Voormalig kanselier, bergbeklimmer, recordhouder: Wolfgang Schüssel wordt 80

Wolfgang Schüssel viert zaterdag (7 juni) zijn 80e verjaardag. Net als bij zijn 70e en 75e verjaardag bracht hij vóór zijn jubileum een ​​boek uit. Tien jaar geleden was het een bundel columns en vijf jaar geleden een episodische autobiografie. Dit keer schreef de voormalige bondskanselier over "Vertrouwen". Naast zijn hobby's is Schüssel actief als adviseur en is hij nog steeds voorzitter van de Oostenrijkse Vereniging voor Buitenlandse Politiek en de Verenigde Naties (ÖGAVN).

In zijn nieuwe werk "Met vertrouwen. Wat we van gisteren kunnen leren voor morgen" (Ecowing Verlag) verzamelde Schüssel verhalen over beroemde persoonlijkheden en gebeurtenissen – zoals Wolfgang Schäuble, Konrad Adenauer of Viktor Frankl. De lezer vindt er ook anekdotes uit zijn eigen leven. Hij wil met zijn boek een "tegenwicht" bieden tegen de onzekerheden die bijvoorbeeld de Russische aanvallen met zich meebrachten, en "argumenten aandragen voor vertrouwen, vooral in onze tijd en toekomst", schrijft Schüssel in het voorwoord van zijn boek. Niet genen, instincten, lot, externe omstandigheden of omgevingsinvloeden zijn doorslaggevend, "maar alleen hoe WIJ ermee omgaan", aldus de voormalige bondskanselier, die pleit voor "vertrouwen, levensvreugde, gemeenschapszin, zelfopgelegde taken en plannen".

Schüssel is nog steeds de langstzittende voorzitter van de ÖVP – en waarschijnlijk een van de meest intrigerende Oostenrijkse kanseliers van de afgelopen decennia. De jubilaris werd gevormd door het katholiek-liberale milieu, maar in 2000 bracht hij de FPÖ van Jörg Haider in de regering. Schüssel was ook iemand die uit de kamer van koophandel kwam en toch het sociaal partnerschap onder druk zette. En als fervent Europeaan was het de EU die hem met haar sancties tegen de zwart-blauwe regering misschien wel zijn zwaarste persoonlijke nederlaag toebracht.

Schüssel kwam uit financieel bescheiden omstandigheden, werd opgevoed door zijn moeder, bezocht een particuliere middelbare school in Wenen, werkte bij de toen nog jonge zender Ö3 in bewust progressieve programma's en volgde een klassieke academische loopbaan als rechtenstudent. De Volkspartij werd al vroeg zijn politieke thuis en in de parlementaire club was hij een van de secretarissen. De Economische Vereniging, waar hij secretaris-generaal werd, was zijn carrièreladder.

De verdere ontwikkeling van het politieke talent, dat destijds werd bespot om zijn voorkeur voor een vlinderdasje, was bijna logisch. Schüssel werd eerst minister van Economische Zaken, nam in 1995 het partijleiderschap over en daarmee ook het vicekanselierschap en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zijn risicobereidheid bleek al in 1995 toen hij – nauwelijks voorzitter – nieuwe verkiezingen uitschreef. De kiezers wilden echter nog steeds Franz Vranitzky in de kanselarij, een coalitie van zwart en blauw kwam destijds om de een of andere reden niet tot stand en Schüssel moest met tegenzin nog enkele jaren als vicekanselier aanblijven.

Zijn grote moment kwam vlak na de nationale verkiezingen van 1999, waar hij de ÖVP naar slechts de derde plaats leidde. Na een lang en slopend pokerspel mislukten de rood-zwarte onderhandelingen, en Schüssel bereikte al snel een akkoord met de FPÖ, dat op zoek was naar betekenis. Ondanks zijn eerdere campagnebelofte om als derde partij in de oppositie te gaan, liet hij zich door de Blues tot bondskanselier benoemen.

De nationale en internationale protesten, samen met de sancties, waren massaal. Schüssel nam het kanselierschap zelfs onder deze omstandigheden op zich alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Zijn hervormingsbeleid polariseerde: onder het motto "minder staat, meer privé" werden omvangrijke hervormingen doorgevoerd, waaronder de verkoop van staatseigendommen. Ook de aankoop van de Eurofighter viel onder zijn verantwoordelijkheid.

