Is je brein verouderd door COVID-19? Dat suggereert een nieuwe wetenschappelijke studie.

Kunnen stress, isolatie en wereldwijde ontwrichting hun sporen nalaten in de geest van mensen? Dat blijkt uit een nieuw onderzoek, geleid door experts van de Universiteit van Nottingham . Hieruit blijkt dat het meemaken van de COVID-19-pandemie de hersengezondheid van mensen mogelijk heeft versneld, zelfs als ze nooit met het virus zijn besmet.

Het gaat niet alleen om degenen die ziek werden, maar ook om degenen die de stressvolle tijden hebben meegemaakt waarin de hele wereld in quarantaine ging om de verspreiding van het virus te voorkomen. De resultaten, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications , toonden aan dat mensen die de COVID-19-pandemie hebben overleefd, in de loop der tijd sneller tekenen van hersenveroudering vertoonden dan degenen die vóór de pandemie volledig waren onderzocht. De veranderingen waren opvallender bij ouderen, mannen en mensen uit kansarmere milieus.

"Onze resultaten laten zien dat, zelfs met aanvankelijk overeenkomende leeftijdsverschillen in de hersenen (voorspelde hersenleeftijd versus chronologische leeftijd) en overeenkomende waarden voor een reeks gezondheidsmarkers, de pandemie de veroudering van de hersenen aanzienlijk versnelde", merken de onderzoekers op in het onderzoek.

De wetenschappers gaven ook aan dat versnelde hersenveroudering sterker is bij mannen en mensen met een achtergestelde sociaaldemografische achtergrond. Ze verduidelijken echter dat versnelde hersenveroudering alleen verband houdt met lagere cognitieve prestaties bij deelnemers die besmet waren met COVID.

Dit betekent dat alleen degenen die met dit virus besmet zijn, een afname vertoonden van bepaalde cognitieve vaardigheden , zoals mentale flexibiliteit en verwerkingssnelheid. Volgens experts zou dit kunnen suggereren dat het hersenverouderingseffect van de pandemie op zichzelf (zonder infectie) mogelijk geen symptomen veroorzaakt.

"Ons onderzoek benadrukt de aanzienlijke impact van de pandemie op de gezondheid van de hersenen, die verder gaat dan de directe gevolgen van infectie. Ook onderstreept het de noodzaak om rekening te houden met bredere sociale en gezondheidsverschillen", schrijven de experts in het onderzoek.

"Wat me het meest verbaasde, was dat zelfs mensen die geen COVID hadden gehad een significante stijging van hun hersenverouderingsindex vertoonden. Het laat echt zien hoezeer de ervaring van de pandemie zelf, van isolatie tot onzekerheid, onze hersengezondheid kan hebben beïnvloed", aldus dr. Ali-Reza Mohammadi-Nejad, die het onderzoek leidde.

Het onderzoek werd geleid door een team van experts van de School of Medicine van de Universiteit van Cambridge en werd ondersteund door het National Institute for Health and Care Research (NIHR) Nottingham Biomedical Research Centre en het Demistifi-programma van de Medical Research Council (MRC).

Het onderzoeksteam analyseerde longitudinale hersenscans van bijna 1000 gezonde volwassenen, gemaakt in het kader van de UK Biobank-studie . Sommige deelnemers ondergingen scans vóór en ná de pandemie; anderen alleen vóór de pandemie. Met behulp van geavanceerde beeldvorming en machine learning berekenden de onderzoekers de 'hersenleeftijd' van elke persoon – hoe oud hun hersenen leken te zijn in vergelijking met hun werkelijke leeftijd.

"Longitudinale MRI-gegevens die vóór en ná de pandemie bij de UK Biobank zijn verzameld, bieden een uniek inkijkje in de manier waarop belangrijke levensgebeurtenissen de hersenen kunnen beïnvloeden", aldus Stamatios Sotiropoulos, hoogleraar Computationele Neuroimaging en mede-senior auteur van dit onderzoek.

Het hersenleeftijdsmodel werd ontwikkeld op basis van hersenscans van ruim 15.000 gezonde personen zonder comorbiditeiten. Hierdoor konden de onderzoekers een nauwkeurig model bouwen voor het schatten van de hersenleeftijd.

"Deze studie herinnert ons eraan dat de gezondheid van onze hersenen niet alleen afhangt van de ziekte zelf, maar ook van onze dagelijkse omgeving ", aldus Dorothee Auer, hoogleraar neuroimaging en hoofdauteur van de studie. "De pandemie heeft het leven van mensen zwaar op de proef gesteld, vooral van degenen die al achtergesteld waren. We kunnen nog niet bewijzen of de veranderingen die we zagen, zullen worden teruggedraaid, maar het is zeker mogelijk en het is een bemoedigend vooruitzicht."

Om te bepalen of we de effecten van de pandemie op onze hersenen kunnen terugdraaien, benadrukken experts dat er na de pandemie langer onderzoek nodig is om de langdurige effecten van hersenveroudering en de gevolgen op de lange termijn die verder gaan dan de acute cognitieve gevolgen bij de geïnfecteerde subgroep, te onderzoeken.