'Hoe je iemand beleefd kunt vertellen dat hij moet oprotten': het belang van het stellen van grenzen voor gezonde relaties

Alba Cardalda was 27 jaar oud toen ze besloot een pauze te nemen van haar professionele leven en meer van de wereld te zien. Ze was afgestudeerd als psycholoog en had zich gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie en neuropsychologie , maar ze vond dat het tijd was om te stoppen. Hij koos Zuid-Amerika als zijn bestemming, een gebied dat zijn ouders

—Spanjaarden zoals zij—waren er op huwelijksreis geweest en hadden goede referenties over hen gekregen. Cardalda berekende dat het een reis van een paar maanden zou zijn. Uiteindelijk duurde het meer dan twee jaar, een reis die haar van Argentinië naar Colombia voerde.

"Voor mij was het cruciaal om de wereld vanuit andere perspectieven te begrijpen. Tijdens die reis – die ik alleen maakte, bijna volledig liftend, waarbij ik de realiteit van mensen uit de eerste hand leerde kennen en me in hun situatie verdiepte – leerde ik de mentale kaart van de ander te begrijpen en werd ik me bewust van het belang van het stellen van duidelijke grenzen", zegt Cardalda, die naar de boekenbeurs van Bogotá kwam om haar boek Cómo Saber a la mierda de forma poeta (Hoe je mensen beleefd naar de hel stuurt) te presenteren. Daarin legt ze uit waarom grenzen essentieel zijn voor gezonde relaties en geeft ze tips om ze duidelijk en effectief te stellen.

Vooral uit angst en schuldgevoel. Angst dat de ander boos wordt, je niet begrijpt, zich van je distantieert en geen relatie meer met je wil, in welke vorm dan ook: liefde, vriendschap of familie. Wij zijn bang voor de gevolgen als we proberen die grens te stellen. Aan de andere kant is er het schuldgevoel, dat voortkomt uit de overtuigingen die we hebben. Vaak denken we dat we slechte mensen zijn als we grenzen stellen en nee zeggen tegen iets. Het zijn overtuigingen die voortkomen uit onze cultuur en de manier waarop we zijn opgevoed. Voor mensen die vóór het jaar 2000 geboren zijn, en met name voor vrouwen, is het idee van ‘ik kan beter niet klagen, want ik wil geen ongemak veroorzaken ’ heel aanwezig.

Ik denk dat een beetje egoïsme gezond is voor iedereen. Natuurlijk, zonder dat egoïsme te begrijpen als: “Ik geef alleen om wat er met mij gebeurt en het kan me niet schelen wat er met jou gebeurt.” Dat is niet zo. Het gaat erom dat ik ‘voor mezelf zorg’, dat ik voor mezelf zorg. Als er dingen in een relatie gebeuren die je pijn doen, als er geen wederzijdse band is en er sprake is van gedrag dat je beïnvloedt, waarom zou je je dan egoïstisch voelen? Je kunt grenzen stellen en uitdrukken wat je wilt, zonder agressief te zijn tegenover anderen, maar wel door te eisen wat je nodig hebt. Het is een vorm van zelfzorg en het opbouwen van gezonde relaties.

Als we grenzen op deze manier begrijpen, kunnen we rekening houden met de grenzen van anderen . We weten dan dat als iemand mij een grens stelt, dit niets met mij te maken heeft, maar met wat die ander wil met zijn of haar leven. Het is interessant omdat we tijdens dit proces ontdekken of wat de een nodig heeft of tolereert, verenigbaar is met wat de ander nodig heeft of tolereert. Die dingen aan jou die ik niet leuk vind - en die dingen in mij die jij niet leuk vindt - kunnen die bij elkaar passen of overschrijden ze grenzen waar niet over te onderhandelen valt? Daar komen we in een dialoog terecht waarin we op een aantal punten zullen moeten toegeven als we een relatie willen hebben. Hoewel je natuurlijk niet per se wilt dat de relatie werkt, want dat kan leiden tot schadelijke of afhankelijke relaties. Als ik merk dat jouw spelregels en de mijne niet compatibel zijn, is het beter om wat afstand te houden om elkaar geen pijn te doen.

