Drie redenen waarom de Amerikaanse steun aan Israël in de Gaza-oorlog twijfelachtig is, en wat er nu kan gebeuren.

In tegenstelling tot de traditie van Amerikaanse presidenten, die hun eerste internationale bestemmingen aan hun buurlanden Mexico en Canada aanbieden , begon Donald Trump afgelopen dinsdag aan zijn eerste internationale tour van vier dagen. Hij bezocht Saoedi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten, de drie rijkste landen in de regio en een van de rijkste landen ter wereld.

In een poging een visie te promoten waarin "handel en culturele uitwisselingen extremisme bestrijden", ondertekende Trump dinsdag de grootste defensieovereenkomst in de geschiedenis met Saoedi-Arabië, ter waarde van bijna 142 miljard dollar. Deze overeenkomst zal het Arabische land voorzien van "ultieme militaire uitrusting". Daarnaast zijn er plannen om hetzelfde te doen met Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten.

En hoewel zijn tour een duidelijke economische focus heeft, is het geen toeval dat de landen die hij koos de drie rijkste Golfregio's zijn met grote oliereserves en belangrijke activa in de sectoren toerisme, horeca en onroerend goed. Het bezoek van de Republikein richt zich echter ook op de conflicten in het Midden-Oosten , en het was dan ook bijzonder opvallend dat hij Israël, Washington's grootste bondgenoot in de regio, niet in zijn tour opnam.

De grote vraag met betrekking tot het verloop van de oorlog in de Gazastrook is dan ook wiens druk het grootst zal zijn: die van Trump, die eist dat Israël de beëindiging van de oorlog aankondigt in ruil voor de teruggave van de 58 gijzelaars die nog steeds door Hamas worden vastgehouden, of die van de ministers van de nationalistische vleugel van de coalitie van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die al duidelijk hebben gemaakt dat als de oorlog eindigt voordat Hamas is vernietigd, de coalitie ten einde komt.

De spanningen in Israël over de twijfelachtige Amerikaanse steun voor diens oorlogsplannen liepen maandag op nadat Hamas Edan Alexander vrijliet, de Israëlische soldaat met de Amerikaanse nationaliteit die 584 dagen in handen van de terroristische organisatie doorbracht en werd gemarteld, in een kooi werd opgesloten met zijn handen en voeten vastgebonden en wiens dieet pas in de laatste weken voor zijn vertrek uit Gaza verbeterde.

Er wordt zelfs gezegd dat zijn vrijlating het gevolg was van de directe dialoog tussen Washington en Hamas, waarbij Edan vermoedelijk de laatste overlevende Amerikaanse gijzelaar was. De burgers Judith Weinstein en haar echtgenoot Gadi Haggai en de soldaten Omer Neutra en Itay Chen werden vermoedelijk gedood.

Het feit dat zijn vrijlating te danken was aan zijn Amerikaanse staatsburgerschap, en dat president Donald Trump zelf tussenbeide kwam in zijn vrijlating nadat hij een directe overeenkomst met Hamas had bereikt (hoewel Israël Hamas officieel niet heeft erkend), zorgt ervoor dat de Israëlische perceptie is dat deze overeenkomst Hamas internationaal een zekere legitimiteit geeft.

Dit, in combinatie met de directe gesprekken tussen Washington en Iran over diens nucleaire programma en Trumps recente besluit om zijn aanvallen op de Houthi's in Jemen te staken om te voorkomen dat zij Amerikaanse schepen aanvallen, leidt tot grote bezorgdheid in Jeruzalem.

Het cumulatieve effect van de beslissingen die de Republikeinse regering heeft genomen, kan door de Arabische wereld, inclusief de vijanden van Israël, worden geïnterpreteerd als een teken dat de alliantie met de Verenigde Staten niet langer ondoordringbaar is en dat Israël niet noodzakelijkerwijs altijd op de Verenigde Staten kan rekenen.