Het voortdurende kruisvuur van de jaloerse Haider, die in Karinthië bleef, maakte van de scherpzinnige regeringsleider de "zwijgende kanselier", zoals hij door de politieke concurrentie vooral werd genoemd. Schüssel hield stand, omringd door dezelfde loyalisten als Wilhelm Molterer, Elisabeth Gehrer en Ursula Plassnik, liet de ÖVP-leider bijna alles op zich afkomen, ook al verhardde zijn gelaatstrekken met de jaren zichtbaar.

De FPÖ-coup in Knittelfeld zag Schüssel als een kans. 2002 was waarschijnlijk de verkiezingscampagne van zijn leven. Bowl, die anders geneigd was neerbuigend te zijn tegenover bijna iedereen, werd bijna een volkstribuun. De bevolking leende hem niet per se hun hart, maar hun stem, omdat ze hem, de crisisbestendige, als bondskanselier wilden behouden. Schüssel won spectaculair, flirtte een beetje met de Groenen, maar ging uiteindelijk verder met de FPÖ of BZÖ in een coalitie die door velen werd ervaren als een soloregering van de ÖVP.

Tot op de dag van vandaag verdedigt Schüssel veel van zijn FPÖ-regeringspartners. Of degene die geneigd is tot cynisme degenen die hij ooit "reuzen" noemde, verbloemt of er daadwerkelijk in gelooft, weet alleen hijzelf.

Het einde van Schüssels glorie kwam in 2006, toen de ÖVP een overwinning verspeelde die na de BAWAG-affaire al zeker leek te zijn, en Alfred Gusenbauer aan het hoofd kwam te staan ​​van een rood-zwarte regering. Schüssel, die in zijn geliefde voetbalspel geen onbekende is met tackelen, deed als clubvoorzitter veel om het kanselierschap van zijn niet zo heel andere opvolger kort te houden. Tot op de dag van vandaag begrijpen weinigen waarom hij, die sowieso al volop mogelijkheden had, als gewoon parlementslid in het parlement bleef voordat hij zich in 2011 roemloos terugtrok in de nasleep van de Telekom-affaire, ondanks het feit dat er geen ernstige beschuldigingen tegen hem persoonlijk waren.

Sindsdien heeft Schüssel zich zelden uitgelaten over de dagelijkse politiek, en als hij dat wel doet, is dat meestal op Europees niveau. Hij heeft zich grotendeels teruggetrokken uit zijn functies in diverse raden van commissarissen, bijvoorbeeld in 2022 na toenemende kritiek van de raad van commissarissen van de Russische oliemaatschappij Lukoil. Hij blijft actief als auteur en spreker. Bowl werd en wordt beschouwd als een uitstekend spreker, waaraan tot nu toe nauwelijks een van zijn opvolgers als bondskanselier heeft kunnen tippen. Privé is hij een even enthousiaste bergbeklimmer als cartoonist en cellist, beweegt hij zich graag in de wereld van de groten der aarde, maar woont hij al decennialang bescheiden in hetzelfde appartement en geniet hij van een berghut in Stiermarken. Zijn huwelijk met psychologe Krista, van wie hij zijn dochter, actrice en regisseur Nina Blum, en een zoon heeft, heeft alle politieke stormen doorstaan. Hij heeft nu waarschijnlijk meer tijd voor zijn rol als enthousiaste grootvader.

Over de persoon: Wolfgang Schüssel, geboren op 7 juni 1945 in Wenen, is gepromoveerd in de rechten. Vanaf 1975 was hij secretaris-generaal van de Economische Vereniging, vanaf 1979 lid van de Nationale Raad en vanaf 1989 minister van Economische Zaken. In 1995 werd hij voorzitter, vicekanselier en minister van Buitenlandse Zaken van de ÖVP. Van februari 2000 tot januari 2007 was hij bondskanselier. Van 2007 tot 2008 was hij voorzitter van de ÖVP-club en vervolgens tot 2011 opnieuw lid van de Nationale Raad. Schüssel is getrouwd en vader van een dochter en een zoon.

Dit artikel is automatisch vertaald, lees hier het originele artikel.