Cézanne en de Provençaalse charme van Aix-en-Provence

Gedurende een groot deel van zijn leven bleef het werk van Cézanne onopgemerkt, ondanks het feit dat hij 1.000 schilderijen en 600 aquarellen voor de eeuwigheid heeft nagelaten . Na zijn dood werd hij echter erkend als de ' vader van de moderne schilderkunst ' en nu, in 2025, brengt Aix-en-Provence , de belangrijkste stad waar hij woonde en zijn schilderijen maakte, een eerbetoon aan de man, de kunstenaar en zijn werk, met een grote internationale tentoonstelling en door de restauratie van zijn familiehuis en zijn laatste atelier te tonen.

Water en licht zijn een constante factor in deze Zuid- Franse stad met bijna 150.000 inwoners, een feit dat Cézanne tot het einde van zijn leven fascineerde. De schilder hield van de retrocharme van deze Provençaalse stad, die je het beste rustig en ongehaast kunt verkennen, zittend op de levendige terrasjes, starend naar de klaterende fonteinen, vaak bedekt met mos, of genietend van de geur van dorpsbrood in een doolhof van smalle straatjes en pleintjes, in de schaduw van platanen, waar altijd wel een charmante antiekwinkel of bloemenmarkt te vinden is.

Cézanne en andere schilders zoals Picasso en Van Gogh zochten inspiratie in de stad en haar omgeving. De oude stad, met name rond de Cours Mirabeau , betovert met zijn 17e- en 18e-eeuwse cafés en villa's en het geluid van water in de immense Rotondefontein (1860) met zijn drie standbeelden gewijd aan de kunsten, de landbouw en de rechtspraak. Het is gemakkelijk voor te stellen hoe Cézanne en zijn vriend Émile Zola 's avonds gezellig bijkletsten in Café Les Deux Garçons van hun aperitief konden genieten, hoewel een brand op 1 december 2019 dit historische etablissement helaas in de as legde en het hele gebouw vandaag de dag nog steeds ingesloten is, wachtend op een wonderbaarlijke restauratie.

Zola en Cézanne waren klasgenoten aan het Bourbon Instituut, nu het Mignet Lycée, en hun vriendschap groeide uit tot een bijna broederlijke relatie. De schilder hield ervan om door het magisch verlichte landschap van Aix te slenteren, maar hij kon ook met zijn goede vriend naar de Place du Hôtel de Ville lopen, gedomineerd door de populaire klokkentoren , op dinsdag-, donderdag- en zaterdagochtend wanneer de bloemenmarkt plaatsvindt. De lokale bevolking komt hier nog steeds samen om te genieten van de geuren en de heerlijke amandelkoekjes, in de vorm van een diamant of een vrouwenlip en geparfumeerd met fruit, genaamd 'calissons'. De setting is net zo populair als de Place Richelme, waar elke ochtend boeren en producenten olijven, kazen, fruit en foie gras verkopen, een kleurrijk spektakel ideaal voor Instagrammers.

Op slechts 200 meter van de fruitverkopers is de 18e-eeuwse Place des Albertas ontzagwekkend. Het is omgeven door elegante barok- en rococogebouwen. Iedereen beschouwt het als het mooiste plein van de stad, dat doet denken aan een koninklijk Parijs plein en versierd is met een indrukwekkende fontein. Richelme en Albertas zijn op weg naar Cézanne's atelier om de intensiteit van de schilder te ervaren op zijn favoriete schuilplaats tussen zijn meest persoonlijke bezittingen: zijn schilderschort, de modellen voor zijn nieuwste stillevens, zijn meubels, zijn wandelstokken, de pijp van de kaartspeler en ander werkmateriaal.

Cézanne besloot na zijn jaren in Parijs zijn toevlucht te zoeken op deze plek, omdat hij op zoek was naar een plek van rust en stilte om zich volledig aan zijn studie en kunst te wijden. Nu is dit Lauves-atelier op 28 juni heropend en verbouwd, met een tentoonstelling van het uiteindelijke palet van de kunstenaar, dat net zo verrassend is als de menselijke schedels, nu beschermd door veiligheidsglas, of de rieten manden waarin hij appels bewaarde, het fruit dat hij het liefst bestudeerde en schilderde. Tijdens de renovatie van het atelier, dat voor het eerst volledig is gerenoveerd, zijn een interpretatiecentrum en een brug geopend die het verbindt met de werkplaats en zijn 50 m² grote studio op de bovenverdieping, die baadt in natuurlijk licht.

