María en Paula Marull, koninginnen van het theater, spoken en herinneringen voor Lanata, een levendige zaterdag op de kermis

De culturele ruimte Clarín/Ñ van de 49ste Internationale Boekenbeurs van Buenos Aires fungeerde vanmiddag als het tijdschrift Ñ en de krant Clarín waaraan het zijn naam ontleent: een ruimhartig venster op de meest uiteenlopende culturele manifestaties , zowel oproepende als avant-garde, die massa's mensen trekken en die nieuwe marges en fenomenen verkennen: van de theaterwerken van de zussen María en Paula Marull tot de mogelijkheid om de verdwijningen als gevolg van de laatste militaire dictatuur vanuit een spookachtige invalshoek te benaderen, zonder de eer te vergeten aan de journalist Jorge Lanata , die op 30 december van vorig jaar overleed. Een drukke middag voor de tientallen mensen die pas na 20.30 uur binnenstroomden.

Afgelopen weekend is de publieke oproep vanaf zaterdagochtend krachtig van start gegaan . Het is waar dat er verleidelijke figuren waren zoals Florencia Canale , Agustina Bazterrica, Elísabet Benavent , Paloma Sánchez Garnica, Alice Kellen en de zanger Cazzu , een activiteit waarvan de tickets weken geleden al waren uitverkocht. En dat is nog maar het begin.

In het culturele centrum Clarín/Ñ begonnen de activiteiten al vroeg. Om 15.00 uur gingen de actrices en toneelschrijvers María en Paula Marull op het podium zitten om geïnterviewd te worden door journaliste en criticus Mercedes Méndez , die hen met vriendelijkheid en grote kennis van haar werk uitlegde over de geheimen van het schrijven en ensceneren van Lo que el río hace , het toneelstuk dat in het vierde seizoen is en bijna elke dag van de week wordt opgevoerd in het Astros Theater (met een capaciteit van 500 mensen) na de première in de intieme sfeer van het General San Martín Theater. "Het is heel aangrijpend wat ons met het publiek overkomt", aldus Paula Marull.

Vergelijkbaar maar toch anders, voegde María Marull toe: "Theater heeft dat, het publiek wordt bijna een ander personage ." De moeder van de actrices zat op de eerste rij en luisterde als een gewone fan naar hen. Misschien wel de meest trouwe.

Over de oorsprong van dat werk, dat sommige mensen twee of meer keer zullen zien, zeiden ze dat het een proces was. "Aanvankelijk hadden we een biodrama voorgesteld, maar we kwamen erachter dat we moesten doen wat we het beste kunnen: een verhaal vertellen ", voegde María toe. En zo ontstond deze komedie die zich afspeelt in Esquina, Corrientes, waar een vrouw, getroffen door de hoogtevrees van het stadsleven, terugkeert om sporen van haar identiteit te herontdekken die verbonden zijn met die plek en haar jeugdervaringen aldaar.

Beiden waren het erover eens dat er in al hun werken biografische sporen te vinden zijn . "Je schrijft altijd op de een of andere manier over jezelf. We zitten in het materiaal dat we schrijven," legde Paula uit. "Wij schrijven vanuit vragen, niet vanuit antwoorden", voegde Maria toe. Beiden waren ervan overtuigd dat schrijven een noodzaak is . En voordat ze afscheid namen, deelden ze hun recente lezingen met het publiek dat bij het interview aanwezig was: de Argentijnen Magalí Etchebarne en Alejandra Kamiya, de Ierse Claire Keegan en The Brotherhood of the Grape van de Amerikaan John Fante .

Om 16.00 uur werd al duidelijk dat de menigte ongeveer even groot was als op vrijdag 2 mei, een lang weekend dat de verwachtingen overtrof en de paviljoens van La Rural vulden tot het punt van claustrofobie. Deze zaterdag was dat niet anders: de beurshallen zaten bomvol, waardoor het lastig was om tussen de stands te navigeren. Bovendien was het urenlang geduld om in de rij te staan ​​voor een handtekening.

Tegelijkertijd heerste er in de culturele ruimte Clarín/Ñ een sfeer van respectvolle stilte, waarin een steeds actueler thema werd aangekaart: de spookachtige verdwijning van mensen tijdens de dictatuur . De activiteit bracht de schrijver Luciano Lamberti en de schrijfster en politicoloog Mariana Eva Pérez samen, geïnterviewd door de journaliste en auteur Dalia Ber . Maar Pérez kon er niet bij zijn, dus de lezing concentreerde zich op Lamberti's roman To Bewitch a Hunter. "Voor mijn generatie was het altijd erg moeilijk om het onderwerp dictatuur aan te kaarten zonder de clichés te ontlopen", aldus de schrijver.

