30 jaar geleden in Toulon: de stad gebukt onder ideologie en financiën
Mathieu Dalaine Gepubliceerd op 19-06-2025 om 21:40 uur, bijgewerkt op 19-06-2025 om 21:40 uur.
"De eerste maatregel die de gemeente Front National nam, was het verwijderen van de parkeerplaatsen voor gekozen bestuurders voor het stadhuis en het vervangen ervan door bloempotten", herinnert voormalig journalist Jean-Pierre Bonicco zich. Een symbolische beslissing, net als de beslissing die later zou worden genomen om het aantal agenten van de gemeentepolitie te verdubbelen of een brigade bereden agenten in Mourillon op te richten.
Voor de rest zullen de inwoners van Toulon lang moeten wachten op de beloofde veranderingen. Jean-Marie Le Chevallier wordt door zijn tegenstanders, die zijn inactiviteit bespotten, al snel "gatendokter" genoemd. Erger nog: de burgemeester had gezworen de belastingen "lichter" te maken? Deze zullen vanaf de eerste begrotingsstemming verhoogd worden. (1)
Een bezuiniging voor verenigingenVerboden zal "nationale voorkeur" slechts een uiting van zijn verkiezingsprogramma blijven. Als de gekozen politicus uiteindelijk opvalt, is dat vooral vanwege zijn FN-achtige excessen - "Als we de foto's in Var-matin zien , vragen we ons af of we in Toulon of Algerije zijn", lacht hij over de wijk Sainte-Musse. Hij neemt ook een reeks ideologische standpunten in, op zijn zachtst gezegd verdeeldheid zaaiend, op het gebied van cultuur of de associatieve wereld.
De steun aan organisaties die uitsluiting bestrijden werd gekort. De sociaal-culturele estafette van Peiresc en het gemeentelijk centrum voor sociale actie zagen hun budgetten drastisch dalen. Tremplin, dat pleitte voor integratie via werk, moest faillissement aanvragen. En terwijl de Vereniging van Kattenvrienden 40.000 frank ontving, ontving de Secours Populaire vijf keer minder. Verenigingen voor veteranen en pieds-noirs hadden het veel beter.
Wat de geplande heropleving van de lokale economie betreft, die ligt nog steeds stil. De hoofdstad van de regio Var ligt in de ijskast. Toulon heeft geen vervanger meer voor het staatshoofd, dat ervan droomt dat het zelfbenoemde "FN-laboratorium" failliet gaat. Hetzelfde geldt voor andere lokale overheden, politieke tegenstanders, die de overheidsgeldkraan dichtdraaien.
"We hebben niet veel ingeluid", geeft Didier Gestat de Garambé, voormalig locoburgemeester, vandaag toe. "Maar na Trucy stond de stad op de rand van een faillissement en hebben we ons vooral gericht op het herstel." Een rapport uit 2005 van de regionale rekenkamer over die periode erkent "een afname van de schuld" tijdens de ambtsperiode van Jean-Marie Le Chevallier, die later werd versterkt door de komst van Hubert Falco aan het roer.
Met beperkte financiële armslag worden projecten schaars, ook al toont de burgemeester zijn "twaalf werken van Hercules" in 4x3. "Het gebouw onderaan de Cours Louis-Blanc, de schoolgroep Saint-Louis, de Porte des Oliviers, de mediatheek van Pont-du-Las en het Musée des Arts Aziatisches werden tijdens deze ambtsperiode voltooid", benadrukt Amaury Navarranne, momenteel verkozen door de Rassemblement National. "En het Palais Liberté, hoewel geopend door Hubert Falco, werd gelanceerd onder Le Chevallier." Het tramproject, "nieuw leven ingeblazen door het FN", had hetzelfde lot moeten ondergaan, betreurt Didier Gestat de Garambé, die het project leidde.