De magische helderheid van het platteland van Aix is ​​te bewonderen in de steengroeven van Bibémus , vlak bij de stad gelegen op een magische rotsvlakte. Deze vlakte werd lange tijd gedeeltelijk gebruikt als steengroeve voor de gebouwen uit de 17e en 18e eeuw die Aix-en-Provence verfraaiden.

Ten tijde van Cézanne waren de steengroeven vrijwel verlaten, wat de schilder benutte door een kleine hut te huren waar hij zijn doeken en werkgerei kon opbergen en zelfs kon slapen als dat nodig was. Vanuit deze plek kon Cézanne genieten van het uitzicht op de berg Sainte-Victoire , zijn picturale obsessie, die hij vastlegde in verschillende schilderijen (44 olieverfschilderijen en 43 aquarellen), waarvan vele tussen 1902 en 1906, Cézanne's productieve periode vóór zijn dood.

Terug in de stad moet u zeker Cézanne's op één na meest bezochte plek in Aix-en-Provence bezoeken: de Bastide du Jas de Bouffan . Hij beschouwde het als zijn familielandgoed, een woning waar hij woonde en de setting voor zijn vroege werken en creatieve atelier. Het werd in 1859 door zijn vader gekocht. Veertig jaar lang vond Cézanne hier inspiratie.

Op de begane grond schilderde hij als jongeman een dozijn muurschilderingen in de grote hal en zette hij zijn ezel neer in het park voor het huis, de vijver en zijn standbeelden. In deze periode van zijn leven maakte hij zesendertig olieverfschilderijen en zeventien aquarellen. Nu, na een minutieuze restauratie, zijn deze schilderijen aan de wanden van de hal te bewonderen in een grote lichtinstallatie, samen met het atelier dat hij op de bovenverdieping van het gebouw inrichtte.

Een andere nieuwe ontwikkeling met betrekking tot de schilder betreft de gastronomie. Villa Gallici, het meest luxueuze vijfsterrenhotel van de stad, biedt een menu aan dat naar Cézanne is vernoemd. Christophe Gavot , al 22 jaar chef-kok van restaurant La Taula , won de prijsvraag voor dit culinaire voorstel, dat "bedoeld is Cézanne's favoriete gerechten op basis van groenten, met name artisjokken, vis en appels, te moderniseren."

Christophe bereidt voor 135 euro drie gerechten met seizoensproducten, maar zijn menu staat vol met verfijnde Franse gerechten, met specialiteiten zoals koude kreeften- en romige garnalensoep, groene asperges met basilicum en mascarpone en tiramisu.

Het Cézannejaar vindt plaats van 28 juni tot en met 12 oktober in het Musée Granet , waar een internationale tentoonstelling te zien is met zo'n honderd meesterwerken, waaronder 90 schilderijen van Paul Cézanne en diverse bruiklenen van grote Franse en internationale musea, zoals het Musée d'Orsay. Een bezoek aan de tentoonstelling, getiteld ' Cézanne au Jas de Bouffan ', kan beter worden begrepen met de interessante film van 30 minuten die Hôtel de Caumont toont over het bewogen leven van de kunstenaar, en met een bezoek aan Hôtel de Gallifet , nu een centrum voor hedendaagse kunst, dat van 1 juli tot en met 28 september een tentoonstelling ('Echos de Cézanne') organiseert.

Nicolas Mazet , de eigenaar van dit gebouw, heeft 40 hedendaagse kunstenaars voor deze tentoonstelling samengebracht met één doel. "We hebben dit centrum vijftien jaar geleden geopend," vertelt hij in zijn tuin, "zodat de volgende Cézanne een plek in zijn eigen stad zou hebben waar hij zijn werk kon exposeren. Hij is er tijdens zijn leven nooit in geslaagd een schilderij in een kunstmuseum in Aix-en-Provence te exposeren, en wat wij willen is dat mensen de schilderijen van vandaag kunnen zien en zelf kunnen beoordelen zonder enige druk."