Indonesië en de Europese Unie sluiten een vrijhandelsovereenkomst

Indonesië en de Europese Unie (EU) bereikten dinsdag op Bali een vrijhandelsovereenkomst na langdurige onderhandelingen, die in een stroomversnelling raakten na de Amerikaanse tariefverhoging.

De overeenkomst, die werd geparafeerd door de Indonesische minister van Economische Zaken Airlangga Hartarto en de Europese Commissaris voor Handel Maros Sefcovic van Slowakije, zal de handel tussen het blok van 27 landen en de grootste economie van Zuidoost-Azië vergemakkelijken.

Sla de advertentie over

"De EU en Indonesië sturen een krachtig signaal naar de wereld dat we eensgezind zijn in onze toewijding aan open, op regels gebaseerde en wederzijds voordelige internationale handel", aldus Maros Sefcovic. De gesprekken, die met name vertraging opliepen door de netelige kwestie van ontbossingsproducten, kwamen in een stroomversnelling nadat de Amerikaanse president Donald Trump besloot om hogere tarieven op te leggen aan veel landen.

Nu de export naar de Verenigde Staten nu onderworpen is aan een tarief van 19%, heeft Jakarta zich tot de EU gewend voor preferentiële toegang. De 27 lidstaten, die ook doelwit zijn van de Trump-regering, proberen hun handelspartnerschappen te diversifiëren. "Deze ondertekening (...) werd afgerond vanwege de tarievenoorlog van Donald Trump. Indonesië moet een alternatieve markt in Europa zoeken, en Europa (...) heeft een markt nodig om te penetreren", vertelde Bhima Yudhistira Adhinegara, uitvoerend directeur van het Jakarta Center for Economic and Legal Studies, aan AFP.

Volgens de overeenkomst zal 80 procent van de Indonesische producten die naar de EU worden geëxporteerd, profiteren van nultarieven, aldus Airlangga Hartarto. Dit zou belangrijke Indonesische producten, waaronder schoenen, textiel, visserijproducten en palmolie, ten goede moeten komen, voegde hij eraan toe.

"Onze overeenkomst met Indonesië creëert nieuwe kansen voor bedrijven en boeren" en "zorgt tevens voor een stabiele en voorspelbare aanvoer van essentiële grondstoffen", aldus Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in een verklaring. De EU is de vijfde handelspartner van Indonesië, met een handelsvolume van $ 30,1 miljard (€ 25,6 miljard) in 2024.

Met deze overeenkomst "wordt het voor (EU-)producten gemakkelijker om de markt te betreden" in Indonesië, een markt met 280 miljoen inwoners, benadrukt Deni Friawan, onderzoeker bij het Centrum voor Internationale en Strategische Studies (CSIS). De EU opent op haar beurt perspectieven voor Indonesische sectoren zoals de textiel- en schoenensector, die te maken hebben met sterke concurrentie van Vietnam, dat in 2019 een handelsovereenkomst met de EU sloot, een jaar na Singapore.

Sla de advertentie over

De overeenkomst maakt ook investeringen in Indonesië mogelijk, met name in strategische sectoren zoals elektrische voertuigen, elektronica en farmaceutica. In totaal zullen Europese exporteurs "ongeveer € 600 miljoen per jaar besparen aan douanerechten op hun goederen" die Indonesië binnenkomen, aldus de verklaring.

De betrekkingen tussen Brussel en Jakarta zijn de laatste tijd gespannen vanwege een voorgesteld EU-importverbod op producten die verband houden met ontbossing. Dit heeft Indonesië, een grote exporteur van palmolie, woedend gemaakt. De inwerkingtreding van de wetgeving is uitgesteld tot eind dit jaar.

De overeenkomst "creëert een platform voor samenwerking, dialoog en handelsfacilitering met betrekking tot een reeks handelsgerelateerde milieu- en klimaatkwesties, waaronder in de palmoliesector." Volgens Airlangga Hartarto had Maros Sefcovic beloofd Jakarta een "speciale behandeling" te geven met betrekking tot ontbossingsbeleid, zonder verdere details te geven. Milieuactivisten vrezen dat de overeenkomst kan leiden tot versnelde ontbossing als gevolg van de toegenomen vraag naar Indonesische palmolie. "De resterende natuurlijke bossen in oliepalmconcessies zullen mogelijk in de nabije toekomst worden gekapt en omgezet in plantages", maakt Syahrul Fitra van Greenpeace Indonesië zich zorgen.

De parlementen van elk van de 27 Europese landen en Indonesië moeten de tekst nog ratificeren voordat deze in werking treedt, hopelijk in 2027.