"Facholand" in boekenHoewel de actie van het gemeentehuis het dagelijks leven van de inwoners van Toulon misschien niet zal verstoren, is het toch een moeilijke periode voor hen. "Als je in Parijs een taxi nam, moest je vermijden te zeggen waar je vandaan kwam", vat zakenman Mourad Boudjellal samen. "Toulon was Facholand." Met dit plakkerige etiket worden de kleinste acties van de gemeente Front National bespioneerd en vaak ook veroordeeld.
"Als Jean-Marie Le Chevallier een ingegroeide teennagel had, zou Le Monde twee pagina's bij me bestellen", zegt journalist José Lenzini, die een "gezegende periode" voor zijn vak beschrijft. Ook beginnende schrijvers, met een tiental boeken gewijd aan de hoofdstad van de Var, hebben geen gebrek aan inspiratie. Overdrijven? Dat vindt de burgemeester, die zijn critici belachelijk maakt: "Kijk, er is altijd water in de haven!" Linksbuiten Gérard Estragon vindt dat de gemeente Front National deze media-aandacht verdiende. "Ze waren een stelletje knoeiers, met een poujadistisch discours. Ze waren waardeloos, dat is alles..."
Dominique Michel zucht. De voormalige locoburgemeester van het Front National, die in 1999 overstapte naar Bruno Mégrets Motif Republikeinse Nationale (MNR), ervoer aan den lijve de verdeeldheid binnen de gemeentelijke meerderheid die het einde van Jean-Marie Le Chevalliers ambtstermijn verstoorde. "De Mégretisten waren verraders geworden van de Le Penisten. Achteraf gezien denk ik dat we het anders hadden kunnen doen. We waren verre van het imago dat we graag hadden willen uitstralen."
De burgemeester zelf zou uiteindelijk het Front National verlaten, omdat hij het zat was om bevelen van Saint-Cloud op te volgen en "mikupsticks met dynamietstaven te spelen" (1). Jean-Marie Le Chevallier, die door sommige van zijn manschappen van nepotisme werd beschuldigd en door zijn vrouw Cendrine werd geconcretiseerd, zag zijn meerderheid zich opsplitsen in vijf groepen: de loyalisten, de overtuigde Front National-aanhangers, de Mégretisten, het "republikeinse rechts" en de onafhankelijken. Vanaf dat moment werden de gemeenteraden, waar het terugtrekken van delegaties de nieuwe modesport was, bijzonder stormachtig.
Salan is unaniem"Eén enkele beslissing stelde hen in staat de prachtige harmonie van weleer te herwinnen: het vernoemen van een kruispunt in de bovenstad naar generaal Salan (hoofd van de OAS, nvdr.) op 21 december 2000 " , schreef José Lenzini in het dagblad Le Monde. En in april 2000 "kon de burgemeester, ten koste van kleine verzakingen en pijnlijke kronkels, de begroting in extremis goedkeuren, met een onevenwicht van 13 miljoen frank (1,98 miljoen euro)."
Dit was het moment waarop Jean-Marie Le Chevallier de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2001 lanceerde, aan het hoofd van de groep "Toulonnais d'abord" . Maar laatstgenoemde was nauwelijks optimistisch en vertrouwde de avondkrant toe: "Het FN opereert als een sekte. Zodra je weg bent, schieten degenen die overblijven op je." Sterker nog, de verkiezingen zouden een klap in het gezicht zijn voor extreemrechts, dat verdeelder was dan ooit tevoren. De lijst van voormalig prefect Jean-Charles Marchiani, die de ideeën van Le Pen aanhing, behaalde 14% van de stemmen. De voormalige hoofdmagistraat kreeg 7,8% van de stemmen, terwijl slechts 5,5% van de inwoners van Toulon opnieuw op het Front National (Jean-Louis Bouguereau) stemde en 2% op Dominique Michel. De eenenveertig gekozen bestuurders van 1995 verlieten het gemeentehuis definitief.
1. In The National Front in Business, door Michel Samson, uitgegeven door Calmann-Lévy (1997).
Var-Matin