Lamberti, geboren in San Francisco, Córdoba, legde uit dat toen het Kirchnerisme de strijd voor mensenrechten als staatsbeleid omarmde, "mijn discours samenviel met het discours van de staat, en het schrijven van een roman over de dictatuur in die context en in die tijd was enigszins als het herhalen van het discours van de staat ", voegde hij toe. Dus beloofde hij zichzelf dat niet te doen.

Maar later werd de traditie van verhalen over ouders die hun kinderen weer tot leven wekken , opnieuw onder de aandacht gebracht door het korte verhaal "The Monkey's Paw" van W.W. Jacobs en de roman Pet Sematary van Stephen King. "De figuur van die zoon die door het huis zwierf, die noch levend noch dood was, die een soort geest en een soort zombie was, bracht mij aan het denken over de dictatuur", vertelde hij.

"Mijn generatie heeft het gevoel dat ze de doden erft, toch?" vroeg hij zich af. Lamberti hechtte al sinds zijn kindertijd waarde aan horrorverhalen, omdat ze een manier waren om naar de wereld te kijken; Hij zei dat hij het interessant had gevonden om I Am What Haunts Me: Terror as a Fiction of Trauma van Ismael Martínez Biurrun en Carlos Pitillas Salvá te lezen, dat hij onlangs had gelezen, en hij gaf aan dat het moeilijk was om definitief over de dictatuur te schrijven omdat "ik een vrije auteur wil zijn, maar ook niemand pijn wil doen."

Aan het einde van het interview verklaarde Lamberti: " Een schrijver die fantasy wil schrijven, moet veel weten over realisme, omdat hij moet weten hoe hij een scène moet beschrijven, hoe hij een plek geloofwaardig kan maken en de lezer het gevoel moet geven dat hij die daadwerkelijk ziet. Tegelijkertijd zou ik nooit schrijven vanuit een literatuurstudie, want ik moet, in ieder geval in mijn geval, schrijven zodat mijn tante het kan begrijpen."

Ter afsluiting van de dag vond er een eerbetoon plaats ter nagedachtenis aan Jorge Lanata, vier maanden na zijn overlijden , op 30 december 2024. De schrijver en filosoof Miguel Wiñazki, lid van de Nationale Academie voor Journalistiek en voorzitter van de Adviesraad van de Masteropleiding Journalistiek van de Clarín Group en de Universiteit van San Andrés; María Eugenia Duffard , journaliste uit TN; en vertaler en radiocommentator Flavia Pitella , herinnerden zich de tijd en het werk dat ze samen met de maker van PPT deden.

Duffard zei dat Lanata "altijd iets meer van je vroeg . Hij was extreem veeleisend, maar tegelijkertijd dacht je dat je hem niet kon teleurstellen, dat als hij je vertrouwde en zei dat je het kon, je het ook moest kunnen." De journalist verklaarde dat ik samen met de oprichter van de Argentijnse krant Crítica "dingen heb geleerd die je nergens anders kunt leren, in geen enkele masteropleiding, op geen enkele universiteit."

Pitella vertelde dat de eerste krant die hij kocht de Página/12 was en dat hij zijn politieke stem had ontwikkeld door het lezen van de Bijbel, de achterkant van die krant. Hij dacht ook na over: "Toen hij interesse kreeg in kunst, betekende dat een radicale verandering in zijn kijk op de wereld" en herinnerde zich "toen hij besloot om de niertransplantatie hier te ondergaan, omdat hij voor die operatie ook naar het buitenland had kunnen gaan, maar hij vertelde ons dat hij het in Argentinië wilde laten doen en zo een juridisch precedent wilde scheppen voor andere mensen die de ruil, een kruisdonatie, nodig hadden."

Miguel Wiñazki somde op zijn beurt de facetten op die "onmisbaar" zijn voor Lanata's werk : "Nieuwsgierigheid, ondernemerszin, moed, heldere communicatie en een geest die onafhankelijk is van alles, van het medium waarin hij werkte, wat dat ook mag zijn", zo somde hij op. En hij voegde toe: "Lanata is gestorven, maar niet zo erg."

Tien minuten voordat het eerbetoon afgelopen was, arriveerde Nicolás Wiñazki: "Lanata zou het me moeilijk gemaakt hebben", zei hij. Zijn partner Luciana Geuna was niet aanwezig, hoewel haar aanwezigheid was aangekondigd. Nicolás Wiñazki somde de erfenis van Lanata op: "Helderheid, morele ethiek, waarheid en iets dat voor hem tegen het einde belangrijk was: schoonheid, want schoonheid is wat de ziel beweegt," besloot hij.

Het was 19.00 uur. en op dat tijdstip was het al duidelijk dat het bezoekersaantal recordhoogten bereikte : de beurs was nog drie uur bezig en rond 14.00 uur, toen de deuren net opengingen, stroomden de mensen nog massaal toe. De organisatoren waren blij verrast door dit schitterende weekend.