COVID-19. De dreiging van een proces neemt af voor Édouard Philippe, Agnès Buzyn en Olivier Véran

Met de verzoeken tot ontslag , die dinsdag werden ingediend, is de dreiging van een proces zo goed als verdwenen voor voormalig premier Édouard Philippe , voormalig minister van Volksgezondheid Agnès Buzyn en haar opvolger Olivier Véran . Zij zijn het doelwit van een gerechtelijk onderzoek vanwege het in gevaar brengen van de levens van anderen en het opzettelijk achterwege laten van medewerking bij de bestrijding van een ramp. Voorspelbare vorderingen: bij het afsluiten van het onderzoek bij het Hof van Justitie van de Republiek (CJR) was nog niemand aangeklaagd. Iedereen profiteert van de gunstigere status van getuigenbijstand.

Uit het vier jaar durende onderzoek bleek dat er "talrijke initiatieven" waren genomen om de epidemie, die tussen 2020 en september 2023 in Frankrijk 168.000 doden veroorzaakte, in te dammen. Dit blijkt uit analyse van het Openbaar Ministerie bij het Hof van Cassatie, dat optreedt als het Openbaar Ministerie bij het CJR. Er zijn veel klachten tegen ministers ontvangen vanwege deze pandemie. Een aantal van hen bleven behouden, waaronder drie artsen.

"Wij wilden geen procedure om de schuld vast te stellen, maar de waarheid", antwoordde hun advocaat, Fabrice Di Vizio. Als de onderzoekscommissie het advies van de officier van justitie volgt, is er sprake van ‘goed nieuws’ en is er geen sprake van schuld die tot de doden heeft geleid. "We moeten er echter voor waken dat we met deze zaak geen precedent scheppen", waarschuwde de advocaat, die ook een vooraanstaande figuur is in het verzet tegen de gezondheidspas. Met zijn aanklacht "creëert het Openbaar Ministerie een nieuw soort immuniteit: 'politieke keuze'", zei hij ironisch.

"Er heerst het idee dat politieke keuzes niet de verantwoordelijkheid zijn van rechters", wat bijdraagt ​​aan een "verticale en beschermende visie op macht", aldus een bron binnen de rechterlijke macht. De CJR, de enige rechtbank die bevoegd is om leden van de regering te vervolgen en te berechten voor misdrijven die zij hebben gepleegd tijdens de uitoefening van hun functies, "is noodzakelijkerwijs geïnteresseerd in het gevoerde beleid" om "te bepalen of handelingen of omissies strafbare feiten kunnen vormen", aldus de bron.

Volgens de aanklager beoogt het wetboek van strafrecht "niet het bestraffen van een overheidsbeleid dat zijn doel niet volledig heeft bereikt", "maar van personen die opzettelijk hebben geweigerd maatregelen te nemen om een ​​ramp te bestrijden."

De officier van justitie ging in op de beschuldigingen van de klagers (artsen, patiënten, vakbonden, enz.), die aangaven dat de overheid te weinig anticipeerde op de maatregelen of dat de maatregelen te laat waren genomen. Hij concludeerde dat deze vertragingen het gevolg waren van "een politieke arbitrage tussen verschillende doelstellingen", waarvan hij de "relevantie" niet hoefde te beoordelen. Als er in maart 2020 sprake was van een bijzonder tekort aan mondkapjes onder zorgmedewerkers in de particuliere sector, dan was dat het gevolg van een 'keuze' van de overheid om 'prioriteit te geven aan ziekenhuiszorg' en niet van 'het niet nakomen van maatregelen'.

"De uitgevoerde onderzoeken bevestigden het bestaan ​​van de bevelen" en dit "zelfs vóór de epidemie zich in Frankrijk verspreidde", aldus het Openbaar Ministerie. De lockdown, die volgens de klagers te laat komt, is ook een "politieke keuze" om te "arbitreren tussen verschillende doelstellingen": "volksgezondheid, bewegingsvrijheid, vrijheid van werk"... Voor het Openbaar Ministerie is het niet de rol van de strafrechtspleging om "lessen te trekken" uit de epidemie om "beter voorbereid te zijn in geval van een nieuwe gezondheidscrisis", "in tegenstelling tot bijvoorbeeld een parlementaire onderzoekscommissie".

Deze analyse lijkt af te wijken van de werkzaamheden van de onderzoekscommissie, die een brede inventaris van de situatie heeft opgemaakt: sinds juli 2020 hebben de magistraten zich ook gebogen over "de te grote centralisatie", "de te grote complexiteit van de administratieve systemen" en "de te kleine omvang van Public Health France", aldus het Openbaar Ministerie.

De advocaten van de ministers, Eric Dezeuze, Georges Holleaux en Emmanuel Marsigny, wilden geen commentaar geven. Wat de uiteindelijke beslissing ook is, dit dossier van tienduizenden pagina's zal worden gebruikt in een ander gerechtelijk onderzoek: het onderzoek dat parallel daaraan wordt uitgevoerd door de afdeling Volksgezondheid van het gerechtshof van Parijs, tegen onbekenden, wegens het in gevaar brengen van de levens van anderen, doodslag en onvrijwillige verwonding.