Het schandaal speelde zich af "op het hoogste niveau van de staat"

De zaak van illegale behandelingen voor bepaalde mineraalwaters, die uiteindelijk begin 2024 door de pers werd onthuld, was het onderwerp van een "doofpotaffaire door de staat" als onderdeel van "een bewuste strategie", zo stelt de Senaatscommissie die onderzoek deed naar de praktijken van fabrikanten van flessenwater.

"Naast het gebrek aan transparantie van Nestlé Waters moet ook het gebrek aan transparantie van de staat worden benadrukt, zowel ten opzichte van lokale en Europese autoriteiten als ten opzichte van de Franse bevolking (...). Deze verhulling maakt deel uit van een bewuste strategie, die aan de orde kwam tijdens de eerste interministeriële vergadering over natuurlijk mineraalwater op 14 oktober 2021. Bijna vier jaar later is er nog steeds geen sprake van transparantie", benadrukt het rapport van de commissie, dat maandag openbaar werd gemaakt na zes maanden werk en meer dan 70 hoorzittingen.

Nestlé Waters, waarvan het management naar eigen zeggen eind 2020 de toepassing van verboden behandelingen voor mineraalwater op de locaties Perrier, Hépar en Contrex heeft ontdekt, had medio 2021 de regering over dit onderwerp benaderd, en vervolgens het Élysée. Achttien maanden later keurden de autoriteiten een plan goed om de locaties te transformeren. De verboden behandelingen werden vervangen door fijne microfiltratie. Ook dit is controversieel, omdat het de eigenschappen van het mineraalwater kan aantasten.

"Ondanks de consumentenfraude die waterdesinfectie met zich meebrengt, ondernemen de autoriteiten geen juridische stappen naar aanleiding van deze onthullingen uit 2021", benadrukt het rapport. De senatoren betreuren een "omkering van de relatie tussen de staat en de fabrikanten als het gaat om het vaststellen van de norm": "Nestlé Waters neemt een transactionele houding aan en stelt de toestemming voor microfiltratie op 0,2 micron expliciet als voorwaarde voor het stoppen van behandelingen die desondanks illegaal zijn."

Het rapport wijt dit aan "het falen van het interministerieel overleg", "het werken in silo's" en het aan de kant schuiven van de ministeries van Consumentenzaken en Ecologische Transitie... "Uiteindelijk werd het besluit om microfiltratie onder de drempelwaarde van 0,8 micron toe te staan, genomen op het hoogste staatsniveau", na "interministerieel overleg", "in overeenstemming met de beslissingen van het kantoor van premier Elisabeth Borne, maar zonder dat laatstgenoemde hiervan op de hoogte leek te zijn", aldus het rapport.

"De president van de Republiek heeft de zaak, verre van een onneembare vesting te zijn als het gaat om de lobbyactiviteiten van Nestlé, nauwlettend gevolgd", voegt de commissie toe, die zich baseert op "door haar verzamelde documenten": zij "wist, ten minste sinds 2022, dat Nestlé al jaren vals speelde."

Hierdoor kon de fabrikant zijn water blijven verkopen onder de lucratieve naam van natuurlijk mineraalwater. Tegelijkertijd zijn er tot op heden geen "uitputtende controles op de afwezigheid van verboden behandelingen op alle productielocaties van verpakt water", zo staat in het rapport. De commissie beveelt in haar 28 aanbevelingen onder meer kwalitatieve controle van het grondwater, "effectieve controle van de mate van winning door de producenten van mineralen" en betere etikettering voor consumenten aan.