Commentaar op de hittegolf: Deze zomer is onze laatste waarschuwing

Eén ding moeten we deze zomer duidelijk maken, wanneer het zweet langs ons voorhoofd gutst. Wanneer we bij 39 graden de schaduw opzoeken omdat de zon langzaam op onze huid brandt. Wanneer de hitte ons als een cocon omhult en ons bijna de adem beneemt. Deze temperaturen zijn niet normaal. Ze vormen een gevaarlijke herinnering aan het feit dat we jammerlijk tekortschieten in klimaatbescherming.

"Vroeger hadden we ook zulke warme dagen", zullen sommigen tegenwerpen. Klopt. Maar vroeger waren er maar een paar dagen met temperaturen boven de 30 graden Celsius. Tegenwoordig is 30 graden Celsius de nieuwe norm in de zomer. Vorig jaar waren er in dit land gemiddeld zo'n 12,5 dagen waarop temperaturen van deze omvang en zelfs hoger werden gemeten.

Wat dit jaar dreigt, is nog onduidelijk. De eerste klimaatmodellen voorspellen echter een veel te warme zomer, nazomer en vroege herfst. De lente was al bovengemiddeld warm en droog. De schade is overal zichtbaar: bruine gazons, uitgedroogde rivierbeddingen, een verhoogd risico op bosbranden, mislukte oogsten. Het is moeilijk voor te stellen wat er zal gebeuren als deze droogte aanhoudt – of verergert.

Natuurlijk kunnen we genieten van de zomerse temperaturen, maar we mogen de klimaatcrisis niet negeren. volledig negeren. Het valt niet te ontkennen dat we de hoge temperaturen te danken hebben aan een aanhoudende catastrofe. De aarde warmt in een ongekend tempo op – alleen al in Duitsland is de temperatuur al met 2,5 graden Celsius gestegen ten opzichte van het pre-industriële niveau. Hittegolven zullen in de toekomst dus vaker voorkomen en ook nog heviger worden.

Dit verzwakt onze economie omdat de arbeidsproductiviteit daalt. In 2023 waren er in Duitsland bijna 93.000 hittegerelateerde ziektedagen. Tegelijkertijd maakt de hitte mensen ziek, en zelfs dodelijk. Zo'n 1.400 mensen moeten jaarlijks in Duitse ziekenhuizen behandeld worden voor hittegerelateerde gezondheidsproblemen zoals een zonnesteek. Volgens het Robert Koch Instituut stierven er in 2023 en 2024 ongeveer 3.000 mensen als gevolg van de hoge temperaturen. Hoe warmer de aarde wordt, hoe meer mensen er waarschijnlijk door getroffen zullen worden.

Daarom moeten we duidelijk zijn: klimaatbescherming betekent bescherming tegen hitte. Dit is een wereldwijde opgave – bijvoorbeeld door landen te laten stoppen met de uitstoot van klimaatschadelijke broeikasgassen. Maar ieder individu kan ook zijn steentje bijdragen. Bijvoorbeeld met frisseluchtcorridors in steden, groene ruimtes, groene daken en gevels, en onverharde oppervlakken – dit alles koelt duurzaam en is goed voor het klimaat. Maar we moeten ons ook aanpassen aan de hitte. Zelfs als alle broeikasgasemissies plotseling zouden stoppen, zou de aarde niet automatisch koeler worden. Hitte blijft een belangrijk probleem en meer mensen moeten zich ervan bewust worden om ziekte en sterfte te voorkomen.

We kunnen de realiteit van de klimaatcrisis niet langer negeren. We hebben nog steeds een kans om die tegen te gaan. Maar: "We hebben nog veel te doen", moest VN-klimaatchef Simon Stiell berustend toegeven nadat de voorbereidingen voor de Wereldklimaatconferentie waren afgerond, zonder noemenswaardige vooruitgang.

Dit jaar is het tien jaar geleden dat het Klimaatakkoord van Parijs werd ondertekend, waarin de wereld ermee instemde de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius. Een doel waar we momenteel lichtjaren van verwijderd zijn. Maar gezien de hitte die we nu al ervaren, is het belangrijker dan ooit. Zonder sterkere klimaatdoelstellingen zal deze zomer slechts een voorproefje zijn van de naderende hittegolf.