Kunstmatige intelligentie | Minder werk door AI – eigenlijk een goede zaak

Nieuwe technologieën en het behoud van banen zijn een soort natuurlijke vijanden, waarschijnlijk al sinds de uitvinding van de drukpers. Alles wat werkprocessen efficiënter maakt, heeft tot gevolg dat mensen minder moeten werken. Dit gebeurt vrijwel automatisch. In het kapitalisme streeft de ene partij er dan naar om alles goedkoper te maken. Waarom zouden ze mensen immers betalen voor iets wat ze zelf niet meer doen, denken ze? Terwijl de andere partij er geen belang bij heeft om vervangen te worden door machines, zolang het maar geen vermindering van de werkuren met volledige compensatie betekent. Het resultaat: armoede, ellende, arbeidsconflicten. Twee stappen terug, een halve stap vooruit.

We beleven momenteel een nieuwe fase van deze dynamiek met zogenaamde kunstmatige intelligentie (AI). Zo genoemd omdat kunstmatige intelligentie niet bestaat – dat kan niet genoeg benadrukt worden. Het is een verzamelnaam voor veel verschillende soorten software, wat te ver zou voeren om hier uit te leggen. Maar niets hiervan heeft iets te maken met menselijke intelligentie.

Het is geen verrassing dat AI, net als digitalisering en automatisering, banen in gevaar kan brengen. Tegelijkertijd ontstaan ​​er veel nieuwe banen: mensen die bestelde maaltijden en vele andere dingen bezorgen; mensen die online reviews schrijven; mensen die gewelddadige video's bekijken en filteren voordat we ze zien; en, meer recent, mensen die data verwerken voor dingen zoals ChatGPT. Nauwelijks beschermd, ongelooflijk slecht betaald: (Meer) arbeidsconflicten, aandacht en solidariteit zijn hier dringend nodig.

» Competitieve sporten « AI Dystopia

In Duitsland is het onderwerp nog niet zo actueel, maar in de VS is dat anders. Connie Loizos, hoofdredacteur van TechCrunch, een Amerikaanse technologienieuwswebsite, noemde voorspellingen over AI-banen deze week de nieuwe "competitiesport". Vertegenwoordigers van grote techbedrijven komen er snel met aankondigingen over. Ford-CEO Jim Farley gelooft dat de helft van alle kantoorbanen zal verdwijnen. Het taalplatform Duolingo, dat hier ook populair is , kondigde in april aan dat het geen opdrachten meer zou plaatsen voor dingen die door AI gedaan kunnen worden. (Dat viel niet in goede aarde .) En Microsoft heeft net aangekondigd dat het van plan is vier procent van zijn personeel te ontslaan.

Nieuw is dat er nu gesproken wordt over degenen die de software zelf ontwikkelen. Generatieve AI (ChatGPT & Co.) kan niet alleen universitaire opdrachten en sollicitatiebrieven maken, maar ook software schrijven. Neemt de digitale revolutie nu haar eigen kinderen op?

Softwareontwikkeling is tegenwoordig meer dan alleen het vertalen van commando's of databasestructuren naar programmeertalen: ook hier zijn ervaring, inzicht in complexe onderlinge verbanden, kennis van de chaotische IT-lappendeken in bedrijven en overheden die "zomaar" is ontstaan, en nog veel meer belangrijk. Het is waarschijnlijk dat eenvoudigere taken, die doorgaans door professionals op instapniveau worden uitgevoerd, door AI-toepassingen zullen worden overgenomen, maar complexere taken zijn niet zo gemakkelijk te vervangen. Bovendien is AI vaak onintelligent, maakt ze constant fouten en moet ze daarom altijd gecontroleerd worden, wat tijdrovend kan zijn. Een nieuw onderzoeksrapport van de Universiteit van Oxford concludeert dat AI aanzienlijk slechtere code schrijft dan voorheen werd gedacht.

