in de Senaat, 70 wetsvoorstellen goedgekeurd, zoals woordvoerder Esther Muños afgelopen zaterdag in een interview met La Vanguardia vertelde. De overgrote meerderheid is echter in de inbox van het Congres blijven steken. Dit is deels te wijten aan de ongelijke wetgevende macht van de Senaat ten opzichte van het Lagerhuis, waaraan de wet de bevoegdheid voorbehoudt om alles wat van het Hogerhuis komt, zomaar te wijzigen. Het is een van de paradoxen van dit moment: de Grondwet probeerde de macht van de territoriale vertegenwoordiging, de Senaat, te beperken en gaf het Congres daarom volledige zeggenschap over zijn beslissingen. Nu zijn het echter de vertegenwoordigers van de territoriale groepen – van Junts tot de BNG – die in het Congres, samen met de regeringsmeerderheid, het initiatief van de Senaat blokkeren.

De plenaire vergadering aan het einde van het jaar is belangrijk omdat hierin het kader voor de politieke betrekkingen wordt vastgelegd met het oog op wat er in september zal gebeuren, wat vermoedelijk een hele uitdaging zal zijn.

De premier zal niet aanwezig zijn bij deze zitting, aangezien hij gisteren een reis naar Chili heeft gemaakt, een van de landen waar de linkse coalitie van Gabriel Boric ook de storm van rechts over de hele wereld trotseert.

De Volkspartij (PP) aan de ene kant en Vox aan de andere kant zullen gedurende de dag hun standpunten moeten bepalen, maar voor de PP is de zitting van dinsdag met name ingewikkeld, niet zozeer vanwege wat zij op het sprekersplatform zal verdedigen, maar vooral omdat de onthullingen in de zaak-Montoro het landschap hebben veranderd.

Twee weken geleden waren het de socialisten die zich door het uitbreken van het Cerdán-schandaal genoodzaakt zagen allerlei verklaringen af te leggen in de gangen van het Congres. Nu is het de Volkspartij (PP) die de schaduw van haar eigen verleden moet verwerken.

Zoals elke dag is het niet uit te sluiten dat er weer een verrassing komt die het verloop van de dag verandert, maar alles wijst op een gelijkspel: de investituurmeerderheid, gehavend maar kansloos; de regering, voorlopig aan de macht; en de PP en PSOE, overmand door hun eigen ellende.