De feministische 'golf' van Chili barst los in Cannes

Ze lieten hun stem horen en namen universiteiten over. De Oscarwinnaar Sebastián Lelio presenteert "The Wave" in Cannes, een muzikale heropleving van de feministische protesten die Chili in 2018 troffen.

Lelio's nieuwe film, onderdeel van de Cannes Première, een buitencompetitieprogramma, is een feministische musical die het verhaal vertelt over de oorsprong van een protestgolf in het Zuid-Amerikaanse land tegen seksueel misbruik, gendergerelateerd geweld en enkele diepgewortelde en achterhaalde praktijken op universiteiten en scholen.

De 51-jarige Chileense filmmaker volgt Julia, een muziekstudente die bijna onbewust betrokken raakt bij de protesten en uiteindelijk hun leider wordt.

Een van de eerste scènes zet de toon voor de film al: de studenten gaan naar de binnenplaats en rollen samen met een gechoreografeerde menigte een spandoek uit met de tekst: "Op deze universiteit studeren verkrachters af."

"Hedendaagse musical"

Lelio, die in 2017 de Oscar voor Beste Internationale Speelfilm won met "Fantastic Woman" (2017), legt uit dat hij in 2018 in Duitsland woonde, maar dat hij in Chili was toen de beweging uitbrak.

"Ik zag vrouwen met kleurrijke maskers marcheren, velen met blote borsten", zei ze zaterdag in een interview met AFP. "Ik vond dat ze ongelooflijk sterk en rebels was."

Er werd ook gezegd dat het een goed onderwerp was voor iets waar hij al lang over nadacht: "Een hedendaagse musical" over actuele gebeurtenissen.

Ondanks dat er in Latijns-Amerika geen traditie bestaat voor dit genre, is Lelio er toch aan toegewijd omdat de muziek, zo zegt hij, vindingrijk, speels en expressionistisch is . Het is ‘een geweldige kans om verder te ontsnappen aan het anker van het realisme (...), dat ook zijn beperkingen kent.’

Maar zoals aan het begin van het verhaal al wordt aangegeven, is de film losjes geïnspireerd op enkele universiteitsbeelden uit die tijd.

De directeur vergeet niet hoeveel onderzoek er is gedaan naar mensen die de uitbraak hebben meegemaakt en om getuigenissen te verzamelen.

"Het was ontzettend belangrijk om het te baseren op echte ervaringen en van daaruit verder te gaan", legt hij uit. "Uit dat werk is niet zozeer de structuur van de film ontstaan, maar de inhoud ervan."

Het muzikale en choreografische gedeelte was heel complex, benadrukt de regisseur. Dat kwam door de wisselwerking tussen alle afdelingen, tussen het schrijven, de liedjes en de melodie .

Sommige muzikale nummers doen onmiskenbaar denken aan Las Tesis, het Chileense feministische collectief dat in 2019 viraal ging met hun uitvoering van "Un violador en tu camino."

"De golven keren terug"

"Vanwege de omvang van het project is dit het meest arbeidsintensieve dat ik ooit heb moeten doen", geeft Lelio toe, die in de Verenigde Staten verschillende films heeft gedraaid, zoals "Disobedience" (2017) met Rachel Weisz en "Gloria Bell" (2018), een remake van zijn eigen film met Julianne Moore.

Om actrices te vinden, werden er massaal audities gehouden op toneelscholen .

Vandaaruit kwamen Julia (Daniela López) en de andere studenten die zich bij de opstand aansloten. Ze droegen rode kappen, zongen feministische leuzen en voerden strijdlustige choreografieën uit.

Hoewel deze actrices weinig filmervaring hadden, hadden ze wel een groot aanpassingsvermogen en leervermogen. "Deze generatie is heel spontaan als het om dansen gaat, vanwege TikTok. Het is veel natuurlijker dan bij de oudere generatie", zegt Lelio.

En bovenal: ze waren erbij tijdens de protesten en hebben de maanden van mobilisaties meegemaakt.

Lelio, wiens filmografie vrijwel geheel bestaat uit verhalen over sterke vrouwen , weet dat "The Wave" uitkomt op een moment waarop in sommige landen de rechten van vrouwen worden teruggedraaid.

"Het tij keert terug en de wraak op de vooruitgang van vrouwen is openlijk en recht in hun gezicht," zegt ze. "Maar de slinger zwaait heen en weer, en de golven rollen heen en weer."