Hoe is het om in de gelukkigste landen ter wereld te wonen? Het geheim schuilt in de Scandinavische levensstijl.

Al meer dan tien jaar lang zijn de Scandinavische landen Finland, Denemarken, IJsland, Zweden en Noorwegen koploper in het World Happiness Report, een jaarlijkse publicatie van de Universiteit van Oxford, Gallup en het Sustainable Development Solutions Network van de VN.
Dit aanhoudende standpunt nodigt ons uit om ons af te vragen hoe het dagelijks leven eruitziet in deze samenlevingen waarin gelijkheid, institutionele efficiëntie en emotioneel welzijn belangrijker zijn dan concurrentie of individualisme.
Sleutelfactoren van het Scandinavische geluksmodel Volgens specialisten als psycholoog Marlene Sagen Bru van de Universiteit van Oslo is het Scandinavische leiderschap op het gebied van geluksindices gebaseerd op meerdere structurele en culturele factoren:
- Lage inkomensongelijkheid.
- Balans tussen werk en privéleven.
- Universele toegang tot gezondheidszorg en onderwijs.
- Dichtbij de natuur.
- Hoog niveau van institutioneel vertrouwen.
- Gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid.
Ondanks deze indicatoren wijst Sagen Bru erop dat er nog steeds sprake is van maatschappelijke uitdagingen, vooral voor mensen uit openere en spontanere culturen.
Wet van Jante: Gelijkheid boven individuele genialiteit Een van de culturele pijlers van de Scandinavische samenlevingen is de zogenaamde Wet van Jante, een ongeschreven gedragscode die extreem individualisme en de drang om uit te blinken ontmoedigt.
Deze onuitgesproken regel komt oorspronkelijk uit de Scandinavische literatuur en luidt dat niemand zichzelf superieur aan anderen mag achten of zijn prestaties publiekelijk mag verheerlijken.

Wet van Jante: Gelijkheid boven individuele genialiteit. Foto: iStock
Dit principe kan van invloed zijn op persoonlijke en professionele beslissingen. De Noorse ondernemer Erik Olsen vertelt hoe zijn collega's sceptisch reageerden toen hij besloot zijn vaste baan op te zeggen om voor zichzelf te beginnen. "Stabiliteit wordt zo gewaardeerd dat elke afwijking wordt afgekeurd", zegt hij.
Het weer en de emotionele impact ervan: tussen duisternis en lente-euforie De winter in de Scandinavische landen betekent extreem korte dagen, of zelfs weken zonder zonlicht, vooral in gebieden rond de poolcirkel. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de geestelijke gezondheid, zoals een seizoensgebonden depressie. Deze periode staat echter in contrast met een uitbarsting van vitaliteit die bekendstaat als våryr (lentekoorts), wanneer de komst van de zon de collectieve stemming verandert en het buitenleven opbloeit.
Zina Marpegan, een jonge Argentijnse die in Helsinki woont, zegt dat haar levenskwaliteit aanzienlijk verbeterde toen ze een jas kreeg die bestand was tegen extreme kou. "Het klimaat dwingt je om je aan te passen, maar het beloont je ook met een onvergetelijke zomer", vat ze samen.
Sociale banden: privacy, stabiliteit en lage spontaniteit Sociale interactie in Scandinavische landen wordt over het algemeen gekenmerkt door stabiele banden en een sterke waardering voor privacy. Ontmoetingen vinden meestal plaats in intieme ruimtes en onder kennissen, in plaats van in openbare ruimtes of met nieuwe mensen.
Dit komt door zowel geografische als historische factoren – zoals de lage bevolkingsdichtheid – en culturele normen die overmatige blootstelling ontmoedigen. "We zijn gewend om niet binnen te vallen of binnengevallen te worden", legt Sagen Bru uit. Daarbij komt nog de Wet van Jante, die het idee versterkt om niet op te vallen of te veel te pronken.

Sociale banden: privacy, stabiliteit en weinig spontaniteit. Foto: iStock
De Deense term hygge vertegenwoordigt een van de meest kenmerkende concepten van de Scandinavische levensstijl. Hoewel het vaak vertaald wordt als 'gezellig', omvat het een levensfilosofie gebaseerd op emotioneel comfort, eenvoud en verbondenheid met het huidige moment.
Paula Carrizo omschrijft hygge als “genieten van eenvoud, je zorgen vergeten en thuis ontspannen”. Deze ervaring kan van alles omvatten, van lezen bij de open haard tot het delen van een kopje thee met vrienden in een intieme, ongedwongen setting.
Natuur en sport als sociale assen In tegenstelling tot veel culturen waar eten het middelpunt van de bijeenkomst is, worden in de Scandinavische landen sociale activiteiten vaak georganiseerd rond sport en contact met de natuur.
Volgens professor Ken Green, auteur van het onderzoek Sport in Scandinavia and the Nordic Countries, doen vier op de vijf volwassenen mee aan een sportclub, wat de integratie van lichaamsbeweging in het dagelijks leven weerspiegelt.
Wandelen, fietsen, skiën, ijsbaden en sauna's zijn veelvoorkomende activiteiten die vaak in groepen worden beoefend en die zowel sociale interactie als introspectie mogelijk maken.
Werk en privéleven: een duidelijke grens Een goede balans tussen werk en privéleven is een ander essentieel onderdeel van het Scandinavische welzijn. Werktijden zijn over het algemeen goed te combineren met het gezinsleven, vooral voor mensen met kinderen. Bovendien is verlof vanwege stress of burn-out gebruikelijk en niet gestigmatiseerd.
"Emotioneel welzijn wordt serieus genomen. Niemand verwacht dat je jezelf uitput", zegt Carrizo, die de flexibiliteit van het arbeidssysteem benadrukt.

Zoek naar vervulling en groei. Foto: iStock
Een van de meest opvallende elementen voor mensen die naar de Scandinavische landen migreren, is het hoge vertrouwen in instituties. Volgens de geïnterviewden worden politici gezien als gewone, benaderbare en verantwoordelijke burgers. Lage corruptie en een efficiënte overheid versterken deze band.
"Ik betaal mijn belastingen met plezier, omdat ik weet dat ze goed worden gebruikt", stelt Olsen, waarmee hij een relatie samenvat die is gebaseerd op wederkerigheid en gedeelde verantwoordelijkheid tussen burgers en de staat.
Stabiliteit als vorm van geluk Het Scandinavische geluksmodel manifesteert zich niet per se in zichtbare uitingen van euforie of enthousiasme. Het is gebaseerd op voorspelbaarheid, kalmte en sociaal vertrouwen. Volgens Olsen maakt deze stabiliteit deel uit van het impliciete contract van de maatschappij: "Als ik de dingen goed doe, zal ik een vredig en rustig leven hebben."
Hoewel deze manier van leven bepaalde offers met zich meebrengt, zoals minder spontaniteit of een terughoudender sociaal leven, lijkt het resultaat een functionele, veilige en vooral structureel gelukkige samenleving te zijn.
The Nation (Argentinië) / GDA.
Meer nieuws in EL TIEMPO *Deze content is herschreven met behulp van kunstmatige intelligentie, op basis van informatie van La Nación (GDA) en beoordeeld door de journalist en een redacteur.
eltiempo