Sociale en medisch-sociale sectoren: de evaluatie van bekritiseerde instellingen

Toen de Hoge Autoriteit voor de Volksgezondheid (HAS) in maart 2022 de maatstaf voor de beoordeling van de kwaliteit van sociale en medisch-sociale instellingen en diensten publiceerde, bevond de sector van de huisvestingsinstellingen voor hulpbehoevende ouderen (Ehpad) zich in een diepe crisis. Enkele weken eerder onthulde het onderzoeksboek Les Fossoyeurs (Fayard) van journalist Victor Castanet gevallen van mishandeling van ouderen in bepaalde structuren van de Orpea-groep (inmiddels omgedoopt tot Emeis). In deze context benadrukt het HAS-kader "het respect voor de fundamentele rechten van de ondersteunde personen, evenals ethische reflectie en een strategie voor goede behandeling in de ondersteuningspraktijken", aldus socioloog Laurent Fraisse.

Drie jaar later publiceerde de heer Fraisse, vergezeld door sociologen Jean-Louis Laville en Anne Salmon, en de directeur van de Cose comune vereniging, Marie-Catherine Henry, Enquête sur l'évaluation dans les établissements sociaux et médico-socialaux (Erès, 216 p., 14 €), dat een kritische analyse biedt van het instrument dat door de HAS wordt gebruikt. Om dit te doen, baseren ze zich op feedback uit het veld middels verschillende enquêtes, waarbij zowel professionals uit de sector als gebruikers aan het woord komen.

Maakt de evaluatieprocedure het mogelijk om het werk van de teams van een Ehpad, een centrum voor sociale huisvesting en revalidatie of een medisch-educatieve instelling grondig te bestuderen? Biedt het effectieve ondersteuning om teams vooruit te helpen? En vooral, stelt het ons in staat om situaties van misbruik door gebruikers te identificeren? Op al deze punten zijn de bevindingen van de auteurs negatief. Het werk beschrijft een kader dat veel te rigide en gestandaardiseerd is, "onverschillig voor de typen en specifieke kenmerken van instellingen" , wat enkel een oppervlakkige en bevooroordeelde benadering van hun dagelijkse realiteit toelaat.

Omdat de prioriteit ligt bij geformaliseerde en schriftelijke beroepspraktijken, wordt bij de evaluatieprocedure geen aandacht besteed aan de veelvuldige aanpassingen die maatschappelijk werkers doorvoeren wanneer zich onvoorziene situaties voordoen. " De initiatieven, het vermogen van instellingen om specifieke paden te creëren om passende antwoorden te vinden voor mensen die niet in de hokjes passen, dat komt niet voor in het raamwerk", merkt een van deze maatschappelijk werkers op. "We kunnen niet over onze kleine innovaties praten, omdat ze niet in het netwerk zitten", klaagt de directeur van een verplichte dienst.

U hebt nog 32,48% van dit artikel te lezen. De rest is gereserveerd voor abonnees.