Dennis Ross, een voormalig hoge ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken die onder zowel Democratische als Republikeinse presidenten als gezant voor het Midden-Oosten fungeerde, vertelde The Washington Post dat er binnen de regering-Trump steeds meer stemmen opgaan die pleiten voor minder Amerikaanse militaire bemoeienis in het Midden-Oosten, terwijl "Trump er waarschijnlijk een topprioriteit van zal maken om tijdens zijn reis miljarden dollars aan investeringen van rijke Arabische Golfstaten naar de Verenigde Staten te halen ."

"Wat we zien, is dat president Trump een idee heeft van wat ons interesseert, en dat is het eerste. Hij definieert de aard van zijn buitenlandse belangen niet vanuit een geopolitieke of veiligheidscontext, maar vanuit een economisch, financieel en handelskader. Ik denk dat president Trump van mening is dat 'we hen jaarlijks 4 miljard dollar aan militaire hulp geven. Ik doe veel om de Israëliërs te steunen'", legde Ross uit aan het eerder genoemde medium.

En hoewel de speciale Amerikaanse gezant voor de regio, Steve Witkoff, benadrukte dat Trump zich blijft inzetten voor de Joodse natie, wordt de kwestie in Israël met enige argwaan bekeken.

Zeker omdat niet uitgesloten is dat, naast het politieke succes van de directe dialoog van Hamas met Washington, de centrale motivatie lag in het afblazen van de geplande grootschalige operatie in Gaza door Israël, waarvoor 60.000 Israëlische reservisten werden gerekruteerd.

Hoewel de regering van Netanyahu aankondigde dat zij dinsdag een delegatie naar Doha, de hoofdstad van Qatar, zal sturen om de onderhandelingen over de vrijlating van de gijzelaars voort te zetten, kondigde zij aan dat het Israëlische leger de Gazastrook in de komende dagen "met volle kracht" zal binnenvallen en dat zij geen enkel scenario overweegt waarin het land de oorlog zou staken.

Hij verklaarde ook dat zijn regering bezig is om landen te vinden die bereid zijn Palestijnen op te nemen . Volgens hem zouden deze Palestijnen in grote getale de Gazastrook kunnen verlaten.

Het verklaarde doel van de operatie is om Hamas onder druk te zetten om de gijzelaars vrij te laten, maar ook om de terroristische organisatie definitief te vernietigen. Dit is iets dat binnen Israël hevig wordt bediscussieerd, omdat weinigen geloven dat het mogelijk is om beide doelen tegelijkertijd te bereiken.

Sterker nog, de opperbevelhebber van de Israëlische strijdkrachten, luitenant-generaal Eyal Zamir, erkende dagen geleden al dat de operatie een gevaar voor de gijzelaars zou kunnen opleveren.

Bovendien benadrukte Witkoff dat de VS koste wat kost "een diplomatieke oplossing" zullen nastreven. Dat is de weg die is gevolgd bij de vrijlating van de meeste gevangenen en die "door iedereen de voorkeur krijgt".

Een standpunt dat wordt gesteund door de families van de gevangenen en een groot deel van de Israëlische bevolking. Volgens recente peilingen wil 70 procent van de Israëliërs voorrang geven aan de ontvoerden. Ze weten dat zij nog maar weinig tijd over hebben, terwijl van de ruim 190 mensen die naar Israël terugkeerden, 41 lijken waren. Van de 58 mensen die nog gevangen zitten, is bekend dat er nog maar 20 in leven zijn, 35 zijn doodverklaard en over drie anderen bestaat twijfel.

Daarbij komt nog dat de families van de ontvoerde slachtoffers het gevoel hebben dat Edan Alexander alleen gespaard is gebleven omdat hij een buitenlandse nationaliteit heeft. De druk op Netanyahu is dus maximaal.

Jana Beris – EL TIEMPO-correspondent - Jeruzalem