Nog maar anderhalf jaar geleden stelde de regeringscoalitie van verkeerslichten in antwoord op een vraag van de CDU/CSU dat zij "nog steeds niet veronderstelt dat het gebruik van AI een significante impact zal hebben op de werkloosheid." Ook stelde zij: "Het versterken van de rechten van ondernemingsraden en ondernemingsraden bij het gebruik van AI-systemen is van groot belang." Daarnaast voegde zij eraan toe: "Bovendien pleit de Bondsregering in de onderhandelingen over de AI-verordening voor een verduidelijkende openingsclausule in de AI-verordening, die gunstigere regelgeving voor de lidstaten mogelijk zou maken met betrekking tot de bescherming van werknemers bij het gebruik van AI-systemen."

Het is niet de AI die het probleem is, maar de deregulering

Of AI daadwerkelijk tot banenverlies zal leiden of dat er in plaats daarvan andere zullen ontstaan, en voor wie: sommige studies beweren dit, andere weer iets anders. Techbedrijven hebben echter duidelijk interesse om dit debat aan te wakkeren. Het is mogelijk dat dit gewoon een oude eendagsvlieg is: we zien steeds nieuwe tech-buzzwords in steeds kortere cycli die zogenaamd alles op zijn kop zetten. Herinnert iemand zich NFT's? Bitcoin? Cryptocurrency? Blockchain? De Amerikaanse techjournalist Brian Merchant kreeg zoveel reacties op zijn publieke vraag over wie zijn of haar baan door AI heeft zien verdwijnen , dat het is uitgegroeid tot een omvangrijk project. Niets hiervan kan dus volledig worden genegeerd.

De nieuwe federale regering – met dezelfde SPD in hetzelfde ministerie van Arbeid als in de vorige zittingsperiode – zingt nu het liedje van techbedrijven, die één primair belang hebben: ze willen minder regelgeving en minder bureaucratie. De nieuwe minister van Digitale Zaken, Karsten Wildberger (CDU), heeft dit onlangs heel duidelijk gemaakt in een toespraak van de IT-branchevereniging Bitkom: zijn doel is "een meer praktische implementatie van regelgeving". Vertaald betekent dit: bedrijven zouden minder beperkt moeten worden door regelgeving. En minder bureaucratie betekent simpelweg minder documentatie, (nog) minder transparantie in de administratie en minder bescherming van werknemersrechten, fundamentele rechten en mensenrechten.

De Amerikaanse president Donald Trump was er een van: in de onlangs aangenomen "Big Beautiful Bill" wilde hij elke regulering van AI tien jaar lang verbieden – een stap die de Amerikaanse Senaat op het nippertje verhinderde. Dit zou niet alleen gevolgen hebben gehad voor banen, maar ook voor het gebruik van AI. Om maar één voorbeeld te noemen: geautomatiseerde besluitvorming in sollicitatieprocedures, waartegen geen enkele aanklacht kan worden ingediend omdat het volstrekt onbegrijpelijk is waarom de software een bepaalde beslissing nam en niet een andere.

Techondernemers dromen er natuurlijk van om mensen te vervangen door software met zo min mogelijk regelgeving, zonder zich zorgen te hoeven maken over toeleveringsketens of werknemersrechten. Ze nemen graag wat subsidies, lagere elektriciteitsprijzen en incentiveprogramma's voor het volgende modewoord. De producten en diensten die ze dan willen verkopen, zullen waarschijnlijk niet meer zo goed zijn als voorheen. Zou het niet fijn zijn om na een verkeerd bezorgd pakket van Amazon of DHL daadwerkelijk met iemand daar te kunnen praten om de fout op te lossen? Of om slechts de helft te betalen terwijl de service zoveel slechter is dan voorheen?

Tegelijkertijd zou er niets mis zijn met het overlaten van een deel van het werk aan machines – zolang het maar zo gereguleerd wordt dat iedereen er profijt van heeft: minder werk, meer tijd, maar tegelijkertijd voldoende inkomen. Maar dat zal niet gebeuren zonder nieuwe arbeidsconflicten. En waarschijnlijk zullen eerst een paar monopolies moeten worden opgebroken.