In de kelders van Bordeaux (1/6): onder de oude Caisse d'épargne, een thrillersfeer uit de jaren zeventig

De voormalige Caisse d'épargne, in 2015 gekocht door Norbert Fradin, is een imposant gebouwencomplex in Mériadeck. De kelder van 1000 vierkante meter is met zijn rij kluizen, strakke houtwerk en vintage meubilair een echte aanrader. Rondleiding

"Waarom ik het voormalige Caisse d'épargne-gebouw in Mériadeck heb gekocht ? Omdat het een ongelooflijke plek is", zegt vastgoedontwikkelaar Norbert Fradin. "Het is een meesterwerk van architectuur uit de jaren 70, geklasseerd als historisch monument. Een van de mooiste voorbeelden van de brutalistische stijl, met zijn betonnen muren waarin natuursteen is verwerkt, en met een zeldzame bouwkwaliteit. Het gebouw werd voltooid in 1977 en sindsdien is er niets veranderd."

Niets is veranderd, dat zeg je tegen jezelf als je afdaalt in de keldergewelfde kelder. Maar liefst 1000 vierkante meter in een complex van bijna 10.000 vierkante meter verdeeld over zeven verdiepingen, in hartje Bordeaux. Maar hier waan je je buiten de tijd, op de set van een Franse misdaadfilm waar je de figuren van Lino Ventura en Alain Delon tegen zou kunnen komen.

Alles ademt de jaren 70 en 80: de bolvormige lampen, de neonverlichting aan het plafond, de draaitelefoons die als intercom dienden in een tijd dat mobiele telefoons nog niet bestonden, de magneetbanden waarop computergegevens werden opgeslagen, het tapijt op de pilaren, dat de vorm van de elders in het beton getekende groeven weerspiegelt. Ook al brokkelt het na verloop van tijd af. "En terwijl we er helaas een groot deel van moesten verwijderen toen we kunstevenementen organiseerden," klaagt Norbert Fradin. "De veiligheidscommissie wilde elk brandgevaar vermijden."

Het lijkt wel alsof we eind 20e eeuw zijn beland als we een doos ontdekken waarin biljetten van 100 en 200 frank werden bewaard.

En dan zijn er nog de kluizen zelf. Maar liefst 5000 stonden opgesteld op verschillende verdiepingen. Sommige waren opengebroken. Hun eigenaren waren nog niet gevonden toen de Caisse d'épargne in 2015 de ruimte leeghaalde. Ze zijn allemaal van metaal, maar het frame is van hout. Palissander, blijkbaar (Norbert Fradin weet het niet zeker), dat ook te vinden is in ruimtes die tegen de muren zijn geplaatst om te schrijven. De vormen zijn verfijnd, maar met een zorg voor regelmaat, een netheid die ze mooi maakt. "Deze plek is een immens beeldhouwwerk", vertelt de eigenaar enthousiast.

We gaan naar de schatkamer, de "kist in de kluis". Daar zijn de gepantserde deuren 20 of 30 centimeter dik. En ook hier duiken we terug naar de late ^20e eeuw wanneer we een cassette ontdekken die gebruikt werd voor het bewaren van biljetten van 100 en 200 frank, of een oud pneumatisch transportsysteem. Het werd ooit gebruikt om bankbiljetten te laten circuleren met het bankloket, dat zich er net boven bevond. Het enige spoor van moderniteit: de aanwezigheid van een sorteermachine voor euromunten.

Over moderniteit gesproken, hoe staat het met het project om van deze plek een culturele plek te maken? "We denken er nog steeds over na om een ruimte te creëren voor kunstenaars in het gebied dat wordt gevormd door de kluis, het centrale atrium en de gehele begane grond", bevestigt Norbert Fradin. "Het idee is om een tussenruimte te creëren die zowel tentoonstellingen als optredens kan bieden. We hopen rond 2027 te openen. We hebben hiervoor een juridische structuur gecreëerd."