Voor het eerst worden twee orka's vastgelegd terwijl ze elkaar tongzoenen: een ongekende wetenschappelijke ontdekking in de oceaan.

In het koude, blauwe water van het Noorse Arctische gebied gebeurde er iets ongewoons en diep emotioneels onder het wateroppervlak: er werden twee volwassen orka's gefilmd terwijl ze elkaar tongzoenden.

Dit gedrag, dat nog nooit eerder bij deze soort was vastgelegd, werd vastgelegd door een team van mariene onderzoekers die de communicatie en het sociale gedrag van deze majestueuze walvisachtigen bestudeerden.

De ontdekking, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Oceans, is een mijlpaal in onze kennis over orka's en roept nieuwe vragen op over de complexiteit van hun relaties.

De video toont twee volwassen orka's uit de Noorse groep – een goed gedocumenteerde wilde populatie – in een gebaar dat doet denken aan een liefdevolle interactie tussen mensen.

Tijdens de sequentie steekt een van hen haar tong in de bek van de ander terwijl ze synchroon drijven, met vloeiende bewegingen en een duidelijke fysieke nabijheid. Hoewel fysieke interacties tussen orka's gebruikelijk zijn, is dit de eerste keer dat dergelijk gedrag zo gedetailleerd is vastgelegd.

De onderzoekers die aan het onderzoek meewerkten, beschrijven het als een voorbeeld van mond-tot-mondreclame met een ogenschijnlijk sociaal doel.

"Dit type gedrag zou onderdeel kunnen zijn van het repertoire van emotionele banden tussen volwassen orka's", aldus het wetenschappelijk rapport onder leiding van onderzoeker Gabriela Bellazzi van het Marine Mammal Research Program.

De opnames werden gemaakt met onderwatercamera's die werden aangestuurd door een drone en duikuitrusting, en dit onder gecontroleerde omstandigheden . Hierdoor konden duidelijke beelden worden gemaakt zonder de dieren te verstoren.

In de context van dieren is kussen als vorm van sociaal contact niet exclusief voorbehouden aan mensen. Vergelijkbaar gedrag is gedocumenteerd bij bonobo's, dolfijnen en zeeleeuwen.

Bij orka's is dit echter het eerste concrete visuele bewijs van een handeling waarbij ze hun tong op zo'n directe manier gebruiken. Dat suggereert dat hun sociale interactie wellicht verfijnder en emotioneler is dan eerder werd gedacht.

Hoewel het nog niet mogelijk is om het doel van de kus definitief vast te stellen, oppert het wetenschappelijke team verschillende hypothesen. Eén daarvan is dat het een vorm van seksueel gedrag of erotisch voorspel is, iets wat niet ongebruikelijk zou zijn bij zeer sociale soorten zoals orka's. Een andere mogelijkheid is dat het een uiting is van genegenheid, herkenning of verbondenheid tussen individuen binnen dezelfde groep.

Orka's hebben complexe sociale structuren, georganiseerd in matrilineaire clans (lidmaatschap van een specifieke groep via de vrouwelijke lijn) met sterke familiebanden. Ze communiceren ook via een breed scala aan vocalisaties en gebruiken fysiek contact om hun banden te versterken.

Dit gebaar kan daarom meerdere interpretaties hebben. Voor wetenschappers is het meest relevante aspect dat er nu duidelijk grafisch bewijs is dat dit soort interactie bestaat.

Het belang van de ontdekking ligt niet alleen in het gebaar zelf, maar ook in wat het vertegenwoordigt: een nieuw niveau van intimiteit en sociale complexiteit bij een soort die nog veel geheimen met zich meedraagt.

Bellazzi en zijn team benadrukken dat inzicht in dit gedrag essentieel is voor het ontwikkelen van effectievere beschermingsstrategieën die gericht zijn op het emotionele en relationele welzijn van orka's, en niet alleen op hun leefomgeving of dieet.

"Deze kus lijkt misschien anekdotisch, maar het onthult een diep sociale dimensie bij orka's die we tot nu toe niet hebben kunnen vastleggen. Als we ze willen beschermen, moeten we niet alleen hun migratieroutes of hun prooien begrijpen, maar ook hoe ze met elkaar omgaan", aldus de onderzoeker.

Bovendien onderstreept de ontdekking de noodzaak om niet-invasief onderzoek voort te zetten dat rekening houdt met het natuurlijke ritme van de dieren. Technologieën zoals drones en onderwatercamera's stellen ons in staat om intieme momenten te ervaren zonder hun gedrag te veranderen, wat een fundamentele verandering in mariene observatiemethoden betekent.

ANGELA MARÍA PÁEZ RODRÍGUEZ - SCHOOL VOOR MULTIMEDIAJOURNALISTIEK EL TIEMPO.