Solidariteitsfeiten: De dpa zwaait met de transgendervlag

Er doen al een tijdje verschillende vermeende waarheden over gender de ronde. Het Duitse persbureau DPA publiceert de belangrijkste als feiten. Een gastartikel.

Wordt het geslacht bij de geboorte "toegewezen"? Volgens het factcheckteam van de dpa wel. "Transgenders identificeren zich niet met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen", is een zin die het grootste persbureau van Duitsland steevast aan de lokale media verkondigt.

Maar wat betekent "attribuut"? Het Duden -woordenboek verduidelijkt: "geloven, van mening zijn dat iets specifieks bij een persoon of ding hoort, er eigen aan is." Als het geslacht van een pasgeborene "geloofd" of "bedoeld" is, betekent dat dus zoiets als: het zou kunnen, maar het hoeft niet. Op deze manier koppelt de redactie van de factchecking van de dpa geslacht onnodig los van de verifieerbare werkelijkheid.

Onder andere de afgevaardigden van de 128e Duitse Artsenvereniging verzetten zich hiertegen en leggen uit: "Vanuit medisch, seksuologisch en biologisch perspectief is het geslacht van een persoon een realiteit die aan het lichaam kan worden vastgesteld en in de meeste gevallen duidelijk kan worden geïdentificeerd; het is geenszins vrij beschikbaar, maar eerder onveranderlijk." Als men het proces dus loskoppelt van de gevoelde waarheid, wordt het geslacht bepaald bij de geboorte – of door middel van een echo vóór de geboorte.

Toegewijd aan je eigen feiten

Het factcheckteam van de dpa had niet eens experts nodig om tot deze conclusie te komen. Transgenders weten welk geslacht ze hebben: het geslacht dat ze niet willen zijn. Een transvrouw kan bijvoorbeeld biologisch mannelijk zijn, maar zich identificeren als vrouw – en niet als een geslacht waarvan men denkt dat het vrouwelijk is of dat men zou moeten zijn.

Daarom hebben dpa-redacteuren een taalbeleid dat vaker voorkomt aan de linkerkant van het politieke spectrum, tot een feit verheven. Dit zou in de eerste plaats een schending zijn van hun eigen claim: "vastberadenheid ten opzichte van de feiten". Wat zouden de redenen hiervoor kunnen zijn?

Zeggen dat iemand 'bij de geboorte als vrouw is toegewezen' is de indirecte, beleefdere manier om te communiceren dat ze biologisch vrouw is. De terminologie kan ook dienen als teken van solidariteit met trans- en non-binaire personen, schrijven filosoof Alex Byrne en evolutionair bioloog Carole Hooven in een gastartikel in de New York Times . Maar is het de taak van een persbureau om alternatieve feiten te verspreiden om solidariteit te tonen?

Er bestaan zeker formuleringen die "vasthouden aan de feiten" en toch niet onbeleefd zijn. "Transgenders identificeren zich niet met hun gender" zou zo'n formulering zijn, of "Transgenders voelen zich niet verbonden met hun gender."

Een kwestie van definitie: “De dpa rapporteert strikt onpartijdig”

De transgendersolidariteit van de factcheckers gaat echter nog verder. Een redactioneel artikel stelt: "Transmannen zijn mannen die bij de geboorte het geslacht 'vrouw' hebben gekregen." Voor de gemiddelde persoon is zo'n definitie zeker misleidend. Het is belangrijk om te overwegen of transmannen, oftewel biologische vrouwen, daadwerkelijk mannen zijn in de ogen van een persbureau. Je kunt een pragmatische benadering kiezen en je op de feiten richten.

De term 'man' wordt bijvoorbeeld nog steeds gebruikt door mensen wiens voortplantingssysteem is afgestemd op de productie van sperma. Dit is de algemeen aanvaarde definitie van 'man', of 'is man' – zelfs als we er geen taal voor hadden en transmannen niet bestonden. Dus, 'transmannen zijn mannen', net als 'transvrouwen zijn vrouwen', zijn feitelijk verzoeken tot verandering door een groep, politieke eisen die op gepaste wijze op posters bij queerdemonstraties worden weergegeven .

Wanneer dpa-redacteuren echter vaste definities van politieke eisen hanteren, heeft dat weinig te maken met ‘ strikt onpartijdig ’ zijn, noch met ‘niet gebonden zijn aan enige politieke richting’ of ‘groep’.

Duitse Berenbeschermingsdienst: interpretatieve soevereiniteit staat niet gelijk aan landwinst

Uiteraard zou de dpa zijn toevlucht kunnen nemen tot ‘onpartijdige’ definities die ook voor de gemiddelde burger begrijpelijk zijn, zoals ‘transmannen worden als vrouw geboren, maar identificeren zich met het mannelijke geslacht’.

De manier waarop factcheckers de kwestie momenteel aanpakken, is contraproductief: de kosten en baten zijn onevenredig. De dpa levert alle Duitse journalistiek; haar rapporten kunnen zonder verdere verificatie worden overgenomen. Maar "alternatieve feiten" en mediavertrouwen gaan niet samen. Evenzo zal de factchecking van de dpa er waarschijnlijk niet van profiteren als ze duidelijk fungeert als een soort pr-orgaan voor transactivisme. Mediaconsumenten willen niet misleid worden – of dat een persbureau hen vertelt dat transgenders volledig onafhankelijk van geslacht moeten worden beschouwd. Het is waarschijnlijk dat dit uiteindelijk transgenders een slechte dienst zal bewijzen. Interpretatieve autoriteit staat niet gelijk aan politieke winst; dit zou ook, of juist vooral, in overweging moeten worden genomen door redacties. Tolerantie en acceptatie van transgenders, vergezeld van echte politieke maatregelen, vereisen effectieve overtuigingskracht. Dit is een van de redenen waarom het factcheckingteam van de dpa zijn eigen principes boven vermeende waarheden zou moeten stellen in zijn werk.

Inez Mischitz is freelance vertaler, lid van de Berlijnse Groenen en woont in Prenzlauer Berg. Ze schrijft onder andere over vrouwenkwesties die eigenlijk mannenkwesties zijn.

Heeft u feedback? Schrijf ons! [email protected]