Het is iets dat heel gemakkelijk is om te doen, maar weinigen doen het. Het gaat er simpelweg om dat je even stilstaat en naar jezelf luistert. Doe een oefening in introspectie, reflectie en zelfkennis. Ga zitten met een glas wijn, een kop thee, of wat dan ook, en denk na over wat ik nodig heb, wat ik wil, wat bespreekbaar is en wat niet. Beschrijf wat ik zoek in mijn relaties. We zijn voortdurend bezig met het onderhouden van externe verbindingen, en dat is geweldig, maar we vergeten dat we ook een verbinding met onszelf hebben, die verzorging en luisteren nodig heeft. Net zoals je iemand alleen leert kennen door tijd met hem door te brengen, geldt dat ook voor ons. Als we geen tijd met onszelf doorbrengen, leven we samen met een vreemde.

Precies. Soms zijn we erg streng voor onszelf en willen we dat alles in één keer goed gaat. Als je een leven leidt met bepaalde overtuigingen en je op een bepaalde manier gedraagt, heb je tijd nodig om te veranderen. Het zijn mentale en gedragsmatige gewoontes die nog complexer zijn omdat ze een grote emotionele lading met zich meebrengen. Het is niet zo eenvoudig om ze te wijzigen. Dus, dag na dag is iedere kleine stap vooruitgang. We moeten het geduldig afwachten. En het is oké om daarbij fouten te maken.

Veel gewoontes, gedragingen en manieren om dingen te interpreteren vinden hun oorsprong in de hersenen. Die hersenen zorgen ervoor dat we in bepaalde situaties bepaalde gevoelens hebben. Wanneer we gedragspatronen beginnen te veranderen en anders gaan redeneren, vinden er ook veranderingen in onze hersenen plaats . Hierdoor ontstaan ​​mentale paden die afwijken van de paden die we normaal volgen. Dat geeft ons de mogelijkheid om te leren en veerkrachtig te zijn als we een moeilijke situatie doormaken. Dankzij de plasticiteit van de hersenen kunnen we veranderen. Maar dit zijn geen veranderingen die van de ene op de andere dag plaatsvinden. Ze zijn structureel en vergen tijd.

Zo is het. Er zijn veel voorbeelden te geven. Niemand verwacht dat je binnen één nacht gitaar kunt spelen. Of als we gaan rijden. We kunnen ons allemaal nog wel het moment herinneren dat we voor het eerst achter het stuur zaten en dachten: ik kan niet zoveel dingen tegelijk doen. En dan doen we het vanzelf. Dit komt doordat er neurale circuits zijn gegenereerd die we voorheen niet hadden. Door het te herhalen zijn ze zo sterk geworden dat het een automatisme is geworden. Hetzelfde gebeurt met gedragsgewoonten. Uiteindelijk is het een proces van het herstructureren van overtuigingen . Daarom voelen we ons schuldig als we grenzen gaan stellen, maar vervolgens denken we: ik doe dit omdat ik er recht op heb. We blijven deze redenering herhalen totdat we het automatisch begrijpen.

Als we voortdurend grenzen stellen en niet flexibel zijn, kunnen we niet met anderen samenleven. Je moet begrijpen dat ieder mens anders is en dat het creëren van een band ook betekent dat je op bepaalde punten concessies moet doen. Daarom is het belangrijk dat we duidelijk zijn over onze onderhandelbare en niet-onderhandelbare grenzen. De eerste opties bieden ons die mate van flexibiliteit. Als stiptheid voor mij bespreekbaar is, kan ik het bijvoorbeeld verdragen als u een paar minuten te laat bent. Als we flexibel kunnen zijn over bepaalde zaken, kunnen we ook standvastig zijn in wat echt belangrijk voor ons is. We kunnen niet doen alsof er over alles te onderhandelen valt, want dan zijn we alleen maar aan het ruziën en gefrustreerd raken.

Het is een complex gebied omdat er machtsverhoudingen en dynamieken spelen. Er is een duidelijke hiërarchie tussen bazen en superieuren, met andere privileges dan iemand die zich in een andere rang bevindt, zoals een werknemer of een ondergeschikte. In dit geval is het des te belangrijker om de psychologie van de ander te begrijpen. Je kunt tegen een vriend zeggen: "Ik wil het niet", "dat is niet mijn ding", maar het is moeilijker om op die manier tegen een baas te reageren. In dit soort relaties is het belangrijk om rekening te houden met de manier waarop de mentale kaart van de ander werkt. Empathie is vereist: de wereld begrijpen vanuit het perspectief van een ander. Probeer erachter te komen wat belangrijk is voor mijn baas, zodat ik op een begrijpelijke manier 'nee' kan zeggen.

