Gevangenisstraf, boete... Wat riskeert François Bayrou als hij liegt voor de onderzoekscommissie naar Bétharram?

Het is altijd makkelijker om de waarheid te vertellen. Zeker voor een parlementaire onderzoekscommissie . Vooral omdat liegen tegenover zo’n orgaan een strafbaar feit is. François Bayrou kan, net als iedereen die onder ede voor parlementsleden spreekt, een gevangenisstraf van vijf jaar en een boete van 75.000 euro krijgen in geval van meineed.

De getuigenis van de premier, die deze woensdag 14 mei werd gehoord in het kader van de onderzoekscommissie naar de affaire-Bétharram, zal daarom woordelijk worden geanalyseerd. Ten eerste omdat een regeringsleider moreel gezien de waarheid verschuldigd is aan de nationale vertegenwoordiging, die zijn handelingen controleert. En vooral omdat nog één leugen voor de vergadering van de commissie "onderzoekende parlementariërs" eenvoudigweg een overtreding van de wet zou zijn.

De burgemeester van Pau zal dus nauwkeurig en transparant moeten zijn. En dat is terecht, want volgens de jurisprudentie van het Hof van Cassatie veronderstelt de vorming van het misdrijf van valse getuigenis "de bevestiging van een onjuist feit, de ontkenning van een waar feit of een vrijwillige omissie." Deze regel geldt niet alleen voor de ^Vijfde Republiek, maar werd in 1914 ingesteld.

Er is echter maar één persoon veroordeeld wegens meineed. In 2018 antwoordde longarts Michel Aubier, afdelingshoofd van het Bichat-ziekenhuis in Parijs, dat er bij hem "geen sprake was van een belangenconflict met economische actoren" tegenover een onderzoekscommissie naar luchtvervuiling. Probleem: Michel Aubier was ook medisch adviseur bij het bedrijf Total, voor een salaris van 50.000 euro per jaar. Deze leugen, die aan de rechtbank werd doorgegeven, leverde hem een ​​veroordeling op.

Dit voorbeeld ontmoedigt liegen, maar voorkomt niet alle meineed. Met name omdat parlementariërs soms weigeren om zaken door te verwijzen naar het Openbaar Ministerie. In 2012 vertelde Frédéric Oudéa, destijds voorzitter van Société Générale, aan senatoren die onderzoek deden naar belastingontduiking dat zijn bank niets meer te maken had met belastingparadijzen. Een leugen die aan het licht kwam door het Panama Papers-schandaal.

De rapporteur van de commissie, de communist Éric Bocquet , heeft vervolgens geprobeerd de stukken naar de rechtbanken te sturen, maar het bureau van de Senaat heeft dit geweigerd. In 2023 rapporteerde de Senaat echter over de opmerkingen van Karim Tadjeddine. De adjunct-directeur van McKinsey Frankrijk had onder ede voor de onderzoekscommissie naar adviesbureaus verklaard dat het bedrijf in Frankrijk vennootschapsbelasting betaalde, terwijl het al tien jaar niets aan de belastingdienst had betaald. Uiteindelijk werd het vergrijp onvoldoende gekarakteriseerd.

Er zijn nog andere zaken in behandeling. Ook tegen leden van de regering. In januari 2025 werd een gerechtelijk onderzoek ingesteld tegen Aurore Bergé . Als minister voor Gezinnen ontkende zij tijdens haar hoorzitting over het economische model van deze bedrijven elke persoonlijke band met Elsa Henry, algemeen afgevaardigde van de Franse Federatie van Boomkwekerijen, te hebben.

Bovendien oordeelden de rechtbanken dinsdag dat voormalig secretaris-generaal van het Élysée, Alexis Kohler, geen strafbaar feit had gepleegd door te weigeren te verschijnen voor de onderzoekscommissie naar de begrotingsoverschrijdingen, ook al kan weigering strafbaar zijn. Ook miljardair Bernard Arnault zou woensdag de oproep van de Senaat over overheidssteun aan het bedrijfsleven kunnen negeren. Dan zou er nog een naar hem worden gestuurd, voordat het eventueel aan de justitie zou worden overgedragen...