Rachel Cusk keert terug met 'Parade': een nieuw, zuur portret van de hedendaagse kunstwereld.

“ Kunst is een verbond tussen individuen die de maatschappij het laatste woord ontzeggen”, schrijft Rachel Cusk in haar langverwachte nieuwe roman Parade (Libros del Asteroide), die onverwachts de Goldsmiths Prize van 2024 won , uitgereikt door de Universiteit van Londen in samenwerking met de New Statesman.

Opnieuw verdiept de Canadese schrijfster, die nu in Frankrijk woont , zich in de wereld van de beeldende kunst , net als in Second House , maar dit keer biedt ze een grotere uitdaging door de gebruikelijke elementen van een roman – zoals de plot of de namen van de personages – te ontmantelen. Haar doel is min of meer duidelijk: ze wil laten zien hoe vrouwen er, ondanks de moeilijkheden, in slagen creatief te worden.

Het probleem is dat de verschillende spellen die ze voorstelt, samengenomen, niet de stilistische vaardigheid van haar eerdere verhalen evenaren en ook de complexiteit van het kunstenaarschap niet laten zien. Integendeel, ze vervallen vaak in ongelukkige simplificaties, zoals het associëren van artistieke creatie met moederschap.

Cusk is echter gewend de onderwerpen die ze aansnijdt zonder eerbied te bekijken ; Parade is daarop geen uitzondering: het portret van moederschap en kunst is even scherp als geestig . Het eerste van de vier delen heet "The Double" en verbindt de ervaring van de verteller, die op straat in Parijs door een andere vrouw werd aangevallen, met het leven van de kunstenaar G en zijn vrouw.

Deze montage van twee verhalen verschijnt ook als een structuur in twee andere delen . Enerzijds gebruikt "The Midwife" de montage van de ervaringen van de schilder G, die middelmatige maar commerciële schilderijen maakt, en de scènes van een echtpaar dat op een boerderij woont; anderzijds combineert "The Spy" de ervaringen van de filmmaker G, die haar moeder begeleidt in haar laatste lijdensweg, met een monoloog die reflecteert op de ervaring van het kind zijn van een overleden moeder, in een "wij" dat alle kinderen omvat, en tegelijkertijd de lezer.

Zoals u ziet, hebben alle kunstenaars dezelfde naam met de letter G , in een nogal zinloze poging om hun anonimiteit te behouden. U hoeft maar een beetje van kunst te weten, of de dichtstbijzijnde AI te vragen, om bijvoorbeeld te ontdekken dat de kunstenaar die sculpturen van gigantische spinnen maakt Louise Bourgeois is, of dat de schilder die de wereld op zijn kop afbeeldt, inclusief zijn vrouw, Georg Baselitz zou kunnen zijn.

Hoe dan ook, de opeenvolging van ervaringen van beide kanten is zeer interessant ; het biedt een accurate kritiek op hun werk. Tegelijkertijd creëert het een caleidoscoop waarin persoonlijke ervaringen samensmelten in het werk.

Het grootste probleem is misschien niet zozeer de schrijfstijl zelf, die altijd virtuoos is, met zinnen die de glans van heldere ideeën hebben, maar de verwachting die Cusks eerdere werk wekte , met name haar trilogie bestaande uit de romans A contraluz, Tránsito en Prestigio. Hierin verbijstert de auteur door een originele vertelstem te creëren , die ze samenstelt uit de diversiteit aan registers die vorm geven aan een collectieve stem. Daarmee brengt ze een stap verder dan wat Natalia Ginzburg in Léxico familiar had bereikt.

Met andere woorden, Cusk verlegt de grenzen van het genre omdat ze een vertelvorm vindt die de veelheid aan stemmen die een moment, een samenleving, vormen, kan bevatten . Ze onderzoekt ook andere vormen van autofictie, omdat haar eigen levenservaringen in dit weefsel op zo'n manier verschijnen dat ze verweven kunnen raken met de ervaringen van anderen. Het resultaat is een veelzijdig verslag van de hedendaagse tijd.

Als je er zo over nadenkt, kan het zijn dat de Canadese auteur in Parade iets soortgelijks wilde doen, aangezien ook hierin sporen van haar eigen leven te zien zijn, afgewisseld met de ervaringen van de kunstenaars die ze tentoonstelt.

Zo ontstaat een reeks referenties waarin lezers een repertoire aan personages kunnen ontdekken die deel uitmaken van het echte leven van de schrijfster . Daarnaast behandelt ze onderwerpen die al deel uitmaken van haar obsessies, zoals moederschap; de conflicten tussen moederschap en persoonlijke ambities; ongelijkheid tussen mannen en vrouwen in het ouderschap; en geweld.

Toch lijken de strategieën die hij deze keer kiest erop gericht de kunst voor zichzelf te laten spreken , voorbij de namen of specifieke verhalen, en misschien slaagt hij daar in sommige afleveringen in. Zoals bijvoorbeeld in het derde deel, "The Jumper", een verhaal dat draait om een ​​diner in een trendy restaurant, dat moeilijk bereikbaar is vanwege de restanten van een modeshow die het verkeer in de stad hinderen.

Een groep mensen die een connectie hebben met kunst, praat met elkaar over hun ervaringen. In het bijzonder vertelt de directeur van een museum over een traumatische gebeurtenis die zich de dag ervoor voordeed, rond de tentoonstelling van een kunstenaar die ook G. heet. De vertelling is dynamischer dan de rest, vloeiend en maakt opnieuw gebruik van directe, ik-persoonsstemmen van de personages die een bijna onzichtbaar plot met elkaar verbinden.

De oneerbiedigheid die zij tentoonspreidt, komt in het beste geval in de buurt van de meest controversiële memoires die Cusk in 2001 schreef, A Lifelong Job , die in het Verenigd Koninkrijk een schandaal veroorzaakte omdat het de schaduwzijden van haar rol als moeder blootlegde en afstand nam van de sacrale visie die nog steeds over het onderwerp heerste.

Een paar jaar later, in 2022, werd het boek in het Spaans vertaald, maar het zorgde niet meer voor zoveel ophef omdat moederschap niet langer taboe was.

Uiteindelijk, als je verwachtingen opzijzet en niet mikt op de totaliteit die een roman doorgaans voorstelt, heeft Parade verschillende successen . Het biedt met name een scherpe kritiek op de kunstwereld en laat zich ironiseren over een bepaald progressief, ietwat cynisch standpunt . Het effect op de lezer is alsof je luistert naar een koor van stemmen met het ritme van de geestige humor die kenmerkend is voor de stijl van de auteur, en, nog interessanter, in staat om de meest ongemakkelijke vragen op te roepen.

Parade , door Rachel Cusk (Asteroide Books).