Het is een oefening die veel energie kost, ja. Dat is niet altijd nodig. Het hangt ervan af hoeveel je om de relatie geeft. Als u grenzen gaat stellen aan uw kind, uw partner of uw moeder, wilt u waarschijnlijk dat zij meer begrip voor u hebben. In dat geval is het het beste om je in de schoenen van de ander te verplaatsen en hem of haar de boodschap te vertellen terwijl je zijn of haar mentale kaart begrijpt.

Dezelfde woorden, uitgesproken in een andere toon, kunnen bijvoorbeeld veel verschillen. Wanneer we een grens stellen aan iemand die zijn of haar grenzen overschrijdt, moeten we dat met een strenge toon doen. Zonder te schreeuwen, want dat zou agressief en arrogant zijn, maar ook niet met een lage toon die bijna niet te horen zou zijn. Ook ons ​​lichaam moet communiceren, bijvoorbeeld via de manier waarop we in de ogen kijken. Zorg dat je een lichaamshouding aanneemt die zegt: Ik sta hier, ik laat niet toe dat je over mij heen loopt. Dat kunnen we niet zeggen door onszelf klein te maken. Het is van groot belang dat we ons hiervan bewust zijn en dat we dit gebruiken om te communiceren wat we willen.

Want met elke uitleg die je geeft, creëer je de mogelijkheid dat de ander met je in discussie gaat en je probeert te overtuigen. Aan de andere kant, als je alleen maar reageert met “ik wil het gewoon niet”, “ik heb er geen zin in”, “het is niet mijn ding”, dan kun je er niet omheen. Het is een "dat is het" en ze moeten je respecteren. Natuurlijk moet je rekening houden met de context en de relatie die we met die persoon hebben. Het is altijd raadzaam om de nuances goed te kunnen lezen.

Dat is in elke situatie heel waardevol, maar ik benadruk het nog meer wanneer ik met jongeren, jongens en meisjes, praat over seks. Hoe belangrijk is het om te weten hoe je respect kunt hebben voor iemand die op elk moment nee tegen je zegt? En het maakt niet uit of ze bijvoorbeeld al in bed liggen. Die persoon besloot dat niet te doen. Jongeren moeten zich vrij voelen om van gedachten te veranderen, ook als ze al lang ja zeggen.

Het is erg belangrijk. Het is noodzakelijk om al op jonge leeftijd te leren nee te zeggen. Dat is iets wat mij persoonlijk raakt. Toen ik 14 of 15 was, gebruikte mijn hele vriendenkring cocaïne. Ik was de enige die het nooit geprobeerd heeft. In het begin vonden anderen het ongemakkelijk dat ik nee zei. Maar ik ging er op mijn eigen manier mee verder, zonder enig probleem. De vierde of vijfde keer, toen ze merkten dat ik nog steeds aandrong, hielden ze ermee op. Het is belangrijk om duidelijk te maken dat nee zeggen en grenzen stellen niet betekent dat je iemand teleurstelt. Het gaat erom dat je consistent bent met wat je wilt. Er is geen reden om toe te geven aan anderen.

Het moment waarop de persoon, terwijl hij/zij heeft geprobeerd om meningsverschillen assertief op te lossen en heeft uitgelegd dat hij/zij niet wil dat er grenzen worden overschreden waar niet over onderhandeld mag worden, deze grenzen toch blijft overschrijden. Of wanneer ze je voortdurend proberen te manipuleren en je niet respecteren. Indien u ons reeds op respectvolle wijze heeft gewaarschuwd en het gedrag dat u ervaart vernederend is, dan is er geen sprake meer van tolerantie. Dat is het moment waarop we de ander met recht kunnen vertellen dat hij kan opzouten. Ter bescherming, ter zelfverdediging.

Wanneer u grenzen gaat stellen, is het goed om te analyseren wie deze respecteert en wie ze niet wil accepteren. Op basis daarvan moeten we overwegen of het een goed idee is om iemand dichtbij ons te hebben of niet. Kijk eens welke band er dan bestaat, als die maar bestaat op de voorwaarde dat ik altijd moet toegeven en inschikkelijk moet zijn. Als iemand boos wordt en wegloopt wanneer wij grenzen gaan stellen, dan is 'diegene verliezen' in feite winnen. Ik wil mensen aan mijn zijde die voor mij zorgen en rekening houden met wat ik nodig heb. De overige verliezen zijn verliezen die bijdragen aan onze geestelijke gezondheid en gemoedsrust.